Đẩy mạnh phát triển ngành hàng cây ăn quả, rau chủ lực

TMO - Thời gian tới, tỉnh Đắk Nông hướng tới mục tiêu hình thành và phát triển các vùng sản xuất cây ăn quả, rau chủ lực, thế mạnh địa phương gắn với ngành chế biến rau quả của tỉnh, phát triển hiệu quả, an toàn và bền vững; đáp ứng được yêu cầu sản xuất và nhu cầu thị trường tiêu thụ; khả năng cạnh tranh cao đối với thị trường trong nước và xuất khẩu.

Theo đó, tại Kế hoạch phát triển ngành hàng cây ăn quả, rau chủ lực và thế mạnh tỉnh Đắk Nông đến năm 2030 địa phương này hướng đến các mục tiêu: Đến năm 2030, phát triển diện tích cây ăn quả đạt 22.800 ha, sản lượng đạt 130.000 tấn. Trong đó, diện tích Sầu riêng chiếm khoảng 30,6% ( 6.980ha) diện tích cây ăn quả toàn tỉnh, các vùng sản xuất tập trung tại các huyện Đắk Mik, Đắk Song, Tuy Đức..; Diện tích bơ chiếm khoảng 23,9% (5.450ha) cây ăn quả toàn tỉnh, các vùng sản xuất tập trung tại các huyện (trừ huyện Cư Jút) và thành phố Gia Nghĩa; Diện tích cây Mít chiếm khoảng 6,8% (1.560ha) diện tích cây ăn quả toàn tỉnh, các vùng sản xuất tập trung tại các huyện Cư Jút, Đắk Mil, Đắk R'Lấp, Đắk Glong và thành phố Gia Nghĩa.

Diện tích cây Xoài chiếm khoảng 7,8% (1.790ha) diện tích cây ăn quả toàn tỉnh, sản xuất tại các huyện Cư Jút, Đắk Mil; Diện tích cây Chanh dây chiếm khoảng 14,3% (3.250ha) diện tích cây ăn quả toàn tỉnh, các vùng sản xuất tập trung tại các huyện  Đắk Song, Đắk R'Lấp, Đắk Glong, Tuy Đức và thành phố Gia Nghĩa. Ngoài ra, đối với rau các loại: Phát triển trên 10.000 ha, sản lượng khoảng 150.000 tấn; các vùng sản xuất tập trung tại các huyện: Krông Nô, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong, Đắk R'lấp, Tuy Đức và thành phố Gia Nghĩa.

Tỉnh Đắk Nông đẩy mạnh phát triển ngành hàng rau quả chủ lực có thế mạnh của địa phương như sầu riêng, bơ, rau màu... Ảnh: BCT 

UBND tỉnh nhấn mạnh đến mục tiêu: 100% cơ sở sơ chế, chế biến, đóng gói, bảo quản rau quả được hỗ trợ thông tin/kiến thức, cải tạo và nâng cấp để nâng cao năng lực chế biến, trình độ công nghệ phù hợp với sản lượng và đặc tính cho các loại rau quả chủ lực nhằm giảm nhanh tổn thất sau thu hoạch và đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường tiêu thụ. Có 70% trở lên cơ sở chế biến rau quả có quy mô nhỏ và vừa có công suất và công nghệ phù hợp với đặc thù và khả năng sản xuất nguyên liệu của tỉnh nhằm đa dạng hóa chủng loại sản phẩm rau quả chế biến.

Hình thành được những vùng sản xuất rau quả tập trung có địa chỉ cụ thể gắn với doanh nghiệp/ hợp tác xã/các cơ sở, đại lý thu gom lớn được đầu tư máy móc, trang thiết bị, xưởng sơ chế, chế biến, đóng gói và kho mát với quy mô phù hợp để hình thành hệ thống các cơ sở sơ chế, chế biến, đóng gói đồng bộ đáp ứng được yêu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu; 100% phế phụ phẩm trong sản xuất, chế biến rau quả được tận dụng chế biến để tạo ra các sản phẩm có giá trị kinh tế và bảo vệ môi trường (thức ăn chăn nuôi, phân bón ...) và hình thành các mô hình kinh tế tuần hoàn trong ngành sản xuất, chế biến rau quả. 

