Gia Lai chuyển đổi hơn 38.000ha cây trồng kém hiệu quả

TMO - Tỉnh Gia Lai sẽ chuyển đổi cơ cấu cây trồng trồng trên đất trồng lúa thường xuyên bị hạn và đất trồng mía, sắn, cao su, điều kém hiệu quả sang trồng rau, hoa, cây ăn quả, cây dược liệu, cây làm thức ăn cho chăn nuôi, cây trồng khác... 

Theo kế hoạch trong giai đoạn 2026-2030, tỉnh Gia Lai sẽ chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với định hướng, quy hoạch, kế hoạch phát triển và khai thác, tận dụng lợi thế sản xuất của từng vùng, từng địa phương; đảm bảo thị trường tiêu thụ sản phẩm đầu ra và khả năng thực hiện của người dân, gắn với xây dựng, phát triển các chuỗi giá trị sản phẩm, tạo sinh kế, nâng cao thu nhập cho nông dân, góp phần vào tăng trưởng, phát triển kinh tế... 

Cụ thể, diện tích chuyển đổi gồm: 3.790 ha đất trồng lúa, 7.660 ha mía, 7.745 ha mì, 4.020 ha điều, 14.715 ha cao su và khoảng 570 ha đất khác. Việc chuyển đổi được thực hiện theo định hướng quy hoạch, phù hợp với điều kiện tự nhiên, lợi thế của từng vùng, khả năng đầu tư của người dân và nhu cầu thị trường. Đồng thời, gắn với phát triển các chuỗi giá trị sản phẩm, đảm bảo đầu ra ổn định, truy xuất nguồn gốc và xây dựng mã số vùng trồng.

Tỉnh Gia Lai chuyển đổi cơ cấu cây trồng để nâng cao hiệu quả sản xuất (Ảnh: LN). 

Đối với diện tích trồng lúa, tỉnh sẽ tập trung chuyển đổi những vùng không chủ động nguồn nước tưới, thường xuyên bị hạn vào cuối vụ sang trồng các loại cây trồng ngắn ngày có hiệu quả kinh tế cao như rau màu, đậu phụng, khoai lang, bắp sinh khối, đậu đỗ các loại. 

Khu vực phía Tây tỉnh ưu tiên chuyển đổi đất lúa 2 vụ/năm hay bị hạn trong vụ Đông Xuân; phía Đông tỉnh duy trì diện tích lúa đã chuyển đổi, đẩy mạnh tăng vụ cây trồng cạn. Giai đoạn 2026 -2030, phấn đấu thực hiện chuyển đổi khoảng 3.790 ha đất trồng lúa kém hiệu quả, thường xuyên bị hạn, trong đó: dự kiến chuyển sang trồng rau các loại khoảng 1.470 ha, cây hàng năm khoảng 2.245 ha, cây lâu năm khoảng 75 ha.

Với cây mía, tỉnh định hướng chuyển đổi diện tích mía người dân trồng tự phát, không có các Nhà máy đầu tư, liên kết phát triển và thu mua nguyên liệu; chuyển đổi diện tích mía kém hiệu quả cách xa Nhà máy chế biến. Vùng chuyển đổi phải đảm bảo điều kiện về đất đai, nguồn nước, tập quán canh tác và khả năng đầu tư của người dân; chuyển đổi sang trồng cây ăn quả ở chân đất đảm bảo điều kiện và tổ chức sản xuất liền vùng, hình thành vùng sản xuất tập trung, chuyên canh, gắn với xây dựng mã số vùng trồng và các cơ sở thu mua, Nhà máy chế biến rau quả trên địa bàn.

Gia Lai phấn đấu thực hiện chuyển đổi khoảng 7.660 ha đất trồng mía kém hiệu quả, trong đó: Dự kiến chuyển đổi sang trồng cây ăn quả khoảng 3.815 ha, cây hàng năm khoảng 3.805 ha; dược liệu khoảng 40 ha.  

