Chú trọng xây dựng thương hiệu cho nông sản địa phương

TMO - Tỉnh Bình Phước xác định: Xây dựng thương hiệu nông sản dựa trên thế mạnh của từng địa phương là nhiệm vụ quan trọng, góp phần nâng cao giá trị nông sản, hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững.

Thời gian qua, ngành Nông nghiệp Bình Phước chú trọng xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu cho nông sản, đặc sản của địa phương nhằm tạo chỗ đứng vững chắc và phát triển bền vững. Nhãn hiệu giúp mang lại rất nhiều lợi ích bởi nó không chỉ giữ chức năng phân biệt giữa sản phẩm này với những sản phẩm khác cùng loại mà còn là "công cụ" hữu hiệu giúp chủ sở hữu tiếp thị, quảng cáo và xúc tiến thương mại cho sản phẩm của mình. Nhãn hiệu cũng góp phần đảm bảo và nâng cao chất lượng của sản phẩm, dịch vụ. 

Hiện tại, tỉnh có nhiều sản phẩm đã được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ như chỉ dẫn địa lý “hạt điều Bình Phước”, nhãn hiệu tập thể “hồ tiêu Lộc Ninh”, nhãn hiệu chứng nhận “cao su Bình Phước”, nhãn hiệu tập thể “gà thả vườn Thanh Lương” và “nhãn tiêu da bò Thanh Lương”… Trong đó, cây điều trở thành cây trồng chủ lực của địa phương này  và ngành chế biến hạt điều góp phần giải quyết việc làm cho khoảng 80.000 lao động, đóng góp 1/3 tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn tỉnh.

Ngành điều Bình Phước, từ năm 2020 đến nay luôn duy trì kim ngạch xuất khẩu hạt điều từ 1 – 1,2 tỷ USD/năm, đóng góp 32% năng lực xuất khẩu điều quốc gia; đóng góp khoảng 38% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Hiện tại, trên địa bàn tỉnh có hơn 1.400 cơ sở chế biến hạt điều. Sau chế biến, sản phẩm hạt điều của tỉnh Bình Phước xuất khẩu đi đến hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, trong đó tập trung thị trường EU, Hoa Kỳ, Nhật, Australia, Trung Quốc…

Bình Phước là địa phương đầu tiên trong cả nước có chỉ dẫn địa lý hạt điều. 

Bình Phước là địa phương đầu tiên trong cả nước có chỉ dẫn địa lý hạt điều. Khẳng định các sản phẩm hạt điều nguồn gốc từ Bình Phước có đặc điểm riêng biệt, chất lượng nổi trội như: năng suất cao, hình thức đẹp, tỷ lệ thu hồi lớn, giá trị dinh dưỡng cao, thơm ngon… Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý hạt điều Bình Phước gồm: Hạt điều nguyên liệu, hạt điều nhân và hạt điều rang muối. Theo đó, có 91 xã trong phạm vi vùng nguyên liệu điều được xây dựng chỉ dẫn địa lý hạt điều Bình Phước trên địa bàn tỉnh.

Việc duy trì và phát triển chỉ dẫn địa lý hạt điều Bình Phước là khâu then chốt để xây dựng, phát triển thương hiệu bền vững cho ngành điều Bình Phước, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 11-NQ/TU của Tỉnh ủy về phát triển ngành điều Bình Phước giai đoạn 2020-2025 và tầm nhìn đến năm 2030. Để phát huy giá trị chỉ dẫn địa lý hạt điều Bình Phước, thời gian qua, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) chú trọng đổi mới sáng tạo trong công tác quản lý, trong đó tập trung lĩnh vực truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm hạt điều có chỉ dẫn địa lý Bình Phước thông qua ứng dụng công nghệ thông tin và các công nghệ tiên tiến khác.

Theo lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh, đến nay toàn tỉnh có 8 doanh nghiệp sản xuất hạt điều được cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý. Đơn vị đã hỗ trợ 10 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh hạt điều trên địa bàn tỉnh ứng dụng giải pháp tem điện tử để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Trong đó có 7 doanh nghiệp đã được cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý hạt điều Bình Phước với 349.400 tem điện tử, so với năm 2020 chỉ có hơn 100.000 tem điện tử.

Đồng thời, cung cấp miễn phí tài khoản đăng nhập vào hệ thống phần mềm VNPT Check để quản lý mã tem đã được hỗ trợ. Thông qua việc khách hàng quét tem truy xuất nguồn gốc, doanh nghiệp có thêm số liệu để phân tích tình hình sử dụng của người tiêu dùng đối với sản phẩm hạt điều. Đồng thời, Sở KH&CN thường xuyên phối hợp với các đơn vị liên quan trong và ngoài tỉnh hỗ trợ doanh nghiệp quảng bá, xúc tiến thương mại, phát triển thương hiệu cho sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý.

