Nông nghiệp Tam Nông bứt phá từ đề án lúa chất lượng cao

TMO - Huyện Tam Nông (tỉnh Đồng Tháp) đang tận dụng thời cơ từ Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao để tổ chức lại sản xuất, áp dụng khoa học - kỹ thuật, hướng đến một nền nông nghiệp gia tăng giá trị.

Giải pháp này được xem như “đòn bẩy” giúp Tam Nông nâng cao thu nhập cho nông dân, khẳng định vị thế của lúa gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Triển khai thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao chính là động lực để Tam Nông thay đổi mô hình sản xuất truyền thống sang hướng hiện đại, bảo đảm thu nhập ổn định, bền vững cho nông dân, đồng thời hoàn thành mục tiêu tái cơ cấu ngành nông nghiệp tại địa phương.

Các mô hình sản xuất lúa chất lượng cao được triển khai tại Tam Nông hướng đến sử dụng những giống lúa ưu tú, áp dụng quy chuẩn VietGAP, GlobalGAP cùng các biện pháp canh tác thông minh, giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm mà vẫn bảo vệ tài nguyên, đa dạng sinh học, phù hợp với biến động của thời tiết, biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, quá trình liên kết sản xuất theo chuỗi cũng được chú trọng, từ khâu sản xuất, thu hoạch đến bảo quản, chế biến, tiêu thụ, qua đó hoàn thiện chuỗi giá trị lúa gạo, tăng sức cạnh tranh tại thị trường trong nước cũng như xuất khẩu. Hướng đến mục tiêu phát triển bền vững ngành hàng lúa gạo, huyện Tam Nông tiếp tục triển khai quyết liệt Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” (viết tắt là Đề án).

Với tầm nhìn chiến lược, lộ trình rõ ràng và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, huyện Tam Nông đang thể hiện quyết tâm cao trong thực hiện thắng lợi Đề án, trước mắt là vụ lúa thu đông năm 2025 đã góp phần khẳng định vị thế trong bản đồ nông nghiệp Đồng Tháp.

Ngay sau khi Chính phủ phê duyệt Đề án và UBND tỉnh Đồng Tháp ban hành kế hoạch triển khai, huyện Tam Nông nhanh chóng cụ thể hóa thành kế hoạch hành động phù hợp với điều kiện thực tế địa phương. Sự chủ động này tạo tiền đề vững chắc cho những bước đi tiếp theo. Từ đầu năm 2024 đến nay, huyện Tam Nông đã thực hiện được tổng diện tích 11.732ha lúa chất lượng cao theo định hướng của Đề án, trong đó riêng vụ thu đông năm 2024 đạt 1.072ha. Đây là nền tảng quan trọng để địa phương tiếp tục mở rộng quy mô trong vụ thu đông năm 2025, với mục tiêu phấn đấu đạt 6.776ha.

Điểm nổi bật trong quá trình triển khai là việc áp dụng đồng bộ các quy trình canh tác tiên tiến như: “1 phải, 5 giảm”, tưới ngập khô xen kẽ và sản xuất theo tiêu chuẩn lúa bền vững (SRP).

Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao chính là động lực để Tam Nông thay đổi mô hình sản xuất truyền thống sang hướng hiện đại. (Ảnh: ĐĐK). 

Những giải pháp này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao năng suất mà còn giảm thiểu tác động đến môi trường. Cụ thể, 100% diện tích đều được cơ giới hóa khâu thu hoạch, tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch giảm xuống dưới 3%. Điều này góp phần quan trọng vào việc nâng cao giá trị hạt lúa, giảm chi phí sản xuất, bảo vệ môi trường và tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, hướng đến một nền nông nghiệp bền vững hơn.

Nhiệm vụ quan trọng của Đề án là tái tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với liên kết tiêu thụ. Tam Nông đặt mục tiêu 100% diện tích thực hiện Đề án đều có sự tham gia của doanh nghiệp liên kết với tổ hợp tác, hợp tác xã hoặc tổ chức nông dân. Đây là giải pháp căn cơ để người trồng lúa nâng cao năng suất, đảm bảo đầu ra ổn định và đặc biệt là tăng tỷ suất lợi nhuận trên 40%. Sự liên kết này không chỉ giúp nông dân chủ động trong sản xuất mà còn giảm bớt rủi ro về thị trường, từ đó ổn định đời sống. Cùng với đó, huyện Tam Nông đặc biệt chú trọng đến yếu tố “xanh” trong sản xuất.

Đồng thời tỷ lệ cơ giới hóa đồng bộ phấn đấu đạt trên 50%. Rơm rạ sau thu hoạch được xử lý bằng chế phẩm sinh học hoặc tái sử dụng phục vụ sản xuất hữu cơ, thay vì đốt bỏ gây ô nhiễm môi trường. Nhờ vậy, lượng phát thải khí nhà kính được giảm hơn 10% so với canh tác truyền thống, góp phần vào mục tiêu chung về tăng trưởng xanh và phát triển bền vững của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Bên cạnh đó, hướng đến nền nông nghiệp hiện đại, huyện Tam Nông đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số và thiết bị thông minh trong toàn bộ quy trình sản xuất.

Đây là bước đột phá quan trọng để nâng cao hiệu quả và tính minh bạch trong chuỗi cung ứng. Các hợp tác xã, tổ chức nông dân được hướng dẫn sử dụng phần mềm nhật ký điện tử, hệ thống quan trắc mực nước, giám sát sâu bệnh, cùng với việc ứng dụng thiết bị bay không người lái phục vụ gieo sạ, bón phân, phun thuốc. Tất cả các dữ liệu sản xuất được số hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho việc truy xuất nguồn gốc, minh bạch chuỗi cung ứng, từ đó nâng cao uy tín hạt gạo Tam Nông trên thị trường trong và ngoài nước.

Đặc biệt, huyện tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ kỹ thuật có chuyên môn cao, nhân rộng mô hình sản xuất lúa lý tưởng và tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu về sản xuất nông nghiệp hữu cơ, kỹ thuật xử lý rơm rạ, sử dụng phân bón hữu cơ. Các giải pháp này hướng tới mục tiêu là chuyển đổi nhận thức từ sản xuất nông nghiệp truyền thống sang tư duy kinh tế nông nghiệp hiện đại, nơi nông dân là những người chủ động, sáng tạo và ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Với những thay đổi tích cực trong hoạt đọng canh tác nông nghiệp, đặc biệt là đẩy mạnh Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao sẽ góp phần hoàn thành mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao đời sống của nông dân. Từ đó đưa huyện Tam Nông tiếp tục vươn lên, khẳng định được thế mạnh của một vùng sản xuất lúa trọng điểm của khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Thành Long