Quảng Nam: Nâng cao chất lượng nông sản qua chương trình OCOP

TMO - Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đang góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và giá trị nông sản tại Quảng Nam. OCOP không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, mà còn tạo động lực để các nông sản của chủ thể, người dân có vị thế mới trên thị trường, được người dân tin tưởng.

Tại Quảng Nam, chương trình OCOP đang được triển khai đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng, mẫu mã và giá trị gia tăng cho các sản phẩm nông sản địa phương. Nhiều cơ sở sản xuất đã được hỗ trợ về kỹ thuật chế biến, thiết kế bao bì, truy xuất nguồn gốc và kết nối thị trường.

Nhờ đó, các sản phẩm đặc trưng như nước mắm Cửa Khe, tinh dầu quế Trà My… ngày càng khẳng định được thương hiệu trên thị trường. Chương trình cũng góp phần thay đổi tư duy sản xuất nhỏ lẻ sang hướng tập trung, và phù hợp nhu cầu người tiêu dùng hiện đại. Cụ thể, để bảo tồn và phát triển cây quế Trà My, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam đã phê duyệt quy hoạch phát triển cây quế Trà My trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Hội đồng nhân dân tỉnh có nghị quyết (năm 2017) về cơ chế hỗ trợ bảo tồn và phát triển cây quế Trà My, giai đoạn 2018-2025.

Đến nay, qua 7 năm triển khai, tổng diện tích quế Trà My trồng mới đạt gần 2.800 ha. Phấn đấu năm 2025, phát triển và ổn định vùng nguyên liệu với diện tích gần 7.800ha; giai đoạn 2025-2030 trồng mới hơn 2.200ha nữa, nâng tổng diện tích quế Trà My đạt 10.000ha.

Hợp tác xã Quế Trà My ở Thôn 3, xã Trà Giang, huyện Bắc Trà My là một trong những chủ thể phát triển mạnh nông sản OCOP đã và đang từng bước góp phần bảo tồn và phát triển thương hiệu quế Trà My ngày một vươn xa, khẳng định hơn nữa thương hiệu tại Việt Nam và trên thế giới. Hợp tác xã đã ký hợp đồng liên kết bao tiêu sản phẩm với 26 hộ dân trồng quế trên địa bàn, tổ chức thu mua từ vỏ, cành, lá quế, bảo đảm ổn định đầu ra sản phẩm cũng như giúp các hộ dân ổn định đời sống kinh tế.

Ngoài cây quế Trà My, bánh dừa nướng cũng là một trong những sản phẩm nổi tiếng của xứ Quảng. Đây không đơn thuần là món ăn vặt, mà là một phần ký ức tuổi thơ được lưu truyền lâu đời.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Nam cho biết, hằng năm, ngân sách hỗ trợ các địa phương tối thiểu 10 tỷ đồng mua sắm máy móc, trang thiết bị và nâng cấp, hoàn thiện sản phẩm tham gia đánh giá, phân hạng.

Các sản phẩm từ quế và tinh dầu quế của huyện Bắc Trà My được người dân tin tưởng, lựa chọn. (Ảnh minh hoạ). 

Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) là chương trình lớn và trọng tâm nhằm phát triển kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát huy nội lực và gia tăng giá trị; là giải pháp và nhiệm vụ quan trọng trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Đến nay, toàn tỉnh Quảng Nam có 493 sản phẩm của 386 chủ thể được công nhận sản phẩm OCOP, trong đó, có 433 sản phẩm 3 sao, 58 sản phẩm 4 sao, 2 sản phẩm 5 sao. Sau khi kết thúc chương trình OCOP thí điểm giai đoạn 2018-2020, tỉnh đã chủ động xây dựng và ban hành cơ chế chính sách riêng hỗ trợ.

Đơn cử, năm 2021, Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành nghị quyết về cơ chế, chính sách hỗ trợ chương trình OCOP trên địa bàn để áp dụng hỗ trợ trên phạm vi toàn tỉnh, giúp chương trình triển khai liên tục, không bị gián đoạn. Ủy ban nhân dân tỉnh đã phân bổ 56,5 tỷ đồng và Trung ương phân bổ 13,1 tỷ đồng cho các địa phương thực hiện chương trình OCOP.

Tham gia chương trình OCOP, nhiều chủ thể đã dần thay đổi nhận thức và quan tâm hơn đến việc nâng cao chất lượng sản phẩm thông qua việc đầu tư mua sắm máy móc, kiểm nghiệm các chỉ tiêu an toàn vệ sinh thực phẩm, xây dựng hồ sơ tự công bố, xây dựng kế hoạch kiểm soát chất lượng, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến, xây dựng tem điện tử truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam đánh giá, chương trình OCOP đã mang lại nhiều thay đổi tích cực cho diện mạo nông thôn mới của Quảng Nam, đặc biệt tại các xã miền núi với sản phẩm OCOP đặc trưng như: sản phẩm từ sâm Ngọc Linh, mật ong Trà My, cao đẳng sâm, tinh dầu quế,… đã được phát triển với mẫu mã đẹp, chất lượng tốt, đáp ứng đa dạng nhu cầu thị trường. Tỉnh Quảng Nam sẽ tiếp tục kết nối, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP qua các kênh thương mại hiện đại, bao gồm thương mại điện tử; hỗ trợ các chủ thể OCOP xây dựng và phát triển thương hiệu, quảng bá sản phẩm hiệu quả; khuyến khích đưa sản phẩm OCOP vào hệ thống phân phối lớn trong nước và quốc tế, hướng tới xuất khẩu.

Quảng Nam phấn đấu đến hết năm 2025, có ít nhất 10.000 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có khoảng 400 - 500 sản phẩm OCOP đạt 5 sao.

Đồng thời củng cố và nâng cấp ít nhất 50% sản phẩm OCOP đã được đánh giá và phân hạng; ưu tiên phát triển sản phẩm OCOP gắn với thương hiệu sản phẩm, phát triển dịch vụ du lịch nông thôn. Ưu tiên phát triển các HTX, doanh nghiệp nhỏ và vừa, phấn đấu ít nhất có 40% chủ thể OCOP là hợp tác xã, 30% chủ thể là doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Bên cạnh đó có ít nhất 30% các chủ thể OCOP xây dựng được chuỗi giá trị theo hướng kinh tế tuần hoàn, OCOP xanh gắn với vùng nguyên liệu ổn định; trong đó ưu tiên các sản phẩm OCOP đã được đánh giá và phân hạng; ít nhất 50% làng nghề truyền thống có sản phẩm OCOP, góp phần bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống…

Chương trình OCOP tại Quảng Nam không chỉ là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn mà còn mở ra hướng đi mới cho nông sản địa phương vươn xa. Việc nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ đã giúp các sản phẩm OCOP ngày càng được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh tin tưởng lựa chọn. Đây là nền tảng quan trọng để Quảng Nam tiếp tục phát triển sản phẩm đặc trưng theo chuỗi giá trị, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, gìn giữ bản sắc văn hóa và phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững.

Minh Hiếu