Thu hút hoặc liên kết vùng ít nhất 01 doanh nghiệp lớn có đủ năng lực về vốn, khoa học công nghệ và thị trường đầu tư nhà máy chế biến sâu, chế biến tổng hợp để đa dạng hóa sản phẩm tạo ra giá trị gia tăng cao (như chế biến thành thực phẩm, mỹ phẩm...) từ những mặt hàng rau quả còn nhiều dư địa về thị trường mà tỉnh có lợi thế về sản xuất và tỷ lệ đưa vào chế biến còn thấp như bơ, mít, xoài, sầu riêng, chanh dây và các loại rau xanh (cải thảo, cải xanh, su hào, cải củ, cải bắp, cà chua, dưa chuột, cà rốt, rau gia vị …). 

UBND tỉnh khuyến khích các địa phương, đơn vị nâng cao năng lực sơ chế, bảo quản rau, quả nhằm gia tăng giá trị sản xuất. Ảnh: BĐN

Trong quá trình triển khai Kế hoạch trên, UBND tỉnh Đắk Nông nhấn mạnh tới các nhiệm vụ cụ thể như: Thiết lập cơ sở dữ liệu ngành hàng rau quả với các nội dung như rà soát hệ thống văn bản, tài liệu về ngành rau quả. Khảo sát, thống kê, đánh giá tình hình sản xuất, chế biến, tiêu thụ, chuỗi liên kết, cung ứng các mặt hàng rau quả, đồng thời ứng dụng phần mềm quản lý thông tin trong quản lý.

Bên cạnh đó, các ngành chức năng, địa phương cần phát triển và nâng cao năng lực sản xuất rau, quả nguyên liệu phục vụ ngành chế biến. Trong đó, chú trọng đến công tác xác định, định hướng vùng sản xuất rau, quả phù hợp với Quy hoạch sử dụng đất và theo thế mạnh của từng địa phương. Kiểm tra, đánh giá thiết lập, cấp, quản lý mã số vùng trồng rau, quả theo quy định, xây dựng mô hình điểm về hỗ trợ hình thành vùng sản xuất, chuỗi liên kết sản xuất rau quả tập trung áp dụng theo tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt (GAP), quản lý dịch hại tổng hợp (IPM)... Xây dựng và nhân rộng mô hình ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số trong sản xuất rau, quả dựa trên nền tảng cơ sở dữ liệu về đất đai, cây trồng, môi trường...

Đặc biệt, các đơn vị cần chú trọng đến nâng cao năng lực sơ chế, chế biến và bảo quản rau, quả qua việc tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ chuyên trách, các chủ thể sản xuất, sơ chế, chế biến và bảo quản rau, quả. Hỗ trợ chuyển giao máy móc, công nghệ, xưởng sơ chế, đóng gói và làm mát với quy mô phù hợp tại những khu vực sản xuất rau quả tập trung, hợp tác xã sản xuất... để hình thành hệ thống cơ sở sơ chế, đóng gói đồng bộ.

Ngoài ra, cần đa dạng hóa sản phẩm những mặt hàng rau, quả còn nhiều dư địa mà tỉnh có lợi thế về sản xuất và tỷ lệ đưa vào chế biến còn thấp như (mít, bơ, xoài, quả có múi, các loại rau) thông qua việc xây dựng mô hình điểm hỗ trợ các cơ sở chế biến máy móc, trang thiết bị. Đồng thời, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm rau quả thông qua tổ chức xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm và phát triển kênh tiêu thụ. Thông tin về thị trường nông sản, chính sách thương mại, giá cả, hàng rào kỹ thuật, thuế quan để định hướng sản xuất, chế biến và tiêu thụ rau quả và các nông sản khác.

UBND tỉnh giao Sở NN&PTNT là cơ quan đầu mối theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn và tổng hợp kết quả triển khai thực hiện Kế hoạch định kỳ hàng năm vào ngày 15/12, 5 năm, 10 năm tổng hợp báo cáo Bộ NN&PTNT và UBND tỉnh về kết quả triển khai thực hiện Kế hoạch. Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các sở, ban ngành khác xây dựng chương trình xúc tiến thương mại của tỉnh trong đó chú trọng kết nối cung cầu sản phẩm rau quả tại các địa phương trong tỉnh và các tỉnh, thành phố khác...

Minh Huy