TMO - Những năm gần đây, tỉnh Thái Nguyên đã hình thành nhiều vùng sản xuất cây ăn quả tập trung tại các huyện như Võ Nhai, Đại Từ và TP.Phổ Yên. Các loại cây như bưởi, cam, chanh, vải, xoài được trồng, phát triển tốt tạo điều kiện để các địa phương mở rộng diện tích sản xuất.

Chi cục Trồng trọt vào Bảo vệ thực vật tỉnh Thái Nguyên cho biết: Thời gian qua, tỉnh đã phát triển tập trung vào những loại cây ăn quả có thế mạnh, đặc sản, chủ lực của tỉnh như na, nhãn và bưởi. Đến nay, toàn tỉnh có 14 nghìn ha diện tích cây ăn quả tập trung có giá trị kinh tế cao tại huyện Võ Nhai, huyện Đại Từ, TP.Phổ Yên.

Những năm gần đây, người dân đã ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất (ứng dụng công nghệ quản lý nước, tưới nước bằng hệ thống tưới tiết kiệm; ứng dụng quy trình sản xuất cây ăn quả an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP…). Qua đó, góp phần nâng diện tích một số loại cây ăn quả có giá trị kinh tế lên cao hơn (bưởi, na, thanh long, mít, ổi, đu đủ,…). Riêng năm 2024, toàn tỉnh đã trồng mới được 510ha cây ăn quả chủ lực (200ha na, 150ha bưởi, 160ha nhãn).

Tỉnh đã xây dựng được một số vùng cây ăn quả sản xuất tập trung, đầu tư ứng dụng chế phẩm sinh học trong phòng trừ sâu bệnh, bao quả, thụ phấn bổ sung. Đồng thời, ứng dụng công nghệ tưới phun mưa, tưới xoay đối với một số loại cây ăn quả (bưởi, nhãn, cam, na) nâng cao chất lượng, mẫu mã và giá trị sản phẩm quả, có giá trị kinh tế cao, có thị trường tiêu thụ với tổng diện tích trên dưới 2.000ha.

Một số địa phương đã xây dựng được các vùng trồng na, nhãn, bưởi có giá trị kinh tế cao như: Vùng na, bưởi của huyện Võ Nhai (khoảng 550ha); vùng sản xuất nhãn của TP.Phổ Yên và huyện Đại Từ (khoảng 500ha); vùng sản xuất bưởi huyện Đại Từ (khoảng 480ha).

Các địa phương phát triển vùng chuyên canh cây ăn quả chất lượng cao.

Huyện Đồng Hỷ hiện có trên 230ha cây ăn quả các loại được trồng thành những vùng tập trung, quy mô lớn. Xã Nam Hòa được huyện lựa chọn là một trong những vùng trồng cây bưởi chất lượng cao trên địa bàn huyện. Để phát huy lợi thế của địa phương và tạo thương hiệu riêng cho sản phẩm bưởi Nam Hòa, xã đã triển khai hiệu quả các chương trình hỗ trợ của tỉnh, huyện. Đồng thời chú trọng tuyên truyền, vận động bà con nhân dân tích cực tham gia các lớp tập huấn để chủ động ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất bưởi theo tiêu chuẩn VietGAP; vận động các hộ cùng liên kết phát triển sản xuất...

Những năm qua, huyện Đồng Hỷ chỉ đạo các đơn vị chuyên môn của huyện tiến hành khảo sát, tổng hợp thông tin, số liệu để xây dựng báo cáo đánh giá hiện trạng sản xuất, tiềm năng phát triển của sản phẩm. Đồng thời hỗ trợ xã Nam Hòa thực hiện một số công việc như: tiến hành đăng ký nhãn hiệu tập thể; thiết kế và lựa chọn mẫu nhãn hiệu; lập bản đồ khu vực, địa lý; tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức về sở hữu trí tuệ cho các tổ chức, cá nhân tham gia đăng ký nhãn hiệu.

