Phát huy tiềm năng kinh tế từ mây rừng

TMO - Không chỉ giữ vai trò bảo vệ rừng, cây mây rừng tại xã Đặng Thùy Trâm (tỉnh Quảng Ngãi) đang dần trở thành nguồn sinh kế quan trọng, giúp nhiều hộ gia đình tại địa phương vươn lên thoát nghèo, từng bước nâng cao đời sống vật chất.

Xã Đặng Thùy Trâm được biết đến là địa phương có tiềm năng phát triển cây mây rừng. Đây không chỉ là nguồn nguyên liệu dồi dào để sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ mà còn mang lại giá trị kinh tế thiết thực cho người dân. Những năm gần đây, chính quyền xã đã chú trọng khuyến khích, hỗ trợ các hộ dân tận dụng lợi thế sẵn có, tổ chức liên kết sản xuất, từng bước mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Nhờ đó, nhiều gia đình có thêm việc làm ổn định, thu nhập được cải thiện rõ rệt. Các sản phẩm mây rừng như ghế, giỏ, bàn, đồ gia dụng… ngày càng được ưa chuộng nhờ tính bền, đẹp và thân thiện với môi trường. Song song với phát triển sản xuất, xã cũng quan tâm công tác bảo vệ, phục hồi diện tích mây rừng, bảo đảm nguồn nguyên liệu lâu dài.

Việc phát huy giá trị kinh tế từ cây mây rừng không chỉ góp phần nâng cao đời sống cho người dân, mà còn tạo động lực để xây dựng thương hiệu đặc trưng địa phương, gắn kết phát triển kinh tế với bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Do đó, xã Đặng Thùy Trâm xác định cây mây là cây chủ lực trong nhóm cây lâm nghiệp, gắn với mục tiêu phát triển kinh tế rừng bền vững.

Tận dụng lợi thế đất lâm nghiệp, từ năm 2012 người dân địa phương đã bắt đầu trồng cây mây dưới tán rừng. Đến nay, xã có gần 300ha mây được 40 hộ dân trồng và phát triển ổn định, cho sản lượng khai thác hơn 3.000 tấn trong giai đoạn 2022 - 2025. Với giá thị trường khoảng 5.500 đồng/kg, mỗi ha diện tích trồng mây có thể đem lại 50 - 60 triệu đồng/năm, góp phần quan trọng giúp người dân giảm nghèo bền vững, cải thiện đời sống.

Lãnh đạo UBND xã Đặng Thùy Trâm cho biết, ngoài mở rộng diện tích trồng mây, chính quyền địa phương đang kêu gọi, kết nối doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm, đầu tư xây dựng nhà máy chế biến sản phẩm mây nhằm nâng cao giá trị, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Mới đây, xã đã tổ chức đoàn đến thăm, làm việc và tìm kiếm cơ hội hợp tác với một doanh nghiệp ở tỉnh Gia Lai chuyên chế biến các sản phẩm từ cây mây. Trồng mây dưới tán rừng đã tận dụng được diện tích đất, không ảnh hưởng đến cây lâm nghiệp. Giúp giảm cỏ dại, tăng độ ẩm cho đất, giảm đáng kể vấn đề xói mòn đất, tăng dinh dưỡng cho cây lâm nghiệp.

Xã cũng khuyến khích người dân, đặc biệt các hộ trồng mây có kinh nghiệm, thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã để cùng nhau sản xuất, chế biến, tìm kiếm thị trường và tiếp cận nguồn vốn, công nghệ. Đây sẽ là bước đi quan trọng để hình thành chuỗi liên kết từ khâu trồng đến khâu tiêu thụ. Xây dựng thương hiệu sản phẩm mây, từng bước tham gia chương trình OCOP và mở rộng xuất khẩu. Qua đó, tạo nền tảng phát triển ngành nghề nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới.

Nhằm tăng cường hợp tác, kết nối với doanh nghiệp trong phát triển vùng nguyên liệu và chế biến sản phẩm từ cây mây, xã đã phối hợp với đơn vị doanh nghiệp nhằm chia sẻ kinh nghiệm trong tổ chức sản xuất, nâng cao chất lượng nguyên liệu, ứng dụng công nghệ chế biến tiên tiến và kết nối thị trường xuất khẩu.

Các sản phẩm thủ công từ mây rừng mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân xã Đặng Thuỳ Trâm. (Ảnh minh hoạ: Internet). 

Doanh nghiệp khẳng định sẵn sàng phối hợp với xã trong việc tập huấn kỹ thuật cho người dân, hỗ trợ xây dựng cơ sở sơ chế tại địa phương, cũng như ưu tiên thu mua ổn định nguyên liệu mây. Đây là cơ hội để xã Đặng Thùy Trâm từng bước hình thành chuỗi liên kết bền vững, gắn kết sản xuất với tiêu thụ, từ đó nâng cao giá trị sản phẩm.

Trong thời gian tới, xã Đặng Thùy Trâm sẽ tiếp tục cụ thể hóa các giải pháp, tập trung vào việc hình thành vùng nguyên liệu mây tập trung gắn với bảo vệ rừng bền vững; Thu hút doanh nghiệp đầu tư chế biến, tạo giá trị gia tăng cao; Phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã trong sản xuất và chế biến mây; Xây dựng thương hiệu sản phẩm mây nước, từng bước tham gia chương trình OCOP và mở rộng xuất khẩu để người dân tiếp tục có thêm nhiều đột phá trong kinh tế từ cây mây rừng.

Đáng chú ý, thực hiện Tiểu dự án 1 của Dự án 3 về phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân thuộc Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, xã Đặng Thùy Trâm đã huy động người dân ở các thôn nhận khoán bảo vệ rừng cũng như hưởng lợi từ nguồn lâm sản phụ dưới tán rừng. Những năm gần đây, đã có hàng chục hộ đồng bào DTTS trên địa bàn xã thoát nghèo nhờ tham gia vào tiểu dự án này.

Bên cạnh đó, hát huy tiềm năng từ cây mây rừng tại xã Đặng Thùy Trâm không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho cộng đồng. Thông qua việc khuyến khích người dân tham gia sản xuất, mở rộng thị trường và bảo vệ diện tích mây rừng, địa phương đã từng bước xây dựng được thương hiệu sản phẩm đặc trưng, tạo thêm việc làm và nâng cao thu nhập.

Trong giai đoạn 2025 - 2030, xã đặt mục tiêu mở rộng diện tích trồng mây lên khoảng 1.000ha. Xã Đặng Thùy Trâm hiện có diện tích tự nhiên gần 20 nghìn ha. Trong đó, diện tích rừng phòng hộ giao khoán cho cộng đồng quản lý, bảo vệ là hơn 7.000ha.

Đây là minh chứng rõ nét cho sự gắn kết giữa phát triển kinh tế và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Trong tương lai, nếu tiếp tục được hỗ trợ về kỹ thuật, vốn và xúc tiến thương mại, các sản phẩm mây rừng Đặng Thùy Trâm hoàn toàn có thể vươn xa hơn, khẳng định chỗ đứng vững chắc trên thị trường, đồng thời góp phần thúc đẩy mục tiêu xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Lan Anh