Tận dụng tiềm năng lòng hồ để phát triển kinh tế

TMO - Phát huy tiềm năng diện tích mặt nước rộng lớn, xã Mường Khiêng (tỉnh Sơn La) chú trọng phát triển kinh tế từ lòng hồ thủy điện. Nhiều mô hình nuôi cá lồng, nuôi lươn khép kín… đã mở ra hướng đi mới, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Xã Mường Khiêng được thiên nhiên ưu đãi với diện tích mặt nước lòng hồ thủy điện rộng lớn, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế đa dạng. Những năm gần đây, địa phương đã tận dụng tiềm năng này để đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là mô hình cá lồng trên hồ.

Hàng trăm lồng cá được đầu tư, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân, góp phần thay đổi tập quán canh tác truyền thống Chính quyền xã cũng tích cực hỗ trợ người dân tiếp cận khoa học kỹ thuật, vay vốn ưu đãi, xây dựng thương hiệu sản phẩm để nâng cao giá trị.

 Để khai thác hiệu quả tiềm năng vùng lòng hồ thuỷ điện Sơn La, Đảng ủy, HĐND, UBND xã đã xác định nhiệm vụ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, gắn với phát triển thủy sản lòng hồ là nhiệm vụ then chốt. Lãnh đạo UBND xã Mường Khiêng, cho biết: Từ định hướng đúng đắn ấy, nhiều mô hình sản xuất phù hợp với điều kiện tự nhiên và nhu cầu thị trường được triển khai, trong đó, nổi bật là mô hình nuôi cá lồng, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.

Trước đó, vào năm 2015 toàn xã Mường Khiêng mới có 50 lồng cá thì đến nay nhân dân đã phát triển trên 670 lồng, sản lượng đạt khoảng 500 tấn/năm. Các loại cá, như: trắm, nheo, lăng, với chi phí thấp nhờ tận dụng nguồn thức ăn tự nhiên, đảm bảo an toàn thực phẩm.

Bình quân 1 lồng rộng 36 mét vuông, sản lượng 10 tấn cá/lồng/năm, cho lợi nhuận 35 - 40 triệu đồng/lồng, mang lại thu nhập ổn định cho nhiều hộ dân. Bên cạnh đó, xã phối hợp với các ngành chức năng tổ chức tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ vay vốn ưu đãi để bà con đầu tư giống, thức ăn và mở rộng sản xuất. Đến bản Ban Xa, nơi có số lượng lồng cá lớn nhất xã, hàng trăm chiếc lồng cá được kết thành từng bè, nổi trên mặt hồ.

Từ mô hình nuôi cá lồng hiệu quả, nhiều hộ gia đình khác ở bản Ban Xa cũng mạnh dạn đầu tư nuôi cá. Nổi bật, Nhóm nuôi trồng thuỷ sản Liệp Tè với 14 thành viên, đang có 248 lồng cá. Các thành viên thường xuyên trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ kỹ thuật, cùng nhau phát triển nghề nuôi cá lồng.  Ngoài mô hình nuôi cá lồng cho nguồn thu ổn định, xã Mường Khiêng tiếp tục phát triển mô hình nuôi lươn không bùn, nuôi ếch thương phẩm, trồng rau thuỷ canh trên lòng hồ. 

Đại diện phòng kinh tế, UBND xã Mường Khiêng, cho biết: Từ đầu năm đến nay, nhận thấy vùng lòng hồ có sinh vật phù du phong phú, một số hộ dân ở bản Ban Xa đã thử nghiệm nuôi lươn không bùn, ban đầu thử nghiệm nuôi 1.000 con lươn giống trong môi trường nước lòng hồ.

Sau 5 tháng, cho kết quả sinh trưởng nhanh, ít bệnh tật, sản phẩm sạch hơn so với nuôi trong bể xi măng. Cùng với nuôi lươn, một số hộ triển khai mô hình nuôi ếch thương phẩm; trồng rau sạch trên bè nổi, mô hình cũng mang lại hiệu quả, cho ra sản phẩm rau sạch, an toàn, hiện đang cung cấp cho nhân dân miễn phí, xã sẽ nhân rộng trong thời gian tới.

Người dân xã Mường Khiêng phát triển nuôi cá lồng trên lòng hồ tại địa bàn. (Ảnh: BLC). 

Có thể thấy, việc tận dụng tiềm năng lòng hồ thủy điện đã mở ra hướng phát triển kinh tế hiệu quả và bền vững cho xã Mường Khiêng. Sự chuyển dịch từ sản xuất nông nghiệp truyền thống sang nuôi trồng thủy sản, đã mang lại diện mạo mới cho vùng đất này. Những mô hình cá lồng, không chỉ tạo thêm thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân mà còn góp phần gìn giữ và phát huy giá trị cảnh quan, văn hóa địa phương.

Quan trọng hơn, sự đồng hành của chính quyền trong việc hỗ trợ vốn, kỹ thuật và định hướng thị trường đã giúp người dân yên tâm đầu tư, từng bước xây dựng thương hiệu sản phẩm thủy sản gắn với lòng hồ. Đây là nền tảng quan trọng để Mường Khiêng phát triển kinh tế xanh, hài hòa giữa khai thác và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Để ngành thuỷ sản phát triển mạnh mẽ, tỉnh Sơn La ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án phát triển thủy sản bền vững trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và thực hiện Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh.

Mục đích Kế hoạch nhằm phát triển nuôi trồng thủy sản giai đoạn 2022-2030 và định hướng đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh Sơn La phù hợp với Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam và điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của tỉnh; khai thác hiệu quả lợi thế, tiềm năng phát triển nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh; tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo, ổn định kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Sơn La.

Mục tiêu sản xuất thủy sản đến năm 2030: Diện tích nuôi trồng thủy sản 5.000 ha, trong đó diện tích ao hồ nhỏ 3.250 ha, diện tích mặt nước nuôi cá lồng 1.750 ha. Số lồng nuôi trồng thủy sản ổn định từ 11.000 - 11.500 lồng. Sản lượng thủy sản nuôi trồng 15.000 - 17.500 tấn. Số cơ sở đủ điều kiện sản xuất giống 10 cơ sở. Xuất khẩu trứng cá tầm từ 500 - 600 kg. Có 30 - 40 % sản lượng thủy sản sản xuất ra hàng năm trở lên áp dụng quy trình sản xuất nông nghiệp tốt hoặc các quy trình tương tự. Giá trị sản xuất ngành thủy sản ước đạt 700 - 750 tỉ đồng bằng 2,5 - 3 % tổng giá trị sản xuất ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản…

Trong tương lai, nếu tiếp tục khai thác hiệu quả lợi thế sẵn có, gắn với đổi mới sáng tạo và kết nối thị trường, Mường Khiêng nói riêng và toàn tỉnh Sơn La nói chung hoàn toàn có thể trở thành điểm sáng trong việc thúc đẩy, khai thác tiềm năng trong phát triển kinh tế lòng hồ.

Thuỳ Minh