Quảng Trị phấn đấu mở rộng diện tích được cấp mã số vùng trồng

TMO - Hướng tới mục tiêu nâng cao giá trị xuất khẩu, tỉnh Quảng Trị chú trọng xây dựng mã số vùng trồng cho các loại nông sản và mã số cơ sở đóng gói, tạo ra “tấm vé thông hành” quan trọng cho nông sản địa phương tại nhiều thị trường trên thế giới. 

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Trị, mã số vùng trồng là mã định danh quan trọng được cấp cho một vùng trồng trọt cụ thể, cho phép theo dõi và kiểm soát tình hình sản xuất, chất lượng nông sản và truy xuất nguồn gốc. Mã này chứa đựng hệ thống thông tin đầy đủ về vị trí địa lý, loại cây trồng, quy trình canh tác và lịch sử sản xuất, giúp cơ quan chức năng và người tiêu dùng có thể xác định rõ ràng nguồn gốc và điều kiện sản xuất của nông sản, bảo đảm đáp ứng nghiêm ngặt các yêu cầu của thị trường. 

Hiện toàn tỉnh đã có 69 vùng trồng được cấp mã số với tổng diện tích hơn 3.300 ha, hai cơ sở đóng gói xuất khẩu đạt chuẩn quốc tế. Trong đó, 12 mã số phục vụ xuất khẩu gồm 10 mã vùng trồng chuối với diện tích gần 2.310 ha và hai mã vùng trồng lúa diện tích hơn 37 ha, đủ điều kiện xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc và châu Âu. Ngoài ra, 57 mã vùng trồng nội địa với diện tích hơn 1.050 ha được cấp cho các loại cây như: Hồ tiêu, ném, đậu xanh, cây ăn quả, nghệ, sen, sả,…

Nhiều diện tích trồng chuối trên địa bàn tỉnh được cấp mã số xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc (Ảnh: BQT). 

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, mã số vùng trồng không chỉ là thủ tục hành chính, mà còn là một giải pháp chiến lược để nâng tầm và định vị nông sản Quảng Trị. Thời gian qua, ngành nông nghiệp tỉnh đẩy mạnh áp dụng công nghệ GIS/GPS trong nhận dạng vùng trồng giúp khoanh vùng ranh giới chính xác, gắn liền mã số với hệ thống QR-code in trên bao bì sản phẩm. Người tiêu dùng có thể truy xuất thông tin về quá trình canh tác, thu hoạch ngay tại điểm bán. Nhờ đó, nông sản Quảng Trị không chỉ đáp ứng yêu cầu kiểm dịch mà còn nâng cao uy tín thương hiệu.

Trên địa bàn tỉnh, khu vực biên giới phía Nam hiện có khoảng 3.050ha chuối, trong đó gần 2.920ha đã cho thu hoạch. Phần lớn diện tích trồng chuối tại khu vực này đã được tổ chức và quản lý các mã số vùng trồng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc theo tiêu chuẩn sản xuất an toàn. 

Trong đó, các vùng trọng điểm được cấp mã số vùng trồng là vùng trồng chuối Cổ Thành với gần 570ha, Xi Núc 137ha, Xy 480ha, Thuận 190ha, Tân Thuận 150ha, A Rông-Kỳ Nơi 37ha, Ka Tăng 25ha... Việc gắn mã số đã tạo nên một chuỗi cung ứng minh bạch, giải quyết vấn đề truy xuất nguồn gốc. Không chỉ cây chuối, nhiều nông sản khác như lúa, hồ tiêu, các sản phẩm dược liệu… chú trọng sản xuất an toàn, đáp ứng tiêu chuẩn để được cấp mã số vùng trồng.  

Tỉnh chú trọng xây dựng và bảo hộ chỉ dẫn địa lý cho các loại nông sản, quản lý chặt chẽ chất lượng tại các vùng sản xuất. 

Cùng với việc xây dựng mã số vùng trồng, tỉnh Quảng Trị đang đẩy mạnh xây dựng và bảo hộ chỉ dẫn địa lý (CDĐL) cho nông sản chủ lực. Chiến lược này góp phần bảo vệ thương hiệu, nguồn gốc, chất lượng sản phẩm và nâng cao giá trị chuỗi sản xuất. Hiện trên địa bàn tỉnh có 5 sản phẩm được bảo hộ CDĐL, bao gồm: Hạt tiêu Quảng Trị, chè vằng Quảng Trị, gà đồi Tuyên Hóa, hàu Quán Hàu và cà phê Khe Sanh. 

Sản phẩm “Hạt tiêu Quảng Trị” được cấp CDĐL từ năm 2014 (mở rộng vùng năm 2018), bảo hộ cho 3 dạng sản phẩm là hạt tiêu đen, tiêu trắng (tiêu sọ) và tiêu dạng bột. Nhờ CDĐL, hạt tiêu Quảng Trị đã tăng giá bán và củng cố niềm tin với các đối tác xuất khẩu. Hiệu quả kinh tế của hạt tiêu Quảng Trị được thể hiện qua việc duy trì chất lượng cao và tăng khả năng cạnh tranh so với hạt tiêu ngoài vùng bảo hộ. 

Năm 2023, tỉnh có thêm 2 sản phẩm được bảo hộ, gồm: Chè vằng Quảng Trị (gắn liền với Thánh địa La Vang), bảo hộ cho 3 dạng chế biến là chè khô, cao chè và chè hòa tan; “Gà đồi Tuyên Hóa”, bảo hộ cho gà sống (gà giống và gà thương phẩm) bằng giống gà ri bản địa nuôi trên vùng đồi Tuyên Hóa. Riêng sản phẩm chè vằng sau khi được bảo hộ CDĐL được hưởng lợi từ việc chế biến sâu và khẳng định đặc tính chất lượng, làm tăng giá trị kinh tế trên mỗi ha đất trồng.

Hai sản phẩm mới nhất được cấp chứng nhận vào năm 2025, gồm: Hàu Quán Hàu, bảo hộ cho hàu được nuôi trồng, khai thác trên sông Nhật Lệ tại khu vực Quán Hàu; cà phê Khe Sanh, bảo hộ cho bộ sản phẩm cà phê nhân, cà phê hạt rang (chủ yếu là cà phê chè Arabica) được trồng tại các xã Hướng Phùng, Khe Sanh, Tân Lập, A Dơi. 

Với những lợi thế từ việc cấp mã số vùng trồng, thời gian tới, các địa phương trên địa bàn tỉnh sẽ rà soát, quy hoạch lại vùng sản xuất chuyên canh, ưu tiên cho những cây trồng chủ lực, có giá trị kinh tế cao. Bên cạnh đó, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý cơ sở dữ liệu vùng trồng và cơ sở đóng gói được thúc đẩy nhằm bảo đảm truy xuất nhanh, minh bạch.

Tỉnh khuyến khích liên kết sản xuất theo chuỗi, ký kết hợp đồng bao tiêu với doanh nghiệp và đẩy mạnh chế biến sâu để đa dạng hóa sản phẩm, giảm phụ thuộc vào xuất khẩu tươi. Ngành nông nghiệp tỉnh Quảng Trị đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền để các tổ chức, cá nhân trên địa bàn hiểu rõ vai trò, lợi ích của việc cấp mã số vùng trồng; đồng thời, tăng cường hướng dẫn, tập huấn chuyên môn cho người dân, doanh nghiệp và cán bộ địa phương về các quy định của nước nhập khẩu./.

Thu Trang