Quảng Ngãi mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm OCOP

TMO - Tỉnh Quảng Ngãi đặt mục tiêu đến năm 2025, phấn đấu có 200 sản phẩm OCOP mới đạt 3 sao trở lên; 10% chủ thể OCOP có sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên thực hiện mô hình chuỗi giá trị theo hướng kinh tế tuần hoàn, OCOP xanh gắn với vùng nguyên liệu ổn định. 

Theo Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh Quảng Ngãi, sau hơn 4 năm thực hiện, Chương trình OCOP đã tạo nên động lực mới trong trong phát triển kinh tế nông thôn góp phần xây dựng thành công Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh. Các sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh đều được cấp Giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, có mã số, mã vạch, tem truy xuất nguồn gốc, nhãn hiệu tập thể và tạo được dấu ấn riêng trên thị trường. 

Đến đầu tháng 12/2023, toàn tỉnh có 166 sản phẩm đạt OCOP, trong đó có 9 sản phẩm OCOP 4 sao và 157 sản phẩm OCOP 3 sao. Cụ thể, giai đoạn 2019 - 2022, UBND tỉnh công nhận 118 sản phẩm OCOP đạt 3-4 sao còn thời hạn. Năm 2023, UBND cấp huyện công nhận 45 sản phẩm OCOP đạt 3 sao. Hiện nay, toàn tỉnh có 12/13 địa phương có sản phẩm đạt OCOP (huyện Sơn Tây chưa có sản phẩm OCOP). Đặc biệt, những sản phẩm được gắn sao bước đầu hình thành một số sản phẩm đặc trưng gắn với từng địa phương như: Nước mắm Mười Quý Bình Sơn, hành tỏi Lý Sơn, sản phẩm quế Trà Bồng, trái cây Nghĩa Hành.... 

Sản phẩm OCOP tại các địa phương không ngừng được cải tiến, nâng cao chất lượng, tăng cường công tác quảng bá. Ảnh: BQN.  

Để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP của các địa phương, thời gian qua Sở Công Thương Quảng Ngãi đã phối hợp với các sở, ngành và địa phương mở 12 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh, trong đó có 5 điểm xã hội hóa 100%. Các điểm này không chỉ giới thiệu, quảng bá sản phẩm OCOP của các địa phương trong tỉnh, mà còn mở rộng kết nối với các địa phương trên cả nước. Từ đó thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng đa dạng, phong phú của người dân. Công tác xúc tiến thương mại đối với sản phẩm OCOP của tỉnh cũng được các cấp, các ngành và địa phương hỗ trợ qua các hội nghị kết nối cung cầu, hội chợ triển lãm trong và ngoài tỉnh. Nhờ vậy, các chủ thể có cơ hội gặp gỡ, giao lưu trao đổi hàng hóa, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm trong sản xuất, thiết kế bao bì mẫu mã, so sánh chất lượng và giá bán. 

Đến nay, Quảng Ngãi đã xây dựng 12 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP (trong đó, Nhà nước hỗ trợ 6 điểm; xã hội hóa 100%: 6 điểm). Các sản phẩm OCOP Quảng Ngãi đã được trưng bày và bán tại các cửa hàng giới thiệu và bán sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh, các siêu thị, các sàn thương mại điện tử. Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu UBND tỉnh triển khai các gói quà tặng OCOP đã được các tổ chức, cơ quan, đơn vị sử dụng làm quà tặng cho đoàn viên công đoàn, bạn bè, người thân, bước đầu mang lại hiệu ứng tốt giúp chủ thể bán được hàng hóa trong dịp hội nghị, hội thảo và lễ, Tết. 

Qua đó, nâng cao giá trị, hiệu quả và khả năng cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp của tỉnh; cải thiện đời sống của nông dân các vùng nông thôn, góp phần giảm nghèo bền vững; góp phần xây dựng nông nghiệp theo hướng hiện đại, hiệu quả với chất lượng sản phẩm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng và hướng tới xuất khẩu; khai thác tốt tiềm năng, nâng cao giá trị, hiệu quả và khả năng cạnh tranh của các sản phẩm trên địa bàn tỉnh.

Theo đánh giá của ngành chức năng tỉnh, Chương trình OCOP tại Quảng Ngãi đã đạt được những kết quả tích cực, tạo ra những chuyển biến mới, đồng bộ trong sản xuất, góp phần phát triển kinh tế khu vực nông thôn và thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới; công tác đánh giá, phân hạng sản phẩm bước đầu được thực hiện chặt chẽ, công khai, kết quả đánh giá đã tạo được uy tín, thuyết phục cho người sản xuất cũng như người tiêu dùng.  

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai Chương trình OCOP vẫn còn những hạn chế, khó khăn nhất định. Trong đó, quy mô, năng lực quản trị các tổ chức kinh tế tham gia Chương trình chưa đáp ứng yêu cầu; nhiều sản phẩm chất lượng chưa cao, chưa đa dạng, phong phú; sản phẩm chế biến, chế biến sâu chưa nhiều,... Các sản phẩm OCOP đã tạo được tính cạnh tranh trên thị trường, góp phần cho sự phát triển kinh tế của địa phương nhưng hiện nay tỉnh Quảng Ngãi vẫn chưa có sản phẩm OCOP đạt 5 sao.

Các sản phẩm OCOP đã tạo được tính cạnh tranh trên thị trường, góp phần cho sự phát triển kinh tế của địa phương. 

