Lâm Đồng: Mở rộng diện tích thanh long theo hướng an toàn, hữu cơ

TMO - Lâm Đồng mở rộng diện tích trồng thanh long theo hướng sạch, chất lượng nhằm nâng cao giá trị nông sản và đáp ứng yêu cầu thị trường. Việc chuyển đổi phương thức canh tác không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tạo nền tảng phát triển bền vững cho ngành thanh long địa phương.

Trong những năm gần đây, Lâm Đồng xác định, phát triển thanh long theo hướng an toàn, hữu cơ là hướng đi chiến lược nhằm gia tăng giá trị sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh. Các địa phương của tỉnh đã bắt đầu chuyển đổi mô hình canh tác, giảm dần phụ thuộc vào phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, thay vào đó là sử dụng chế phẩm sinh học, phân hữu cơ và kỹ thuật tưới tiết kiệm.

Quá trình sản xuất được kiểm soát chặt chẽ theo tiêu chuẩn VietGAP, tiến tới chứng nhận hữu cơ ở một số vùng chuyên canh. Nhờ đó, chất lượng quả thanh long được cải thiện rõ rệt, mẫu mã đẹp, độ ngọt cao, đáp ứng yêu cầu thị trường xuất khẩu. Ngoài ra, các hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn còn liên kết với doanh nghiệp thu mua và đơn vị cấp chứng nhận để xây dựng chuỗi giá trị khép kín.

Định hướng phát triển thanh long an toàn không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, người sản xuất mà còn góp phần quan trọng vào chuyển đổi nền nông nghiệp Lâm Đồng theo hướng sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu. Toàn tỉnh Lâm Đồng hiện có khoảng 25.800 ha thanh long, sản lượng thu hoạch đạt 560.000 tấn/năm.

Trong đó, đến thời điểm này toàn tỉnh có hơn 9.235 ha được chứng nhận VietGAP. Điều đáng chú ý, trong năm 2025 mục tiêu đặt ra của tỉnh là 11.000 ha được chứng nhận VietGAP nên đòi hỏi sự quyết tâm cao của ngành nông nghiệp tỉnh và từng địa phương.

Gặp khó trong triển khai. Thời điểm này, vùng trồng thanh long của tỉnh đang vào vụ mùa, trái thanh long ra trái rộ nên giá bán ở mức từ 6.000 – 12.000 đồng/kg (tùy loại).

Mặc dù vậy, việc sản xuất theo hương VietGap với trái thanh long gặp không ít khó khăn. Theo thông tin từ Trung tâm Khuyến nông tỉnh, trong nửa đầu năm 2025, toàn tỉnh có 18 cơ sở đến hạn phải thực hiện chứng nhận VietGAP lại. Tuy nhiên các cơ sở này đã không thực hiện đăng ký chứng nhận. Vì thế mã số chứng nhận VietGAP của các cơ sở này không còn hiệu lực.

Ngoài ra, Trung tâm cũng không thực hiện đánh giá cấp chứng nhận, do không có cơ sở đăng ký. Lãnh đạo Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết, tính đến cuối tháng 6/2025, Trung tâm đã thực hiện giám sát 27 cơ sở/882,196 ha. Diện tích thanh long VietGAP của tỉnh hiện có hơn 9.236 ha.

Năm 2025 Lâm Đồng đặt mục tiêu 11.000 ha thanh long được chứng nhận VietGAP. (Ảnh: VNP). 

Trong khi đó, UBND tỉnh Bình Thuận (cũ) vừa phê duyệt Chương trình sản xuất thanh long theo tiêu chuẩn VietGAP năm 2025 trên địa bàn tỉnh là 11.000 ha. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn của ngành nông nghiệp và các địa phương, nông dân trồng thanh long.

M tiêu đặt ra của tỉnh phải đạt được 11.000 ha thanh long VietGAP, đây là giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm, bảo đảm an toàn thực phẩm, phục vụ cho yêu cầu tiêu thụ nội địa và xuất khẩu.

Nội dung Chương trình sản xuất thanh long theo tiêu chuẩn VietGAP năm 2025 được thực hiện tại các xã, phường có trồng thanh long trên địa bàn tỉnh. Đối tượng triển khai là các tổ hợp tác, nhóm liên kết trồng thanh long, các doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại, hộ gia đình, cá nhân trồng thanh long. Theo kế hoạch của Trung tâm Khuyến nông tỉnh, trong tháng 7 và những tháng cuối năm 2025, đơn vị sẽ tổ chức giám sát đối với các cơ sở còn hạn chứng nhận VietGAP theo quy định.

Đồng thời, tuyên truyền giúp bà con hiểu tầm quan trọng của việc sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hỗ trợ, hướng dẫn cho người dân sản xuất… Mặt khác, trong bối cảnh tại một số địa phương, cán bộ nông nghiệp cũ bị thay thế sau khi các xã mới đi vào hoạt động, cán bộ mới chưa thể nắm bắt kịp thời thực trạng sản xuất thanh long cũng như kiến thức về quy trình VietGAP.

Do vậy, Trung tâm đã có kế hoạch phân bổ chỉ tiêu cho xã mới sau khi bỏ cấp huyện và sáp nhập xã. Bên cạnh đó lên kế hoạch làm việc với từng địa phương để thực hiện công tác kiểm tra duy trì và tư vấn cho các cơ sở tham gia thực hiện sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, quyết tâm thực hiện trong thế khó.

Việc mở rộng diện tích trồng thanh long theo hướng an toàn, hữu cơ tại Lâm Đồng là bước đi phù hợp với xu thế phát triển nông nghiệp hiện đại, bền vững và có trách nhiệm.

Trong bối cảnh thị trường ngày càng đặt ra yêu cầu cao về chất lượng và truy xuất nguồn gốc, việc chuyển đổi phương thức canh tác không chỉ giúp nâng tầm thương hiệu thanh long địa phương mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường khó tính như EU, Nhật Bản hay Hàn Quốc…

Đây cũng là cách để nông dân nâng cao thu nhập, giảm rủi ro từ biến động giá cả, sâu bệnh và thời tiết. Về lâu dài, mô hình sản xuất hữu cơ sẽ góp phần cải thiện độ phì nhiêu của đất, giảm ô nhiễm môi trường và nâng cao khả năng chống chịu của cây trồng trước tác động của biến đổi khí hậu.

Trong giai đoạn tiếp theo, tỉnh Lâm Đồng sẽ tiếp tục hỗ trợ nông dân về khoa học kỹ thuật, tín dụng xanh và liên kết thị trường để việc chuyển đổi diễn ra đồng bộ, hiệu quả. Chủ động tái cấu trúc ngành hàng thanh long là nền tảng quan trọng để địa phương phát triển nông nghiệp theo hướng chất lượng cao.

Thu Mai