Để phát huy chỉ dẫn địa lý hạt điều Bình Phước, trong quá trình xây dựng và triển khai hệ thống quản lý chỉ dẫn địa lý cần gắn với đăng ký mã số vùng trồng, an toàn thực phẩm, chứng nhận chất lượng và xác thực, truy xuất nguồn gốc sản phẩm được bảo hộ. Khai thác, phát triển chỉ dẫn địa lý theo hướng hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm được bảo hộ theo chuỗi giá trị. Duy trì, quản lý và phát triển chất lượng giống điều bản địa của tỉnh. Tăng cường áp dụng công nghệ trong quản lý, kiểm soát nguồn gốc, chất lượng sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý.  

Cùng với sản phẩm điều, Bình Phước còn được biết đến với thương hiệu “hồ tiêu Lộc Ninh”. Sau Chư Sê (tỉnh Gia Lai), Lộc Ninh là địa phương thứ 2 trong cả nước được cấp chứng nhận nhãn hiệu tập thể về hồ tiêu. Năm 2014, hồ tiêu Lộc Ninh được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp chứng nhận nhãn hiệu tập thể “Hồ tiêu Lộc Ninh” và bảo vệ tổng thể tại Việt Nam. Thương hiệu hồ tiêu Lộc Ninh đã được bảo hộ là nền tảng vững chắc để người trồng tiêu yên tâm gắn bó với loại cây trồng này, đồng thời không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, đưa hồ tiêu Lộc Ninh đến gần hơn với người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Huyện Lộc Ninh đứng đầu tỉnh Bình Phước về diện tích sản xuất hồ tiêu với hơn 55.000 ha, năng suất năm 2023 đạt hơn 18 tạ/ha, sản lượng khoảng 9.400 tấn. Năm 2013, huyện đã thành lập các câu lạc bộ trồng tiêu sạch trên địa bàn. Nông dân trồng hồ tiêu đã chuyển đổi phương thức canh tác từ trồng tự phát theo hướng truyền thống sang ứng dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến, ưu tiên phát triển sản xuất theo hướng sinh học, hạn chế sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật. Qua 10 năm phát triển mô hình, đến năm 2024, trên địa bàn huyện Lộc Ninh đã thành lập 24 câu lạc bộ với 604 hộ nông dân tham gia. Tổng diện tích sản xuất hồ tiêu của các câu lạc bộ là 645 ha.

Thương hiệu "hồ tiêu Lộc Ninh" ngày càng khẳng định vị trí trên thị trường tiêu thụ. 

Để phát huy hiệu quả nhãn hiệu tập thể “hồ tiêu Lộc Ninh” và gia tăng giá trị xuất khẩu hồ tiêu, mở rộng thị trường, nhất là các thị trường khó tính như Mỹ, Canada, Đức, Hà Lan… thì các yêu cầu về chất lượng sản phẩm, vệ sinh an toàn thực phẩm, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và truy xuất nguồn gốc đòi hỏi rất cao. Vì vậy, sản xuất hồ tiêu hữu cơ bền vững là giải pháp mà nông dân trồng hồ tiêu cần hướng đến.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bình Phước cho biết, đến nay, tỉnh hiện có 77 mã số vùng trồng các loại cây trồng chủ lực với tổng diện tích hơn 4.500 ha. Đến hết năm 2024, toàn tỉnh có 157 sản phẩm được cấp chứng nhận OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) hạng 3 – 5 sao; trong đó, có 3 sản phẩm hạng 5 sao, 58 sản phẩm 4 sao, còn lại là sản phẩm 3 sao với gần 80 chủ thể đăng ký. 

Để xây dựng thương hiệu nông sản để phát triển nông nghiệp bền vững thời gian tới, Bình Phước tiếp tục củng cố, nâng cao hiệu quả, chất lượng của sản phẩm đã được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ gồm Chỉ dẫn địa lý “hạt điều Bình Phước”, nhãn hiệu tập thể “hồ tiêu Lộc Ninh”, nhãn hiệu chứng nhận “cao su Bình Phước”, nhãn hiệu tập thể “gà thả vườn Thanh Lương” và “nhãn tiêu da bò Thanh Lương”.

Đồng thời, triển khai có hiệu quả các chính sách về hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ và thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp; Chương trình Mỗi xã một sản phẩm; để án triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc. Địa phương tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, thu thập thông tin, dự báo thị trường, truy xuất nguồn gốc để tiếp cận thị trưởng trên không gian mạng. Mở rộng thị trường truyền thống, xây dựng lòng tin, uy tín với khách hàng. Đẩy mạnh phát triển các thị trường mới có tiềm năng, các nước và vùng lãnh thổ mà Việt Nam đã ký, tham gia các hiệp định tự do thương mại.../.

Lê Bình