Hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm chế biến nông sản vùng Tây Bắc

TMO - Phát huy thế mạnh về quỹ đất nông nghiệp, thổ nhưỡng, khí hậu tỉnh Sơn La đang đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ, xuất khẩu nông sản, đồng thời thu hút đầu tư và phát triển nông nghiệp theo hướng công nghệ cao... phấn đấu đạt được mục tiêu trở thành trung tâm chế biến nông sản vùng Tây Bắc.

Sơn La đã trở thành một trong những trung tâm phát triển nông nghiệp mạnh của cả nước, điển hình là phát triển trồng các loại cây công nghiệp và cây ăn quả, tổng diện tích cây ăn quả và cây sơn tra toàn tỉnh ước đạt trên 84.000 ha với sản lượng ước đạt gần 450.000 tấn, trong đó có một số sản phẩm nông sản có sản lượng rất lớn như: tinh bột sắn, ngô, cà phê, chè, mận, xoài, nhãn…

Năm 2021 sản lượng cà phê nhân của tỉnh đạt 30.000 tấn, đứng thứ 2 cả nước; sản phẩm sắn đạt 500.000 tấn và chè búp tươi đạt khoảng 50.000 tấn. Về sản lượng trái cây, mận và nhãn là hai nông sản đứng đầu cả nước với trên 180.000 tấn.

Sơn La đã trở thành một trong những trung tâm phát triển nông nghiệp mạnh của cả nước với đa dạng các mặt hàng nông sản. Ảnh: Vũ Long 

Toàn tỉnh đã có 24 sản phẩm nông sản được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cấp văn bằng bảo hộ; cùng với đó 18 sản phẩm nông sản được bảo hộ dưới hình thức nhãn hiệu chứng nhận; 3 sản phẩm được bảo hộ dưới hình thức nhãn hiệu tập thể, gồm: Chè Tà Xùa Bắc Yên, mật ong Sơn La, khoai sọ Thuận Châu; 2 sản phẩm được bảo hộ tại nước ngoài gồm chè Shan tuyết và xoài tròn Yên Châu.

Hiện Sơn La đã xây dựng được 241 mã số vùng trồng với diện tích 3.865,45ha cây ăn quả phục vụ xuất khẩu. Địa phương này cũng đã xây dựng được 235 chuỗi cung ứng thực phẩm nông sản, thủy sản an toàn. Đặc biệt, Sơn La hiện có trên 500 cơ sở chế biến nông sản, trong đó, 50 cơ sở chế biến xuất khẩu với các sản phẩm như sữa, đường, cafe, chè và các sản phẩm rau quả như chanh leo, xoài,…

Trong năm 2021, dù ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, nhưng Sơn La đã giới thiệu 17 sản phẩm nông sản, xuất khẩu tới thị trường 21 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới. Giá trị xuất khẩu nông sản đạt hơn 150 triệu USD; trong đó, giá trị hàng hóa nông sản tươi đạt trên 24 triệu USD, nông sản chế biến 126 triệu USD.

Năm 2022, dự kiến sản lượng nhãn của Sơn La đạt khoảng 100.880 tấn, sản lượng mận khoảng 81.000 tấn, chuối khoảng 58.040 tấn, cà phê nhân 32.000 tấn, chè khoảng 55.100 tấn… Riêng xoài, ước sản lượng khoảng 75.000 tấn, đứng thứ hai toàn quốc. Hiện toàn tỉnh có 99 vùng trồng xoài được cấp mã số vùng trồng xuất khẩu sang thị trường các nước như Trung Quốc, Australia, Mỹ và New Zealand với diện tích trên 1.400 ha.

Bên cạnh đó, địa phương này dự kiến toàn tỉnh Sơn La sẽ xuất khẩu trên 28.000 tấn trái cây và xuất khẩu khoảng 120.000 tấn sản phẩm nông sản chế biến gồm: chè, cà phê, tinh bột sắn, cao su. Tỉnh Sơn La phấn đấu giá trị hàng hóa nông sản tham gia xuất khẩu năm 2022 đạt 162,5 triệu USD, tăng 8,3% so với năm 2021.

Xác định tầm quan trọng của doanh nghiệp trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, tỉnh Sơn La đã ban hành các cơ chế, chính sách xúc tiến đầu tư, ưu đãi, hỗ trợ đầu tư phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh chế biến sâu các mặt hàng nông sản.

Dây chuyền chế biến hoa quả tươi tại doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Sơn La. Ảnh: Đức Thanh 

UBND tỉnh tập trung chỉ đạo các ngành, địa phương cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp; tiếp tục cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin; tăng cường quản lý nhà nước trên các lĩnh vực quy hoạch, đất đai, xây dựng cơ bản, tài nguyên môi trường.

Sơn La hiện có có 1 nhà máy sữa công suất 500 tấn sữa/ngày; 1 nhà máy đường công suất 5.000 tấn mía/ngày; 2 nhà máy chế biến tinh bột sắn, công suất 300 tấn tinh bột/ngày/nhà máy; có 7 nhà máy sản xuất chè công suất lớn 25.000 - 50.000 tấn chè búp tươi/ngày, 4 cơ sở chế biến chè chất lượng cao và nhiều cơ sở quy mô tiểu thủ công nghiệp với sản lượng năm 2021 đạt trên 15.000 tấn, trong đó có trên 10.000 tấn xuất khẩu; có 5 nhà máy sơ chế, chế biến cà phê nhân quy mô công nghiệp với công suất 100-200 tấn quả tươi/ngày...

Thông tin từ UBND tỉnh Sơn La cho biết, giá trị sản xuất công nghiệp chế biến nông sản của tỉnh hàng năm tăng với tốc độ khá cao (trên 9%/năm trong giai đoạn 2015-2020) và trở thành điểm sáng trong các ngành công nghiệp của tỉnh, chiếm trên 60% cơ cấu ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Trong đó, một số sản phẩm chế biến tăng cao qua các năm: Tinh bột sắn trên 41%; chè trên 16%; sữa tươi, sữa chua tăng trên 10%; đường trên 7%; cà phê trên 6%...

Đặc biệt, năm 2022, dự kiến có thêm sản phẩm rau quả chế biến, sản lượng đạt khoảng 20.000 tấn. Nhiều sản phẩm nông nghiệp của tỉnh cơ bản được đưa vào chế biến 100% sản lượng, như: sữa, cà phê, mía đường, chè, sắn; riêng sản phẩm quả hiện nay tỷ lệ đưa vào chế biến mới đạt gần 30% sản lượng quả tươi.

Phương Nga