Yên Bái mở rộng diện tích sản xuất quế hữu cơ

TMO - Tỉnh Yên Bái phấn đấu đến năm 2025, diện tích quế tập trung chuyên canh sẽ đạt trên 35 nghìn ha, với 20 nghìn ha được cấp chứng nhận hữu cơ.

Quế là một trong 10 cây trồng chủ lực của tỉnh Yên Bái, chiếm tới 1/3 diện tích rừng trồng của tỉnh.  Để phát triển cây quế bền vững, ổn định và nâng cao giá trị các sản phẩm quế, tỉnh Yên Bái định hướng phát triển vùng trồng quế đến năm 2025 tại 5 huyện, gồm: Trấn Yên, Văn Yên, Văn Chấn, Lục Yên và Yên Bình với diện tích trên 80 nghìn ha.

Những năm qua, hoạt động xuất khẩu chung của tỉnh đã dần ổn định và tăng tưởng, tổng giá trị xuất khẩu trên địa bàn tỉnh năm 2024 ước đạt 425,5 triệu USD, tăng 20% so cùng kỳ (tương đương 70 triệu USD). Nhóm hàng nông lâm sản chế biến ước đạt 150 triệu USD, trong đó giá trị xuất khẩu trực tiếp mặt hàng quế ước đạt 3,8 triệu USD, đóng góp tích cực vào kết quả tăng trưởng chung của tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này cả nước. 

Sở Công Thương Yên Bái cho biết: Việc mở rộng diện tích trồng quế hữu cơ, tăng cường kiểm soát chất lượng từ khâu sản xuất đến chế biến và hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ hiện đại đã giúp sản phẩm quế của tỉnh đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn xuất khẩu khắt khe. Những nỗ lực này không chỉ giúp nâng cao giá trị sản phẩm mà còn tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương.

Quế trở thành cây trồng chủ lực trên địa bàn tỉnh Yên Bái. Ảnh: NT. 

Thống kê từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Yên Bái cho thấy, hiện nay cây quế Yên Bái được chế biến thành gần 50 loại sản phẩm. Trong đó, có 28 sản phẩm được chứng nhận OCOP 3 sao trở lên và tinh dầu quế được coi là sản phẩm đặc trưng nhất từ quế. Trên địa bàn tỉnh có gần 300 cơ sở thu mua, sơ chế quế vỏ, 34 cơ sở trưng cất tinh dầu quế và 26 hợp tác xã, doanh nghiệp chế biến các sản phẩm từ quế; có trên 250 cơ sở, hộ gia đình sản xuất quế giống.

Để nâng cao sức cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu về tiêu chí chất lượng quế xuất khẩu, nhiều cơ sở chế biến đã thay đổi theo hướng sản xuất sạch hơn, đạt tiêu chuẩn ISO, tạo ra sản phẩm sạch, hữu cơ. Do vậy, nguồn nguyên liệu quế tươi cần được trồng theo hướng hữu cơ, không có dư lượng các chất bảo vệ thực vật vượt ngưỡng cho phép.

Văn Yên là một trong những địa phương có diện tích quế nhiều nhất tỉnh - trên 55.000 ha, trong đó trên 30.000 ha đã được xác lập chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm tại 8 xã nằm ở hữu ngạn sông Hồng: Phong Dụ Thượng, Phong Dụ Hạ, Xuân Tầm, Châu Quế Hạ, Tân Hợp, Đại Sơn, Viễn Sơn và Mỏ Vàng. Đặc biệt, diện tích quế hữu cơ đạt chứng nhận của châu Âu, Mỹ trên 7.281 ha

Hiện nay, huyện có 212 cơ sở, hộ gia đình sản xuất, kinh doanh giống quế, 3 hợp tác xã (HTX) sản xuất, kinh doanh giống quế, còn lại là sản xuất, kinh doanh giống quế theo quy mô hộ gia đình. Hàng năm gieo ươm trên 40 - 50 triệu cây giống quế, cung ứng cho các địa phương trong và ngoài huyện. Tổng sản lượng quế vỏ khô đạt trên 6.000 tấn/năm; sản xuất lá quế trung bình 65.500 tấn/năm; sản lượng gỗ quế đạt trên 60.000 m3/năm. Đối với thị trường sản phẩm quế vỏ và tinh dầu được sản xuất, tiêu thụ theo đơn đặt của khách hàng trong và ngoài nước chủ yếu: tỉnh Bắc Giang, thành phố Hà Nội; xuất khẩu các nước như: Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Bangladesh, Ai Cập, Singapore, Mỹ, Anh, Hà Lan... 

