Huế thiết lập Khu bảo vệ cảnh quan bảo tồn đa dạng sinh học

TMO - Trước nguy cơ suy giảm hệ sinh thái tự nhiên, thành phố Huế triển khai thành lập Khu Bảo vệ cảnh quan Bắc Hải Vân nhằm hướng đến mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học và duy trì cân bằng sinh thái, đặc biệt là bảo vệ các loài động vật hoang dã quý hiếm trên địa bàn.

Khu Bảo vệ cảnh quan Bắc Hải Vân có vị trí đặc biệt quan trọng đối với thành phố Huế. Việc thành lập khu bảo vệ không chỉ góp phần duy trì cân bằng sinh thái mà còn tạo điều kiện phục hồi các quần thể động, thực vật đang bị đe dọa. Cùng với đó, chính quyền địa phương chú trọng công tác quản lý, nghiên cứu khoa học và nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn thiên nhiên.

Đây được xem là bước đi chiến lược của Huế trong việc thực hiện cam kết phát triển bền vững, kết hợp giữa bảo vệ môi trường và phát triển du lịch sinh thái, góp phần gìn giữ những giá trị thiên nhiên đặc sắc của dải đất cố đô.

Theo đó, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hoàng Hải Minh đã ký Quyết định số 3212/QĐ-UBND về việc thành lập Khu Bảo vệ cảnh quan Bắc Hải Vân, thành phố Huế. Khu Bảo vệ cảnh quan Bắc Hải Vân nằm ở phía Nam thành phố Huế, thuộc địa phận của xã Chân Mây - Lăng Cô. Tổng diện tích của Khu Bảo vệ cảnh quan Bắc Hải Vân với diện tích rừng đặc dụng là 7.354,97 ha. Bao gồm toàn bộ diện tích rừng đặc dụng 6.276,57 ha do Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Hải Vân quản lý và khu vực từ rừng 03 Cộng đồng các thôn: Thủy Cam.

Tổng diện tích vùng đệm của Khu Bảo vệ cảnh quan Bắc Hải Vân là 870 ha, thuộc xã Chân Mây - Lăng Cô. Ranh giới vùng đệm của Khu Bảo vệ cảnh quan Bắc Hải Vân tại các thôn sau: Thủy Yên Thượng, Thủy Cam, Trung Kiền, Thủy Dương, An Cư Tây, Hói Dừa, Hải Vân.

Việc thành lập Khu Bảo vệ cảnh quan Bắc Hải Vân có ý nghĩa quan trọng trong bảo vệ, bảo tồn các loại động vật tự nhiên. (Ảnh: BTN).

Các chương trình hoạt động hướng đến mục tiêu bảo tồn gồm có: Chương trình quản lý, bảo tồn và phục hồi cảnh quan thiên nhiên; Chương trình bảo vệ và giám sát đa dạng sinh học; Chương trình khai thác và sử dụng bền vững các dịch vụ hệ sinh thái; Chương trình hỗ trợ sinh kế bền vững và phát triển vùng đệm; Chương trình truyền thông môi trường; Chương trình cải tạo và nâng cấp cơ sở hạ tầng; Chương trình hợp tác quốc tế.

Do đó, việc thành lập nhằm duy trì và bảo vệ các giá trị cảnh quan thiên nhiên và hệ sinh thái tự nhiên độc đáo, có giá trị đa dạng sinh học phong phú với nhiều loài động vật, thực vật có giá trị đặc hữu, quý hiếm phân bố trong khu vực. Đồng thời, phát triển tiềm năng dịch vụ môi trường rừng, hấp thụ và lưu giữ carbon, giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy tăng trưởng xanh cho Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô.

Khu vực dự án nằm trong phức hệ sinh thái tự nhiên gồm hệ sinh thái rừng, đất ngập nước đầm phá và hệ sinh thái vịnh biển Lăng Cô. Đặc biệt, Bắc Hải Vân nằm ở dãy Bạch Mã, nằm trong vùng giao thoa sinh học giữa các luồng thực vật từ phía Bắc xuống và từ phía Nam lên, nơi đây đã hình thành nên một hệ sinh thái rừng đa dạng, phong phú về thành phần loài, trong đó có nhiều loài động vật và thực vật thuộc danh mục nguy cấp, quý hiếm cần được ưu tiên bảo vệ.