Đối với đất trồng sắn, tỉnh chuyển đổi diện tích sắn kém hiệu quả cách xa Nhà máy chế biến. Phát triển ổn định vùng sản xuất sắn làm nguyên liệu cho các nhà máy chế biến tinh bột sắn, phục vụ chăn nuôi và các nhu cầu khác. Khuyến khích phát triển cây sắn tập trung ở những vùng, những nơi đảm bảo yêu cầu áp dụng được các tiến bộ khoa học kỹ thuật và cơ giới hóa trong sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sắn; chỉ trồng sắn ở những vùng, những nơi có điều kiện thâm canh. 

Trong đó, đối với các vùng trung tâm và phía Tây tỉnh, vùng đất đỏ bazan, có nguồn nước tưới: Khuyến cáo, hướng dẫn người dân chuyển đổi sang trồng các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao và đầu ra ổn định như: chanh dây, khoai tây, khoai lang, dứa, chuối già hương Nam Mỹ. 

Đối với các vùng phía Đông, Đông Nam tỉnh: Khuyến cáo, hướng dẫn người dân chuyển đổi sang trồng các loại cây ăn quả như: Mãng cầu, nhãn, dừa xiêm, xoài cát Hòa Lộc, dứa; lạc, ớt, các loại rau, đậu đỗ, ngô sinh khối và các cây trồng khác có giá trị kinh tế, đầu ra ổn định, phù hợp với tình hình thực tế và điều kiện cụ thể của từng địa phương.  

Trồng lạc trong diện tích trồng xoài cho hiệu quả kinh tế cao (Ảnh: TV).  

Đối với cây điều, những diện tích canh tác kém hiệu quả, đặc biệt trên đất đỏ bazan sẽ được chuyển đổi sang các loại cây ăn quả giá trị kinh tế cao như chanh dây, sầu riêng, chuối, dứa… hoặc cây dược liệu, rau màu phù hợp với thị trường và điều kiện sản xuất địa phương.

Đối với diện tích đất trồng cao su kém hiệu quả, tỉnh định hướng chuyển đổi sang trồng rau, hoa, cây ăn quả, cây dược liệu và các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, thích ứng với biến đổi khí hậu và đáp ứng nhu cầu thị trường.

Đồng thời, một phần quỹ đất sẽ được dành để phát triển các khu, vùng, dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, năng lượng tái tạo... Ưu tiên chuyển đổi diện tích cao su trồng trên đất đỏ bazan và những vùng có độ cao trên 700m so với mực nước biển sang trồng các loại cây phù hợp như: chanh dây, chuối, sầu riêng, dứa nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất và giá trị sản xuất nông nghiệp. 

Để chuyển đổi cơ cấu cây trồng hiệu quả, tỉnh sẽ tập trung phân loại, xác định, xây dựng kế hoạch chuyển đổi cây trồng và phát triển diện tích cây trồng có lợi thế theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; phát triển các vùng nguyên liệu cây trồng hàng hóa đạt chuẩn, sản xuất theo hợp đồng kinh tế gắn với thị trường tiêu thụ và xuất khẩu. Thực hiện chuyển đổi diện tích cây trồng thường xuyên bị hạn, diện tích cây trồng kém hiệu quả sang trồng các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, có đầu ra ổn định, thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu, phù hợp với nhu cầu thị trường.

Khuyến khích, hỗ trợ, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân thuê đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật để đầu tư phát triển các khu, vùng, dự án sản xuất trồng trọt theo hướng an toàn, bền vững, ứng dụng công nghệ cao và xây dựng nhà xưởng, hệ thống cơ sở sơ chế, đóng gói, kho lạnh bảo quản nông sản sau thu hoạch và xây dựng các công trình phụ trợ khác (nếu có) theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt.  

Áp dụng đồng bộ các quy trình canh tác bền vững; áp dụng biện pháp quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) vào sản xuất; quản lý sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có trách nhiệm gắn với xây dựng mã số vùng trồng, đảm bảo truy xuất nguồn gốc nông sản,...

Rà soát, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của các tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã hiện có. Khuyến khích, hỗ trợ để đẩy mạnh thành lập mới các tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tại các vùng sản xuất sản nông sản hàng hóa tập trung; xây dựng, hình thành mối liên kết giữa doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, nông hộ trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ và xuất khẩu nông sản thông qua hợp đồng kinh tế.../.

Lê Mai