TMO - Người dân xã U Minh Thượng (tỉnh An Giang) đang khai thác tiềm năng tự nhiên để phát triển mô hình nuôi cá đồng, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Không chỉ tận dụng diện tích ruộng trũng, ao hồ sau mùa lũ, mô hình này còn giúp đa dạng hóa nguồn thu nhập, góp phần ổn định đời sống.

Tại vùng U Minh Thượng, mô hình nuôi cá đồng đang cho thấy những tín hiệu tích cực, trở thành hướng đi hiệu quả cho người dân. Với lợi thế của vùng đất này là hệ sinh thái đa dạng, nhiều diện tích ruộng trũng và ao hồ tự nhiên nên rất thuận lợi để phát triển các loại cá đồng như cá rô, cá lóc, cá trê, cá sặc rằn...

Bên cạnh đó, cá loài cá này có đặc tính dễ nuôi, chi phí đầu tư ban đầu không quá cao, nguồn thức ăn có thể tận dụng từ phụ phẩm nông nghiệp, cho nên mô hình nuôi cá đồng nhanh chóng được nhiều hộ dân áp dụng. Thực tế cho thấy, mỗi vụ nuôi, người dân có thể thu về lợi nhuận hàng chục triệu đồng, cao hơn nhiều so với độc canh cây lúa.

Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, mô hình nuôi cá đồng còn góp phần bảo tồn nguồn lợi thủy sản tự nhiên, hạn chế tình trạng khai thác quá mức và tận dụng tối đa diện tích đất sau mùa lũ. Đây được xem là hướng phát triển bền vững, phù hợp với điều kiện sinh thái đặc thù của U Minh Thượng, mở ra triển vọng nhân rộng ra nhiều địa bàn khác của tỉnh An Giang.

Theo người dân xã U Minh Thượng, trước đây, cá đồng sinh sôi nhiều ở các kênh, rạch, ruộng đồng. Nguồn cá tự nhiên từng dồi dào thì nay chỉ còn khoảng 20 - 30% so với trước. Nguyên nhân chủ yếu đến từ biến đổi khí hậu và sự tác động ngày càng lớn của con người.

Tuy nhiên, hiện nay nhiều diện tích đất được chuyển đổi sang trồng cây ăn trái, phải đào mương, lên liếp, từ đó làm mất nơi sinh sống của các loài cá. Đáng lo ngại hơn là tình trạng sử dụng xung điện để đánh bắt cá, khiến nguồn lợi cá đồng ngày càng suy giảm.

Theo chia sẻ của một số người dân xã U Minh Thượng, họ đã làm ao hơn 1ha để nuôi cá đồng như cá lóc, cá rô, cá sặc rằn… Mục đích chính là tạo sinh cảnh tái tạo nguồn cá tự nhiên. Chỉ khi cá sinh sản nhiều mới đánh bắt để bán cho người dân địa phương hoặc làm khô bán vào dịp tết. Không chỉ nuôi trong ao, họ còn thả một số cá lớn đang mang trứng ra kênh, mương tự nhiên để cá sinh sản ngoài môi trường.

Đồng thời, người dân cũng được tuyên truyền không bắt cá non, không sử dụng xung điện để khai thác cá và chỉ thu hoạch khi cá đạt kích cỡ thương phẩm. Ngoài nuôi cá đồng tự nhiên, nhiều hộ dân ở U Minh Thượng còn kết hợp thả cá trê, cá rô biển, đồng thời trồng bông súng, chuối, cây ăn trái trên bờ. Mô hình đa canh, đa con này mang lại thu nhập ổn định trung bình khoảng 100 triệu đồng/ha/năm.

Các mô hình nuôi cá đồng với chi phí thấp nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao. (Ảnh minh hoạ).

Cùng với việc nuôi cá, một số người dân còn chuyển sang mô hình kết hợp nuôi cá đồng và làm dịch vụ câu cá giải trí. Gần đây nhờ mạng xã hội và truyền miệng, mô hình đã thu hút khách từ nhiều nơi như phường Rạch Giá, Hà Tiên...

Mô hình nuôi cá đồng ở U Minh Thượng không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn góp phần giữ gìn nét văn hóa đặc trưng của vùng sông nước. Những ao, ruộng sau mùa lũ trở thành nguồn lợi tự nhiên được khai thác hợp lý, gắn kết con người với môi trường sinh thái bản địa.

Nhiều hộ dân đã chủ động kết hợp nuôi cá đồng với phát triển du lịch trải nghiệm, thu hút khách tham quan tìm hiểu đời sống nông thôn, tạo thêm nguồn thu nhập mới. Đây là minh chứng cho hướng phát triển nông nghiệp gắn với dịch vụ đầy triển vọng.

Bên cạnh đó, mô hình này còn đang mở ra một hướng đi mới cho phát triển kinh tế nông thôn, gắn với tiềm năng tự nhiên sẵn có. Không chỉ đem lại thu nhập ổn định, nâng cao đời sống người dân, nuôi cá đồng tự nhiên còn tạo thêm việc làm tại chỗ, giảm áp lực di cư lao động và góp phần đa dạng hóa sinh kế vùng đồng bằng.

Quan trọng hơn, phát triển các mô hình trên theo hướng bền vững còn giúp duy trì cân bằng sinh thái, bảo tồn nguồn lợi thủy sản và tận dụng hợp lý diện tích đất sản xuất vốn bị bỏ trống sau mùa lũ. Mặc dù vậy, để phát huy hiệu quả lâu dài, cần sự hỗ trợ đồng bộ từ chính quyền địa phương trong việc hướng dẫn kỹ thuật, xây dựng liên kết tiêu thụ và mở rộng thị trường.

Mô hình nuôi cá đồng sẽ không chỉ là giải pháp sinh kế trước mắt cho nông dân mà còn trở thành động lực thúc đẩy phát triển nông nghiệp sinh thái, nâng cao giá trị kinh tế và khẳng định vị thế của U Minh Thượng nói riêng, tỉnh An Giang nói chung trên bản đồ sản xuất nông nghiệp theo hướng lâu dài, bền vững.

Vân Nhài