Nhận thức rõ lợi ích từ việc sản xuất quế sạch, bà Nguyễn Thị Liên, Giám đốc Hợp tác xã Lâm Phương Linh, xã Mậu Đông, huyện Văn Yên chia sẻ, nguyên liệu quế hữu cơ không chỉ nâng cao hàm lượng tinh dầu quế mà còn có chất lượng tinh dầu vượt trội, đáp ứng yêu cầu của khách hàng quốc tế. Đặc biệt giá bán rất cao, điều đó giúp Hợp tác xã thu mua nguyên liệu của người dân với giá cao hơn từ 20% đến 30% so với quế thường.

Ngoài việc áp dụng phương pháp canh tác theo tiêu chuẩn hữu cơ, người trồng quế được cung ứng giống quế có xuất xứ, nguồn gốc rõ ràng, cây sạch bệnh; trong quá trình chăm sóc, không sử dụng phun thuốc trừ cỏ, không bón phân hóa học, quế từ 4 năm tuổi trở lên, hạn chế tỉa cành để đảm bảo lượng tinh dầu không giảm sút.

Trồng quế hữu cơ được các địa phương đẩy mạnh triển khai, trong đó chú trọng ngay từ khâu chọn cây giống. 

Yên Bình là huyện có nhiều lợi thế về vị trí địa lý, thổ nhưỡng và khí hậu... rất thuận lợi cho các loại cây trồng phát triển, trong đó có cây quế. Đên nay, người dân các xã Tân Nguyên, Bảo Ái, Tân Hương, Đại Đồng và Xuân Long của huyện Yên Bình đã tích cực phát triển cây quế với diện tích gần 3.500 ha, trong đó có hơn 1.000 ha quế phát triển theo hướng sản xuất hữu cơ. Huyện Yên Bình đặt mục tiêu, hình thành vùng trồng quế hữu cơ tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa, phát triển bền vững tạo ra sản phẩm có chất lượng cao, quảng bá thương hiệu các sản phẩm chế biến từ cây quế đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài nước.

Tại xã Tân Hương, người dân trong thôn đã trồng quế từ năm 1993, phát triển từ những nhóm hộ tham gia trồng quế cộng đồng được Nhà nước khuyến khích, hỗ trợ  Đến nay, cây quế đã trở thành cây trồng chủ lực của thôn với diện tích 450 ha, lớn nhất xã Tân Hương. Thu nhập của người dân từ trồng quế đạt mức khá cao, từ 48 đến 50 triệu đồng/người/năm.  

Để phát triển diện tích quế hữu cơ, xã cũng thường xuyên cử cán bộ khuyến nông xuống hỗ trợ người dân về kỹ thuật, đồng thời người dân cũng tích cực tham gia các lớp tập huấn, tham quan các mô hình trồng quế hữu cơ tại huyện Văn Yên, huyện Trấn Yên để nâng cao kỹ thuật, về áp dụng tại diện tích của gia đình. Toàn xã có 2.000 ha rừng, trong đó có 1.200 ha quế. Thu nhập của người trồng quế tại xã tương đối cao, trung bình từ 55 đến 60 triệu đồng/người/năm.

Để đẩy mạnh kết nối cung cầu, tiêu thụ các sản phẩm quế, tỉnh Yên Bái tiếp tục thực hiện đồng bộ các chính sách hỗ trợ giới thiệu, quảng bá, tìm kiếm thị trường. Trọng tâm là xây dựng và quản lý hiệu quả thương hiệu sản phẩm quế Yên Bái, đưa biểu trưng sản phẩm quế Yên Bái trở thành nhận diện thương mại đối với người tiêu dùng; triển khai thường xuyên hoạt động kết nối giao thương trong nước và quốc tế, nhất là hỗ trợ tham gia các hội trợ triển lãm, xúc tiến thương mại, tổ chức kết nối giao thương với các doanh nghiệp nước ngoài.

Sở Công Thương tỉnh Yên Bái cho biết, bên cạnh các hoạt động hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, tỉnh Yên Bái giúp sức các doanh nghiệp chế biến đăng ký xuất xứ sản phẩm, sở hữu trí tuệ, mã số vùng trồng, thông tin thị trường; phối hợp với các cơ quan chức năng xây dựng các kênh xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm quế Yên Bái ra thị trường quốc tế. Hỗ trợ các doanh nghiệp chế biến sâu xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý; bảo vệ thương hiệu, bản quyền, chống gian lận thương mại đối với các sản phẩm từ quế.

Ngọc Trang