Phát triển chuỗi giá trị cho cây quế

TMO - Với diện tích đứng thứ 2 toàn quốc, quế Lào Cai hiện đã xuất khẩu đến nhiều thị trường. Tuy nhiên, vẫn còn những yếu tố chưa bền vững đòi hỏi địa phương phải đẩy mạnh phát triển ngành hàng quế theo chuỗi giá trị.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Lào Cai, năm 2010 diện tích trồng quế trên địa bàn khoảng 4.000ha, giai đoạn 2015 - 2020, tỉnh đặt mục tiêu đặt ra là 20.000ha quế. Tuy nhiên, đến năm 2020 tỉnh đã thực hiện được 42.000ha, trong đó có 3.500ha quế hữu cơ.

Vùng trồng quế hữu cơ tại tỉnh Lào Cai

Để phát triển ngành hàng quế, Lào Cai cũng quan tâm đến việc xây dựng chỉ dẫn địa lý. Theo đó, Sở NN&PTNT phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ đã hoàn thiện hồ sơ trình Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt chỉ dẫn địa lý đối với thương hiệu quế Lào Cai. Lào Cai cũng rất quan tâm đến quá trình sản xuất giống và cơ sở chế biến quế. Hiện trên địa bàn toàn tỉnh có 57 cơ sở sản xuất, kinh doanh cung ứng giống cây lâm nghiệp bao gồm cả cây quế, có 11 nhà máy chế biến quế.

Quế Lào Cai hiện xuất khẩu trực tiếp sang 9 thị trường gồm: Singapore, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, Bangladesh, Qatar, Lebanon, Israel, Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, việc xuất khẩu chủ yếu là các sản phẩm quế vỏ nguyên liệu và tinh dầu có giá trị thấp. Mặc dù có 3.500ha quế hữu cơ nhưng xuất khẩu sang thị trường cao cấp như EU, Mỹ không nhiều mà chủ yếu xuất khẩu sang thị trường Ấn Độ.

Đại diện Sở NG&PTNt tỉnh Lào Cai cho biết: Theo báo cáo của Tổ chức Phát triển Hà Lan cho thấy quế Lào Cai nói riêng và của cả nước nói chung xuất khẩu sang Ấn Độ chiếm khoảng 81% thị phần của Ấn Độ. Ngoài ra, các mặt hàng tinh dầu được các công ty xuất bán ra thị trường nước ngoài như Trung Quốc, EU, Mỹ, Sri Lanka… với khối lượng 315 tấn tinh dầu. Một phần nhỏ khoảng 60 tấn tinh dầu quế phục vụ nhu cầu trong nước.

Vỏ quế nguyên liệu và tinh dầu quế là sản phẩm xuất khẩu sang thị trường nước 

Trong chiến lược phát triển nông nghiệp tỉnh Lào Cai và Nghị quyết 10 của tỉnh ủy Lào Cai đã xác định quế là một trong các ngành hàng chủ lực của tỉnh giai đoạn 2021 - 2030. Trong đó, mục tiêu phát triển ngành hàng quế có quy mô khoảng 60.000ha; có khoảng 30.000 - 35.000 ha quế được cấp chứng nhận hữu cơ; thu hút các doanh nghiệp vào đầu tư chế biến các sản phẩm quế; thành lập các tổ hợp tác, HTX phát triển vùng nguyên liệu và sơ chế, thu mua các sản phẩm quế; tổ chức liên kết sản xuất và hình thành các tổ chức xã hội nghề nghiệp để thúc đẩy ngành hàng quế.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi thế để phát triển vùng nguyên liệu quế, tỉnh Lào Cai còn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận thị trường xuất khẩu quốc tế vẫn còn nhiều. Diện tích quế hữu cơ bắt đầu phát triển nhưng còn rất ít, dưới 7% tổng diện tích, sản phẩm chưa đa dạng. Chuỗi cung ứng chưa được tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả, đặc biệt là việc hình thành các tổ hợp tác, HTX để kết nối với các doanh nghiệp.

Để ngành hàng quế phát triển bền vững, nhiều ý kiến cho rằng cần xác định thị trường sản phẩm, sản xuất ra các sản phẩm theo yêu cầu của thị trường. Có cơ chế chính sách phù hợp và làm tốt công tác truyền thông để thay đổi nhận thức của người dân. Có sự tham gia của doanh nghiệp, đây sẽ là cầu nối giữa HTX và thị trường xuất khẩu. Đẩy mạnh hình thành các tổ hợp tác, hợp tác xã để thúc đẩy liên kết giữa các hộ nông dân tạo vùng nguyên liệu và tạo sự liên kết với doanh nghiệp trong tiêu thụ. Có cơ chế, chính sách phù hợp khuyến khích doanh nghiệp vào đầu tư.

Đồng thời, để phát triển chuỗi giá trị cho cây quế, tỉnh Lào Cai đã iến nghị Bộ NN&PTNT tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ bổ sung Quyết định 885/QĐ-TTg ngày 23/6/2020 về Phê duyệt đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020 - 2030, đưa các sản phẩm lâm nghiệp làm gia vị như quế, hồi, sa nhân… vào danh mục được hưởng chính sách.

Ngọc Linh