Phát triển bền vững cây chè và thương hiệu sản phẩm chè Hoàng Su Phì

TMO - Hà Giang là tỉnh có diện tích chè tương đối lớn (đứng thứ ba sau tỉnh Lâm Đồng và Thái Nguyên) và có diện tích chè Shan lớn nhất cả nước. Năm 2021 toàn tỉnh có 20.367,3 ha chè; trong đó diện tích chè Shan núi cao chiếm khoảng 70% diện tích.

Huyện Hoàng Su Phì là huyện có diện tích chè Shan núi cao lớn nhất tỉnh Hà Giang. Đến năm 2020, toàn huyện có 4.658 ha, diện tích cho thu hoạch 3.589,7 ha, năng suất đạt 39,0 tạ/ha, sản lượng chè búp tươi đạt 14.000 tấn/năm. Doanh thu hàng năm từ chè búp tươi đạt khoảng 210 tỷ đồng.

Người dân xã Thông Nguyên, huyện Hoàng Sa Phì thu hái chè Shan tuyết 

Mặc dù, huyện Hoàng Su Phì có thế mạnh về sản xuất chè xanh chất lượng cao, diện tích chè lớn, năng suất, sản lượng chè cao nhưng chất lượng, giá trị, sức cạnh tranh sản phẩm chè chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế. Tỷ lệ sản xuất theo quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (VietGAP, Hữu cơ) được chứng nhận còn thấp (đạt 44% tổng diện tích).

Trước thực trạng trên, huyện đã xây dựng kế hoạch “Nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững cây chè và thương hiệu sản phẩm trà Hoàng Su Phì, giai đoạn 2021- 2025 và tầm nhìn đến năm 2030. Với mục tiêu duy trì diện tích chè hiện có trên địa bàn, trong đó nâng cao diện tích chè sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ (Việt Nam, châu Âu, GLOBAL). Đồng thời, xây dựng ít nhất một vùng sản xuất chè ứng dụng công nghệ cao từ khâu chăm sóc, thu hái đến sản xuất.

Chế biến chè Shan tuyết tại HTX trên địa bàn xã Thông Nguyên 

Để phát triển cây chè, hàng năm, huyện Hoàng Su Phì đã tổ chức tập huấn trồng, chăm sóc, thu hái và sơ chế chè cho hộ nông dân trồng chè, nâng cao kỹ thuật trong chăm sóc thu hái cho các hộ tham gia sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ với trên 2.700 hộ tham gia.

Phối hợp với Hội Nông dân huyện thành lập và duy trì hoạt động các nhóm sở thích trồng chè, sơ chế, chế biến chè tại 4 xã Nậm Ty (4 nhóm), Túng Sán (4 nhóm), Hồ Thầu (2 nhóm), Sán Sả Hồ (1 nhóm). Chỉ tính riêng chương trình nguồn vốn hỗ trợ phát triển sản xuất chè trong 5 năm qua (2016-2020) đã hỗ trợ trồng mới 107 ha; trồng dặm 173 ha từ nguồn vốn chương trình 30a.

Cây chè là cây trồng thế mạnh của huyện Hoàng Su Phì và được đưa vào danh mục đầu tiên của cây trồng trong thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của huyện. Sản phẩm chè Shan tuyết cổ thụ của huyện đã sản xuất đa dạng các loại chè (hồng trà, bạch trà, bột trà, trà phổ nhĩ…) và dần tạo được thương hiệu trên các thị trường trong và ngoài nước.

Sản xuất chè góp phần phát triển nền sản xuất nông nghiệp hàng hóa bền vững. Tháng 8 năm 2018 Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 2835/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00069 cho sản phẩm chè Shan tuyết Hà Giang.

Phát huy hiệu quả nhãn hiệu chứng nhận chè Hoàng Su Phì, chỉ dẫn địa lý “Hà Giang” sản phẩm chè Shan tuyết Hà Giang, huyện Hoàng Su Phì đã xây dựng các chương trình nhằm nâng cao giá trị và thương hiệu chè Hoàng Su Phì. Đến nay, huyện đã ban hành quyết định thành lập Hội chè Hoàng Su Phì, phát triển chè thành sản phẩm OCOP với 12 sản phẩm chè các loại của 6 Hợp tác xã và Cơ sở chế biến. 

Nguyễn Chiến