Thời gian tới, Quảng Ngãi phấn đấu mỗi năm có thêm khoảng 50 sản phẩm được UBND tỉnh công nhận đạt OCOP hạng 3 - 4 sao. Định hướng đến năm 2030, toàn tỉnh có khoảng 550 sản phẩm đạt OCOP 3-4 sao và có ít nhất 1 sản phẩm đạt OCOP 5 sao. Định hướng đến năm 2030, đưa OCOP trở thành chương trình phát triển kinh tế trọng tâm ở khu vực nông thôn (kể cả đô thị) trong tiến trình thực hiện xây dựng thành công Chương trình MTQG xây dựng NTM và phát triển kinh tế. Đồng thời, đẩy mạnh phát triển kinh tế khu vực nông thôn, nâng cao thu nhập, đời sống cho nhân dân, thực hiện có hiệu quả nhóm tiêu chí “Kinh tế và hình thức tổ chức sản xuất” trong Bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng NTM.

Để thực hiện có hiệu quả mục tiêu trên, tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo các ngành địa phương tập trung phát triển sản phẩm OCOP phải dựa trên lợi thế về điều kiện tự nhiên, văn hóa, tập quán sản xuất của người dân khu vực nông thôn, đặc biệt là khu vực miền núi, đồng bào dân tộc, gắn với xây dựng vùng nguyên liệu nông sản, dược liệu đặc trưng được cấp mã số vùng trồng, theo hướng sản xuất hữu cơ, nông nghiệp sinh thái, bảo đảm an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc, duy trì cảnh quan nông thôn và bảo vệ môi trường góp phần phát triển bền vững.

Tập trung phát triển sản phẩm OCOP theo chuỗi giá trị, đầu tư có trọng tâm trọng điểm, đi vào thực chất, phù hợp với yêu cầu, xu thế của thị trường. Sản phẩm phải không ngừng củng cố, phát triển, nâng cao chất lượng, tăng quy mô sản xuất, chú trọng xây dựng thương hiệu đặc trưng của vùng miền. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong truyền thông sản phẩm OCOP, truy xuất nguồn gốc theo chuỗi giá trị; các chủ thể OCOP phải có trách nhiệm với sản phẩm của mình, ngày càng hoàn thiện nâng cao chất lượng được người tiêu dùng tin dùng; đáp ứng được tiêu chí của các siêu thị, nhà phân phối để mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài tỉnh.

Các cơ quan quản lý nhà nước phải phối hợp đồng bộ nhằm bảo đảm triển khai các chương trình hỗ trợ cho các chủ thể OCOP mang lại hiệu quả thiết thực, nâng cao thu nhập cho người dân; đồng thời, tranh thủ tối đa sự hỗ trợ của Trung ương đối với chương trình OCOP. Khuyến khích các cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh ưu tiên lựa chọn sản phẩm OCOP của tỉnh để sử dụng, làm quà tặng trong các dịp lễ, Tết, sự kiện, quà tặng cho địa phương bạn, đối tác, hợp tác.

Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính đến giữa tháng 12/2023 cả nước có 11.054 sản phẩm OCOP. Trong số đó có 68,9% là sản phẩm được công nhận 3 sao và gần 30% được công nhận sản phẩm 4 sao và đặc biệt là có 42 sản phẩm được chính thức Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các Bộ, ngành công nhận là sản phẩm OCOP 5 sao và còn lại là các sản phẩm có tiềm năng 5 sao. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhận định, số lượng sản phẩm OCOP phát triển rất nhanh, chất lượng được nâng cao và cải thiện rất nhiều. Đặc biệt, tất cả các sản phẩm OCOP đều đạt tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm, tiêu chuẩn kỹ thuật của Việt Nam như ISO, HACCP, GAP và một số sản phẩm OCOP 5 sao cũng đạt được những tiêu chuẩn của thị trường thế giới.

Nhiều sản phẩm OCOP được tiêu thụ rộng khắp trên thị trường cả nước và đã có những sản phẩm đã được xuất khẩu sang thị trường thế giới. Các điểm bán sản phẩm OCOP cũng đã được phát triển rất mạnh, không chỉ thuần túy qua kênh truyền thống mà còn qua hệ thống phân phối hiện đại các chuỗi bán hàng tiện lợi, các chuỗi bán sản phẩm sạch, sản phẩm hữu cơ… 

Thời gian vừa qua là rất nhiều điểm bán hàng sản phẩm OCOP được đặt tại các điểm dừng chân và những điểm này đã thực sự mang đến sự trải nghiệm cho du khách, không chỉ thuần túy mua sản phẩm OCOP làm quà tặng mà còn thưởng thức việc trình diễn của các nghệ nhân. Bên cạnh những điểm phân phối truyền thống, việc xúc tiến ở trên hệ thống các kênh thương mại điện tử cũng đã được triển khai ngay từ sớm.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng phối hợp với các hệ thống thương mại điện tử như Voso, Posmart, Lazada, Shopee để xúc tiến các sản phẩm OCOP trên nền tảng online. Không chỉ dừng ở việc xúc tiến thương mại trong nước, trong năm 2023 Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã tổ chức một gian hàng OCOP tại Tuần lễ hàng Việt Nam tại Thái Lan và tại Milan- lần đầu tiên Việt Nam có một không gian sản phẩm OCOP tại thị trường châu Âu. 

Thanh Hương