Thái Nguyên: Thúc đẩy liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản qua các hợp tác xã

TMO - Những năm qua, Thái Nguyên đẩy mạnh triển khai các chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, thúc đẩy hình thành, phát triển các chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ sản phẩm qua các hợp tác xã (HTX) nông nghiệp. 

Trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có gần 1.000 HTX nông nghiệp đang hoạt động, trong đó 318 HTX trồng trọt, 174 HTX chăn nuôi, 9 HTX lâm nghiệp, 5 HTX nuôi trồng thủy sản, 3 HTX nước sạch nông thôn và 490 HTX dịch vụ tổng hợp.

Nhiều HTX không chỉ làm tốt vai trò liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, mà còn đi đầu trong ứng dụng khoa học - kỹ thuật, mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu OCOP, hướng tới phát triển nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn, giúp nâng cao giá trị sản phẩm trên thị trường. Hoạt động của các HTX đã giúp giải quyết việc làm tại chỗ cho người dân, nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững, đảm bảo an sinh xã hội tại khu vực nông thôn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. 

Là vùng chè chủ lực của tỉnh, xã La Bằng đang đẩy mạnh liên kết trong sản xuất và tiêu thụ. Thay vì sản xuất nhỏ lẻ, địa phương tập trung phát triển mô hình HTX. Gia đình ông Lê Văn Đức, ở xóm Cầu Đá, xã La Bằng, hiện canh tác khoảng 4.000m2 chè. Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật và chăm sóc theo hướng hữu cơ, nương chè của gia đình luôn sinh trưởng tốt, cho chất lượng búp đồng đều và năng suất ổn định. 

Nhiều năm qua, ông Đức đã liên kết với HTX chè địa phương để bao tiêu sản phẩm chè búp tươi phục vụ chế biến tập trung. Mỗi vụ thu hoạch chính, gia đình ông cung cấp khoảng 1 tấn chè tươi nguyên liệu cho HTX. Từ khi tham gia liên kết với các HTX, gia đình ông Đức không còn lo đầu ra cho sản phẩm. Chè búp tươi được thu mua ổn định, giá hợp lý, giúp chúng tôi yên tâm đầu tư chăm sóc. Việc liên kết cũng giúp bà con nâng cao kỹ thuật canh tác, giữ vững chất lượng chè và thu nhập ổn định hơn.

Các chuỗi liên kết trong sản xuất, tiêu thụ nông sản đặc biệt là chè được đẩy mạnh phát triển. 

Xã La Bằng hiện có hơn 1.135ha chè, năng suất bình quân đạt khoảng 138 tạ/ha. Địa phương khuyến khích phát triển HTX, liên kết với người trồng mở rộng vùng nguyên liệu và tiêu thụ sản phẩm. Nhiều HTX đã chuyển sang sản xuất hữu cơ, bao tiêu sản phẩm phục vụ chế biến sâu, giúp nâng cao giá trị cây chè trên thị trường, tạo việc làm và tăng thu nhập cho các thành viên HTX và hộ dân liên kết.

Trong đó, HTX Tâm Trà Việt đang đẩy mạnh liên kết với các hộ trồng chè để bao tiêu nguyên liệu. HTX hướng dẫn bà con sản xuất theo quy trình an toàn, hữu cơ nhằm nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm. Việc bao tiêu ổn định giúp người dân yên tâm canh tác, trong khi HTX chủ động nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến.

Tại xã Trần Phú, nhiều hộ dân tích cực tham gia các mô hình liên kết chuỗi trong sản xuất nông nghiệp. Toàn xã hiện có 5 HTX hoạt động trong lĩnh vực trồng trọt và chăn nuôi, liên kết với hàng trăm hộ thông qua việc cung ứng giống cây, con, phân bón và hướng dẫn kỹ thuật sản xuất.