Đến nay, toàn xã Nam Hòa có hơn 40ha bưởi, trong đó có 16ha được công nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP, 7ha được cấp mã số vùng trồng. Trung bình mỗi héc - ta bưởi, người dân thu về từ 200-250 triệu đồng/năm. Dự kiến đến năm 2030, huyện Đồng Hỷ sẽ nhân rộng vùng cây ăn quả tập trung lên 300ha. Thời gian tới, địa phương này rà soát, đánh giá những diện tích đất đai thích hợp; hướng dẫn người dân lựa chọn trồng các loại cây ăn quả phù hợp với từng vùng, tập quán sản xuất cũng như nhu cầu của thị trường; chú trọng thu hút doanh nghiệp liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm.

Năm 2025, tỉnh Thái Nguyên đặt mục tiêu hỗ trợ trồng mới 280ha cây ăn quả chủ lực bao gồm na, bưởi, nhãn.

Thời gian qua, TP.Phổ Yên xây dựng và thực hiện kế hoạch sản xuất nông nghiệp theo hướng khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai, hệ thống kết cấu hạ tầng. Trong đó, cây ăn quả được người dân các xã khu vực phía Tây đưa vào trồng với diện tích lớn. TP.Phổ Yên đã quy hoạch vùng sản xuất cây ăn quả tập trung tại xã Minh Đức, Phúc Thuận, Phúc Tân. Tổng diện tích cây ăn quả của địa phương này đạt trên 2.700ha, sản lượng đạt trên 24.600 tấn/năm. Một số cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao, như: cam và bưởi thu được trên 250 triệu đồng/ha, chuối trên 200 triệu đồng/ha…

TP.Phổ Yên đã triển khai nhiều cơ chế khuyến khích, vận động nhân dân sản xuất theo hướng an toàn, gắn với truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu sản phẩm. Các cơ quan chuyên môn của thành phố đã tích cực tư vấn, giới thiệu giống cây trồng mới; hướng dẫn người dân áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất như: Sử dụng hệ thống tưới nước tiết kiệm, sản xuất theo hướng an toàn sinh học, quy trình VietGAP…

Năm 2025, tỉnh Thái Nguyên đặt mục tiêu hỗ trợ trồng mới 280ha cây ăn quả chủ lực, trong đó bao gồm 100ha na, 100ha bưởi và 80ha nhãn. Đây là những loại cây trồng có thế mạnh và đã khẳng định được thương hiệu trên thị trường. Bên cạnh đó, tỉnh cũng phấn đấu nâng diện tích cây ăn quả sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP được cấp chứng nhận lên 1.600ha trở lên.

Tỉnh đặt mục tiêu giá trị sản phẩm thu được trên 01 ha đất trồng trọt bình quân (giá hiện hành) đạt 135 triệu đồng/ha vào cuối năm 2025. Địa phương này đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quan trọng. Công tác điều tra, dự tính, dự báo và theo dõi sát diễn biến dịch hại trên các cây trồng chính được duy trì thường xuyên. Tỉnh chủ động đề xuất các biện pháp phòng trừ hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, đảm bảo an toàn cho quá trình sản xuất.

Phát triển tập trung vào các loại cây ăn quả có thế mạnh, đặc sản, chủ lực như na, nhãn, bưởi. Việc sử dụng giống mới có năng suất và chất lượng cao, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của tỉnh cũng được đặc biệt chú trọng. Thái Nguyên đang tích cực mở rộng diện tích, hình thành các vùng sản xuất tập trung, thâm canh, đồng thời khuyến khích nông dân áp dụng các quy trình trồng, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh tiên tiến, hiệu quả. Sản xuất theo các tiêu chuẩn an toàn như VietGAP và hướng tới các tiêu chuẩn hữu cơ cũng là một yếu tố then chốt trong chiến lược phát triển cây ăn quả của tỉnh.

Thái Nguyên còn đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong nông nghiệp, đặc biệt là đối với các sản phẩm chủ lực, sản phẩm có thế mạnh của địa phương và các sản phẩm OCOP. Công tác quảng bá, xúc tiến thương mại và tiêu thụ nông sản trên các sàn thương mại điện tử cũng được tăng cường, mở ra nhiều cơ hội tiếp cận thị trường cho người nông dân.../.

Lê Minh