Xây dựng các vùng sản xuất nông nghiệp phát thải thấp 

TMO - Tỉnh Sơn La khuyến khích hình thành các vùng sản xuất tập trung, hỗ trợ xây dựng thương hiệu nông sản phát thải thấp, vùng sản xuất, chứng nhận tiêu chuẩn xanh, truy xuất nguồn gốc...

Sơn La tỉnh có diện tích cây ăn quả lớn nhất miền Bắc, Từ những vùng đất đồi trơ trụi, nay đã được phủ xanh bởi những nương cây ăn quả, vùng chè, cà phê, rau an toàn đạt chuẩn VietGAP, GlobalGAP.  Hiện toàn tỉnh có 85.000 ha cây ăn quả, sản lượng khoảng 510.000 tấn/năm, 24.300 ha cà phê, 5.850 ha chè, 43.500 ha sắn công nghiệp và gần 10.000 ha mía đường.

Các sản phẩm chủ lực như: Xoài, nhãn, chanh leo, mắc ca, cà phê Sơn La, sữa Mộc Châu, chè Tà Xùa đã trở thành thương hiệu mạnh, vươn xa ra thị trường quốc tế. Toàn tỉnh hiện có gần 900 hợp tác xã nông nghiệp và 6 liên hiệp hợp tác xã, 560 cơ sở chế biến nông sản, trong đó có 17 nhà máy chế biến quy mô lớn. Bên cạnh đó, Sơn La đã cấp 218 mã số vùng trồng, 8 mã số cơ sở đóng gói, 31 sản phẩm nông sản được cấp văn bằng bảo hộ, 214 sản phẩm OCOP, trong đó có 1 sản phẩm 5 sao quốc gia. Tỉnh duy trì hơn 260 chuỗi cung ứng nông sản an toàn, mở rộng thị trường xuất khẩu sang Trung Quốc, EU, Nhật Bản, Nga...

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025-2030 đặt mục tiêu: Đến năm 2030, Sơn La trở thành Trung tâm chế biến sản phẩm nông nghiệp của vùng Trung du và miền núi phía Bắc. Tỉnh sẽ tập trung xây dựng 25 vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hoàn thiện hệ thống tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị, thu hút doanh nghiệp “đầu tàu” có năng lực vốn và công nghệ tham gia đầu tư. 

Một trong những nhiệm vụ quan trọng khác được tỉnh Sơn La chú trọng triển khai là xây dựng kế hoạch để tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050” phù hợp với điều kiện thực tế tại tỉnh. Theo kế hoạch, Sơn La đặt mục tiêu đến năm 2035, giảm tối thiểu 15% lượng phát thải khí nhà kính từ trồng trọt so với năm 2020; xây dựng ít nhất 2 mô hình thí điểm giảm phát thải, hình thành cơ sở dữ liệu phát thải trong trồng trọt, kết nối với hệ thống quốc gia. 

Đồng thời, tổ chức đào tạo, tập huấn cho khoảng 150 cán bộ kỹ thuật, khuyến nông, doanh nghiệp và nông dân về kỹ thuật, chính sách, nhận thức chung và công cụ đo phát thải. Tầm nhìn đến năm 2050, 100% diện tích trồng trọt áp dụng quy trình canh tác bền vững, hình thành 5 vùng sản xuất phát thải thấp, nâng cao khả năng cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu thị trường trong xu thế phát triển nông nghiệp xanh.

Tỉnh Sơn La hướng tới mục tiêu hình thành 5 vùng sản xuất phát thải thấp (Ảnh minh họa). 

Để đạt mục tiêu trên, tỉnh triển khai nhiều nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết là tuyên truyền, phổ biến Đề án tới các địa phương; đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực cho cán bộ kỹ thuật và nông dân; hướng dẫn áp dụng quy trình sản xuất phù hợp theo tiêu chí phát thải thấp.

Tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách, lồng ghép nhiệm vụ giảm phát thải vào quy hoạch phát triển nông nghiệp, quy hoạch đất trồng trọt, bảo vệ môi trường, các chương trình, dự án nông nghiệp; hỗ trợ thiết bị đo, phần mềm quản lý, giống, phân bón hữu cơ, hỗ trợ vận chuyển sản phẩm “phát thải thấp” cho các hộ, HTX, doanh nghiệp áp dụng canh tác phát thải thấp.

Các mô hình thí điểm sẽ triển khai tại những vùng trồng chủ lực như cà phê, mía, lúa, ngô, cây ăn quả và rau màu. Về kỹ thuật giảm phát thải, Sơn La dự kiến ứng dụng các biện pháp: Canh tác lúa áp dụng tưới ngập - khô xen kẽ (AWD), kỹ thuật SRI (với điều kiện phù hợp), giảm lượng phân vô cơ, tăng bón phân hữu cơ/vi sinh, quản lý nước, sử dụng rơm rạ - phế phụ phẩm trồng trọt (vỏ quả cà phê, vỏ trấu…) tận dụng làm phân, biochar, kỹ thuật bảo vệ thực vật sinh học, luân canh, xen canh; quản lý dịch hại tổng hợp IPM, quản lý sức khỏe cây trồng IPHM…

Ngành nông nghiệp sẽ kết hợp đồng bộ với công nghệ số (cảm biến đất, giám sát độ ẩm, quản lý phân bón), phần mềm quản lý, truy xuất nguồn gốc, ứng dụng GIS, viễn thám để theo dõi hiện trạng sản xuất và phát thải. Khuyến khích hình thành các vùng sản xuất tập trung, HTX liên kết doanh nghiệp để tổ chức sản xuất theo chuẩn phát thải thấp, truy xuất nguồn gốc. Hỗ trợ xây dựng thương hiệu “nông sản phát thải thấp” của tỉnh hoặc vùng sản xuất, chứng nhận tiêu chuẩn xanh, truy xuất nguồn gốc, nhãn “phát thải thấp”.

Thí điểm triển khai cấp nhãn hiệu đối với một số ngành hàng chủ lực của tỉnh như cà phê, chè, thanh long...Hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã tiếp cận thị trường xuất khẩu thông qua hoạt động xúc tiến thương mại, đàm phán mở cửa thị trường, quảng bá nông sản phát thải thấp tại các hội chợ trong nước và quốc tế.../.

Thanh Nga