Theo nghiên cứu của các chuyên gia, tại đây đã ghi nhận động vật, thực vật đặc hữu, quý hiếm tiêu biểu như Voọc chà vá chân nâu, Sơn dương, Cu li nhỏ, Gụ lau, Gội nếp, Lim xanh…

Ngoài ra đây là điểm đầu cả dải hành lang đa dạng sinh học với nhiều cánh rừng nguyên sinh nối từ biển, qua Vườn Quốc gia Bạch Mã, Khu Dự trữ thiên nhiên Sao la, qua Khu Bảo tồn Quốc gia Sê Sáp (nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào). Thông qua việc duy trì và bảo vệ các giá trị cảnh quan tự nhiên sẽ góp phần tạo vùng đệm môi trường và làm tăng thêm giá trị của Vịnh Lăng Cô, cho Hải Vân Quan, cụm di tích lịch sử về kiến trúc quân sự của triều Nguyễn được xây dựng vào năm 1826 dưới thời vua Minh Mạng, tạo sức hấp dẫn để phát triển du lịch sinh thái khu vực, đồng thời tạo ra vùng đệm an ninh môi trường cho khu đô thị Chân Mây - Lăng Cô trong tương lai.

Tại Quyết định số 3212/QĐ-UBND, UBND thành phố Huế giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, chỉ đạo Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Hải Vân phối hợp với các Sở, ban, ngành và UBND xã Chân Mây - Lăng Cô triển khai thực hiện dự án.

Trước đó, vào tháng 1/2025, TP.Huế cũng đã thành lập Khu Dự trữ thiên nhiên Sao la, trải rộng trên diện tích gần 20.000 hecta.  Cụ thể hơn có phân khu bảo vệ nghiêm ngặt 12.669,80 hecta; phân khu phục hồi sinh thái 6.580,04 hecta và phân khu hành chính, dịch vụ 125,71 hecta.

Sao la là một trong những loài động vật quý hiếm. (Ảnh: WWF-VN).

Khu Dự trữ thiên nhiên Sao la được thành lập có ý nghĩa to lớn trong việc bảo vệ sinh cảnh của nhiều loài động thực vật đặc hữu, giúp bảo tồn tính đa dạng sinh học, bảo tồn các loài và nguồn gen có trong mỗi loài. Đồng thời, Khu dự trữ còn góp phần phục hồi các hệ sinh thái rừng tự nhiên đang bị suy thoái, bao gồm diện tích rừng nguyên sinh còn sót lại tại khu vực Trung Trường Sơn. Nâng cao ý thức của dân, thúc đẩy sự hợp tác giữa cộng đồng địa phương với Nhà nước và các tổ chức quốc tế…

Đây là nỗ lực quan trọng của TP.Huế nhằm bảo vệ các loài động vật quý hiếm và hệ sinh thái đặc thù, đặc biệt là loài sao la – "kỳ lân châu Á", trong bối cảnh biến đổi khí hậu và con người đang ngày càng tác động mạnh mẽ đến thiên nhiên.

Việc thành lập các Khu bảo tồn,  hay Khu Dự trữ thiên nhiên, Khu bảo vệ cảnh quan…thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của TP. Huế trong công tác gìn giữ môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học. Đây không chỉ là giải pháp bảo vệ tự nhiên, cũng như những loài động vật hoang dã quý hiếm trước nguy cơ tuyệt chủng, mà còn là hành động thiết thực nhằm bảo đảm sự phát triển hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Đồng thời góp phần cải thiện công tác bảo vệ rừng, ngăn chặn suy giảm đa dạng sinh học và đóng góp tích cực vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam.

Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, các Khu bảo tồn sẽ đóng vai trò là “lá phổi xanh”, điều hòa khí hậu, giữ gìn nguồn nước và phòng chống thiên tai cho khu vực. Đồng thời, việc kết hợp bảo tồn với phát triển du lịch sinh thái, nghiên cứu khoa học sẽ mở ra hướng đi mới cho Huế trong phát triển kinh tế-xã hội

Thu Mai