TMO - Nho là cây trồng đặc thù tại khu vực phía Nam của tỉnh Khánh Hòa. Địa phương này đẩy mạnh triển khai chính sách đầu tư cho vùng sản xuất nho theo quy hoạch, ưu tiên vùng có chỉ dẫn địa lý, hình thành những vùng trồng tập trung, đẩy mạnh liên kết sản xuất, nâng cao giá trị kinh tế.

Toàn khu vực phía Nam tỉnh hiện có trên 1.052ha nho, tập trung chủ yếu ở các xã: Ninh Phước, Ninh Hải, Ninh Sơn, Xuân Hải, Phước Hậu... với các giống nho chủ yếu như: Nho đỏ (Red Cardinal), nho xanh (NH01-48), nho hồng nhật (NH01-152). Thời gian gần đây còn có thêm một số giống nho mới được đánh giá thích nghi để nhân rộng như: Nho mẫu đơn (Shine Muscat), nho hạ đen (Vitis Vinifera.l), nho ngón tay đen (Black Sapphine)…

Trong giai đoạn từ năm 1990 - 2000, người dân trồng 1ha nho có thể cho thu nhập từ 200 - 300 triệu đồng/ha/năm. Đến nay, nhờ áp dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ trồng theo tiêu chuẩn VietGAP, trồng nho trong nhà màng, sử dụng hệ thống tưới nước tiết kiệm, sử dụng chế phẩm sinh học, quản lý dịch hại cây trồng tổng hợp IPM... nên thu nhập có thể đạt trên 1,2 tỷ đồng/ha/năm.

Đại diện HTX dịch vụ tổng hợp nông nghiệp Thái An (xã Vĩnh Hải) cho biết, cây nho là cây có giá trị kinh tế nhất trong các loại cây trồng, đem lại nguồn thu nhập lớn cho nông dân. Với việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật, đưa công nghệ cao vào sản xuất và thay đổi tư duy sản xuất (trồng giống nho mới, giống nho không hạt chất lượng cao, trồng nho theo tiêu chuẩn VietGAP, trồng nho trong nhà màng, sử dụng hệ thống tưới nước tiết kiệm, sử dụng chế chẩm sinh học, quản lý dịch hại cây trồng tổng hợp IPM...), năng suất nho đạt khá cao khoảng trên 250 tấn/ha, hiệu quả kinh tế mang lại sau thu hoạch là rất lớn, tùy mùa vụ.

Những giống nho mới được đưa vào trồng cho hiệu quả kinh tế vượt trội tại nhiều địa phương.

Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh đã hình thành các vùng sản xuất nho tập trung theo quy mô làng, xã như: Làng nho thôn Thái An, xã Vĩnh Hải; Làng nho xã Xuân Hải; Làng nho Văn Hải, phường Phan Rang; Làng nho Nho Lâm, xã Thuận Nam... Tổng diện tích đã cấp chứng nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP trên 254 ha; trong đó diện tích ứng dụng công nghệ cao trên 85 ha

Bên cạnh cung cấp sản phẩm nho tươi, nhiều cơ sở, HTX, hộ trồng nho đã được hỗ trợ đầu tư máy móc, trang thiết bị hiện đại nhằm cải tiến quy trình sản xuất cho ra các sản phẩm chất lượng. Hiện khu vực phía Nam của tỉnh có khoảng 30 doanh nghiệp, trên 10 cơ sở và 200 hộ dân tham gia sản xuất, chế biến sản phẩm từ nho, đã có 25 hệ thống sấy nho, 3 dây chuyền xử lý, bảo quản nho; đặc biệt, các loại sản phẩm chế biến từ nho đạt chất lượng OCOP từ 3 - 4 sao, góp phần khẳng định thương hiệu nho của tỉnh.

Cùng với việc hỗ trợ các địa phương đẩy mạnh sản xuất, ngành chức năng tỉnh đều tổ chức các đợt quảng bá, hỗ trợ doanh nghiệp, HTX, cơ sở tham gia hội chợ, hội nghị giao thương, kết nối cung cầu tại các tỉnh, thành phố trên cả nước. Cùng với đó, các sản phẩm chế biến từ nho được bán trên các ứng dụng thương mại điện tử ngành tiếp tục khuyến khích, hỗ trợ, tạo điều kiện để các đơn vị, hộ sản xuất, chế biến nho cải tiến máy móc, ứng dụng khoa học, công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng.

Các sản phẩm chế biến từ quả nho được giới thiệu ngay tại vườn nho (Ảnh: VM).

Ngành nông nghiệp tỉnh Khánh Hòa khuyến khích các doanh nghiệp cần mạnh dạn đầu tư, từng bước hiện đại hóa khâu trồng trọt, đẩy mạnh chuyển giao tiến bộ khoa học - kỹ thuật cho người trồng ứng dụng vào sản xuất theo hướng công nghệ cao, bắt đầu từ khâu sản xuất, chế biến đến tổ chức quản lý sản xuất… Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, nâng cao tính cạnh tranh của sản phẩm nho trên thị trường trong và ngoài nước.

Đồng thời, khuyến khích các nhà khoa học, Viện nghiên cứu tiếp tục nghiên cứu lai tạo, tạo ra những giống nho mới chất lượng cao; đặc biệt có tính toán đến việc giảm tối đa chi phí trung gian trong sản xuất các loại giống nho không hạt, có giá trị kinh tế cao, phù hợp với đặc trưng của địa phương. Hiện Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển Nông nghiệp Nha Hố đang lưu giữ trên đồng ruộng 230 giống nho mới các loại cho năng suất cao, có tính chống chịu với điều kiện bất lợi của thời tiết và dịch bệnh, nổi bật như: NH01-48, NH01-93, NH01-96, NH01-152, NH01-26, NH01-16, NH01-205, NH02-90, NH02-97, NH04-102... đã công nhận và đưa sản xuất cho năng suất cao, được thị trường ưa chuộng.

Tỉnh Khánh Hòa đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ nhân rộng mô hình sản xuất các giống nho mới không hạt theo hướng tập trung và thâm canh đạt từ 20 - 30% diện tích trồng nho trên địa bàn. ngành nông nghiệp sẽ mở rộng diện tích nho sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ đạt khoảng trên 1.000 ha, sản lượng ước đạt khoảng 27,9 nghìn tấn. Đến năm 2030 sẽ định hướng phát triển diện tích trồng khoảng 2.000 ha, sản lượng đạt trên 51.000 tấn; trong đó, diện tích nho sản xuất theo tiêu chuẩn đạt trên 1.500 ha, ước sản lượng đạt trên 40.000 tấn.../.

Lê Hân