Chia sẻ về hiệu quả của mô hình trồng cây vụ đông, bà Lê Thị Hồng, thôn Khau Pần, xã Trần Phú, cho biết: Trước đây, sau khi thu hoạch lúa mùa, ruộng thường bỏ không. Từ khi các HTX triển khai mô hình trồng ngô ngọt, khoai tây, gia đình bà đã tích cực tham gia. Việc trồng cây vụ đông không chỉ giúp cải tạo đất mà còn tạo thêm nguồn thu nhập đáng kể cho gia đình.  

Thông qua mô hình HTX góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn (Ảnh: HC). 

Tại HTX chế biến nông sản Võ Nhai (xã Nghinh Tường) từ  khoản đầu tư hơn 3,5 tỷ đồng, năm 2023, HTX đã xây dựng xưởng chế biến rộng 1.000m2, trang bị dây chuyền đồng bộ đạt tiêu chuẩn quốc tế. Quy trình sản xuất bài bản giúp HTX xuất bán trên 20 tấn thành phẩm mỗi năm, không chỉ phục vụ thị trường trong nước mà còn xuất khẩu sang Nhật Bản, Singapore.   

Theo đại diện HTX chế biến nông sản Võ Nhai, riêng 2 sản phẩm chủ lực của HTX là nõn măng nứa và mộc nhĩ khô đều đạt chứng nhận OCOP 4 sao, đem về doanh thu khoảng 7 tỷ đồng mỗi năm. Các sản phẩm khác như nấm hương khô, đậu hũ non, đỗ tương, lạc đỏ bản địa… cũng được HTX sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn và tiêu thụ tốt. HTX chế biến nông sản Võ Nhai còn tích cực tham gia sàn thương mại điện tử, hội chợ, triển lãm để quảng bá sản phẩm. HTX hiện tạo việc làm ổn định cho hơn 50 lao động và bao tiêu nguyên liệu cho hơn 200 hộ dân.

Những năm qua, sự phát triển của kinh tế tập thể, HTX  trên địa bàn tỉnh góp phần quan trọng vào việc thực hiện tiêu chí số 13 trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giải quyết việc làm và mang lại thu nhập ổn định cho một bộ phận lao động nông thôn, đáp ứng tốt các nhu cầu của thành viên, từng bước xóa bỏ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, hướng đến mô hình liên kết.

Trong giai đoạn 2025 - 2030, tỉnh Thái Nguyên chủ trương phát triển hợp tác xã không chỉ là mô hình tổ chức sản xuất, mà trở thành lực lượng dẫn dắt trong thực hiện các chương trình phát triển nông nghiệp bền vững, xây dựng nông thôn mới nâng cao, mô hình OCOP và phát triển kinh tế xanh. Tỉnh ưu tiên hình thành các hợp tác xã kiểu mới hoạt động hiệu quả, có khả năng cạnh tranh, ứng dụng công nghệ, liên kết sản xuất – tiêu thụ theo chuỗi giá trị sản phẩm.

Tỉnh chú trọng xây dựng các mô hình hợp tác xã điển hình tiên tiến có năng lực sản xuất – kinh doanh tốt, có khả năng mở rộng quy mô và nhân rộng mô hình trên toàn tỉnh, tăng cường hỗ trợ hợp tác xã tiếp cận chính sách ưu đãi, nguồn vốn vay, chuyển giao công nghệ, liên kết thị trường… để từng bước nâng cao nội lực và sức cạnh tranh.

Thái Nguyên tập trung phát triển hợp tác xã theo hướng hiện đại, ứng dụng mạnh mẽ khoa học – công nghệ, chuyển đổi số trong các khâu: tổ chức sản xuất, quản trị hợp tác xã, truy xuất nguồn gốc, xúc tiến thương mại và tiêu thụ sản phẩm, thúc đẩy vai trò của hợp tác xã trong kết nối tiêu thụ sản phẩm, từng bước đưa sản phẩm của hợp tác xã trên địa bàn tham gia vào chuỗi cung ứng toàn quốc và xuất khẩu./.

Lê Hà