Cao Bằng phát huy thế mạnh nông sản OCOP

TMO - Phát huy thế mạnh nông sản bản địa, xã Đông Khê, tỉnh Cao Bằng thời gian qua đã và đang tích cực triển khai chương trình OCOP gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và tạo động lực phát triển kinh tế nông thôn.

Xã Đông Khê hiện nay đang phát huy hiệu quả thế mạnh nông sản địa phương gắn với Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP). Với điều kiện tự nhiên phù hợp, thổ nhưỡng đặc trưng cùng kinh nghiệm sản xuất lâu đời của người dân, Đông Khê sở hữu nhiều sản phẩm nông nghiệp có tiềm năng phát triển thành hàng hóa chủ lực.

Những năm gần đây, chính quyền địa phương đã tập trung chỉ đạo chuyển đổi phương thức sản xuất theo hướng an toàn, bền vững, chú trọng nâng cao chất lượng, mẫu mã và giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Các hợp tác xã, tổ hợp tác được khuyến khích tham gia chuỗi sản xuất – tiêu thụ, từng bước xây dựng thương hiệu nông sản gắn với truy xuất nguồn gốc. Song song với đó, công tác tuyên truyền, tập huấn về tiêu chuẩn OCOP, an toàn thực phẩm và kỹ năng kinh doanh cũng được đẩy mạnh, giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa.  Đáng chú ý, cây thạch đen từ lâu đã gắn bó với người dân Đông Khê, nhưng chỉ vài năm gần đây, nhờ chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh, sản phẩm này mới thật sự bước vào giai đoạn phát triển theo hướng hàng hóa.

Mặc dù diện tích trồng thạch đen tại xã không lớn, phần lớn nguyên liệu được thu mua từ các hộ dân ở các xã lân cận, song đó lại là yếu tố thúc đẩy các cơ sở trên địa bàn chủ động nâng cao chất lượng chế biến và hoàn thiện sản phẩm.

Hiện xã Đông Khê có 5 cơ sở chế biến thạch đen và 1 cơ sở sản xuất lạp sườn đạt chuẩn OCOP 3, 4 sao cấp tỉnh. Các cơ sở chú trọng vệ sinh an toàn thực phẩm, áp dụng mã QR truy xuất nguồn gốc, cải tiến bao bì, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường.

Các nguyên liệu dùng để làm thạch đen đều bảo đảm an toàn thực phẩm, có nguồn gốc rõ ràng nên làm đến đâu tiêu thụ hết đến đó, không tồn đọng. Từ khi được công nhận là sản phẩm OCOP, thạch đen của các cơ sở đã có mặt tại nhiều siêu thị lớn trong và ngoài tỉnh, đồng thời được trưng bày, giới thiệu tại các hội chợ xúc tiến thương mại trong nước và quốc tế.

Cùng với sản xuất, Đông Khê chú trọng mở rộng không gian tiêu thụ nông sản. Mô hình điểm giới thiệu sản phẩm này phù hợp với định hướng của tỉnh về phát triển các điểm giới thiệu OCOP gắn với du lịch trải nghiệm, góp phần tăng sức cạnh tranh của nông sản địa phương, thúc đẩy dịch vụ, thương mại phát triển và tạo thêm kênh tiêu thụ bền vững cho các cơ sở sản xuất. Bám sát nghị quyết của Tỉnh ủy về tái cơ cấu ngành nông nghiệp, phát triển sản phẩm đặc trưng gắn với xây dựng nông thôn mới, xã Đông Khê xây dựng kế hoạch giai đoạn 2025 - 2030 theo định hướng phát triển vùng nguyên liệu thạch đen an toàn; thu hút doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu;

Đồng thời nâng hạng sản phẩm OCOP từ 3, 4 sao lên hướng 5 sao; ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số trong chế biến, truy xuất nguồn gốc; mở rộng hệ thống điểm giới thiệu sản phẩm trên các tuyến giao thông trọng điểm.

Cùng với đó, địa phương phối hợp các cơ quan chuyên môn tổ chức tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn người dân sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn, hỗ trợ hoàn thiện hồ sơ, bao bì, nhãn mác, tạo điều kiện cho các chủ thể tham gia các hội chợ xúc tiến thương mại trong và ngoài tỉnh.

Cây thạch đen từ lâu đã gắn bó với người dân Đông Khê. (Ảnh: ĐTT). 

Nhờ đó, Chương trình OCOP đã mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp Đông Khê. Bên cạnh việc nâng cao chất lượng sản phẩm, xã Đông Khê đang chú trọng mở rộng thị trường tiêu thụ, từng bước hướng tới xuất khẩu. Hiện các sản phẩm OCOP của xã, đặc biệt là thạch đen, có mặt tại nhiều siêu thị trong và ngoài tỉnh, tham gia các hội chợ xúc tiến thương mại cấp quốc gia, được trưng bày tại Trung tâm Triển lãm quốc tế và nhận được sự quan tâm của các doanh nghiệp thu mua thực phẩm.

Một số đơn vị phân phối ở các tỉnh phía Bắc, miền Trung và Nam Bộ đã ký hợp đồng tiêu thụ định kỳ, tạo đầu ra ổn định cho cơ sở sản xuất. Các doanh nghiệp logistics cũng phối hợp hỗ trợ vận chuyển sản phẩm theo tiêu chuẩn bảo quản lạnh, đáp ứng yêu cầu thị trường. Để tạo nền tảng hướng đến xuất khẩu chính ngạch, địa phương đang vận động thành lập hợp tác xã chế biến và tiêu thụ thạch đen, liên kết vùng nguyên liệu với các hộ trồng tại các xã lân cận trong tỉnh, xây dựng mã vùng trồng và mã cơ sở đóng gói.

Đồng thời, xã hỗ trợ chủ cơ sở hoàn thiện hồ sơ chứng nhận chất lượng, cải tiến bao bì, tem nhãn và đăng ký bảo hộ thương hiệu. Đây là những điều kiện quan trọng nhằm đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật của các thị trường tiềm năng như ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản. Lãnh đạo UBND xã Đông Khê cho biết, địa phương tiếp tục đồng hành với các chủ thể OCOP trong việc hoàn thiện sản phẩm, mở rộng thị trường, đồng thời, khuyến khích phát triển nông nghiệp an toàn, hữu cơ, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chế biến nông sản, tạo thêm việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.

Phát triển nông sản theo hướng OCOP đang là hướng đi đúng đắn và phù hợp với điều kiện thực tiễn của xã Đông Khê. Thông qua việc phát huy thế mạnh nông sản bản địa, địa phương không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm mà còn từng bước khẳng định vị thế trên thị trường, góp phần xây dựng thương hiệu nông sản Cao Bằng. Bên cạnh đó, việc gắn phát triển OCOP với du lịch nông thôn, quảng bá văn hóa bản địa cũng sẽ tạo thêm dư địa tăng trưởng cho kinh tế địa phương.

Trong thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục duy trì định hướng đúng, khai thác tốt tiềm năng sẵn có và linh hoạt thích ứng với nhu cầu thị trường, đây sẽ là cơ hội để nông sản OCOP Đông Khê sẽ trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế nông thôn của toàn tỉnh Cao Bằng trong những giai đoạn tiếp theo.

Hữu Hoà