Thúc đẩy kết nối tiêu thụ sản phẩm sâm Ngọc Linh

TMO - Thông qua các chương trình xúc tiến thương mại, hội chợ, triển lãm và kết nối doanh nghiệp, Đà Nẵng từng bước tạo cầu nối ổn định giữa nhà sản xuất và thị trường tiêu thụ sâm Ngọc Linh.

Trong nỗ lực mở rộng thị trường và nâng cao giá trị cho sản phẩm sâm Ngọc Linh, TP Đà Nẵng đang tích cực triển khai nhiều hoạt động xúc tiến thương mại và kết nối tiêu thụ theo hướng bài bản, chuyên nghiệp.

Thông qua việc tổ chức các chương trình hội chợ, triển lãm, kết nối giao thương giữa doanh nghiệp phân phối với các đơn vị sản xuất, thành phố từng bước tạo dựng kênh tiêu thụ ổn định cho sản phẩm dược liệu quý này. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, quảng bá thương hiệu sâm Ngọc Linh gắn với truy xuất nguồn gốc, chứng nhận chất lượng và tiêu chuẩn an toàn cũng được chú trọng nhằm củng cố niềm tin của người tiêu dùng.

Nhiều doanh nghiệp tại Đà Nẵng đã chủ động tham gia chuỗi liên kết, đa dạng hóa hình thức kinh doanh từ bán lẻ truyền thống đến thương mại điện tử, từng bước đưa sâm Ngọc Linh tiếp cận thị trường rộng lớn hơn. Việc hình thành mạng lưới kết nối tiêu thụ không chỉ góp phần mở rộng đầu ra cho sản phẩm, mà còn tạo động lực thúc đẩy phát triển ngành dược liệu theo hướng bền vững.

Loài dược liệu quý hiếm này được kỳ vọng phát triển kinh tế và giảm nghèo. Tuy nhiên, việc phát triển, mở rộng thị trường tiêu thụ sâm quý vẫn còn gặp rất nhiều trở ngại. Theo chia sẻ của hội viên thuộc Hội Sâm Ngọc Linh Quảng Nam cũ, khó khăn lớn nhất chính là giá nguyên liệu.

Với mức dao động 50 - 90 triệu đồng/kg, thậm chí hàng trăm triệu đồng với loại thượng hạng, sâm gần như không thể tiếp cận khách hàng đại chúng. Do đó, nhiều doanh nghiệp vì vậy phải chuyển hướng sang các sản phẩm tinh chế, chứa hàm lượng sâm vừa đủ cho nhu cầu hằng ngày như viên nang 10.000 - 15.000 đồng.

Đây là cách để dược liệu này đến gần hơn với người tiêu dùng. Trong khi đó, theo đại diện của Đại học Duy Tân cho biết, với loại 6 năm tuổi, sâm Hàn Quốc được bán với giá khoảng dưới 2 triệu đồng/kg và chiếm lĩnh thị trường toàn cầu nhờ giá rẻ. Sự khác biệt của sâm Ngọc Linh và sâm Hàn Quốc không chỉ ở giá cả mà ở chuỗi giá trị: giống - kỹ thuật trồng - chế biến - thương mại hóa.

Do đó, bên cạnh việc bảo tồn vùng gen gốc để giữ gìn bản sắc, sâm Ngọc Linh phải đồng thời lai tạo các giống mới có khả năng thích nghi rộng hơn, thời gian sinh trưởng ngắn hơn.

Không chỉ dừng lại ở câu chuyện kỹ thuật, nhiều chuyên gia cho rằng việc nâng tầm thương hiệu sâm Ngọc Linh phải bắt đầu từ người dân. Theo lãnh đạo Hợp tác xã Bảo tồn và Phát triển dược liệu xứ Quảng, giải pháp lúc này là đẩy mạnh nhân giống, giao cho người dân trồng ở những khu vực phù hợp về độ dốc, khí hậu và hệ sinh vật trong đất. Không thể chờ nghiên cứu hoàn chỉnh rồi mới thực hiện. Vừa nghiên cứu vừa triển khai, hiệu quả đến đâu cải thiện đến đó. Nếu chỉ giao cho doanh nghiệp, giá trị sẽ tập trung vào nhóm nhỏ; còn nông dân - những người gìn giữ rừng và bảo tồn nguồn gen, lại hưởng lợi rất ít.

Người dân chăm sóc sâm Ngọc Linh. (Ảnh:TN). 

Bên cạnh đó, tình trạng pha tạp giống có thể làm sâm Ngọc Linh mất đi đặc tính quý vốn có. Do đó,  đề nghị nhóm nghiên cứu xây dựng bộ nhận diện giống, mô tả đặc điểm hình thái - sinh thái của từng loại, giúp phân biệt, định danh dễ dàng.  Với những giá trị to lớn, tháng 5/2025, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch quyết định công nhận Tri thức dân gian về sâm Ngọc Linh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Được biết, sâm Ngọc Linh được đồng bào Xê Đăng ở khu vực Nam Trà My phát hiện từ lâu đời. Loài dược liệu này mọc tự nhiên trên dãy Ngọc Linh ở độ cao 1.500 - 2.100m, thường phát triển thành từng đám dưới tán rừng già, dọc các suối ẩm và lớp đất mùn dày. Sâm Ngọc Linh được người dân nơi đây gọi là “cây thuốc giấu” - vị thuốc quý có tác dụng chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe.

Với những hiệu quả mà sâm Ngọc Linh mang lại từ dược liệu, kinh tế, đến sinh kế cho người dân, việc thúc đẩy kết nối tiêu thụ sản phẩm sâm Ngọc Linh tại Đà Nẵng được xem là hướng đi quan trọng nhằm khai thác hiệu quả giá trị kinh tế của một trong những dược liệu quý hiếm hàng đầu Việt Nam.

Khi thị trường được mở rộng, chuỗi liên kết giữa sản xuất, phân phối, tiêu dùng được hình thành chặt chẽ sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài của ngành hàng này. Tuy nhiên, để việc tiêu thụ thực sự bền vững, bên cạnh các hoạt động kết nối thương mại, cần tiếp tục chú trọng kiểm soát chất lượng, chống hàng giả, hàng kém chất lượng, bảo vệ thương hiệu sâm Ngọc Linh trên thị trường.

Đồng thời, việc ứng dụng công nghệ trong quản lý sản phẩm, truy xuất nguồn gốc và đa dạng hóa hình thức phân phối cũng là yếu tố then chốt giúp nâng cao sức cạnh tranh. Trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng, nếu tận dụng tốt cơ hội và triển khai đồng bộ các giải pháp, sâm Ngọc Linh không chỉ khẳng định vị thế trên thị trường trong nước, mà còn từng bước vươn ra thị trường quốc tế.

Quốc Anh