TMO - Với sự hỗ trợ của chính quyền và ngành nông nghiệp, nhiều hộ dân ở tỉnh Vĩnh Long đã chuyển đổi cây trồng theo hướng hàng hóa, thích ứng biến đổi khí hậu, từ đó nâng cao thu nhập và ổn định kinh tế gia đình.

Những năm gần đây, tỉnh Vĩnh Long đã triển khai mạnh mẽ chương trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp và tăng thu nhập cho người dân. Nhiều vùng chuyên canh lúa kém hiệu quả đã được chuyển sang trồng cây ăn trái, rau màu hoặc cây dược liệu có giá trị kinh tế cao.

Cùng với sự hỗ trợ về kỹ thuật, giống cây trồng và đầu ra sản phẩm từ ngành nông nghiệp, người dân đã mạnh dạn thay đổi tập quán canh tác, ứng dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất. Nhờ đó, nhiều mô hình sản xuất mới mang lại doanh thu gấp nhiều lần so với trước, giúp nông dân ổn định đời sống, vươn lên làm giàu.

Sự chuyển đổi này không chỉ góp phần nâng cao năng suất và chất lượng nông sản mà còn giúp Vĩnh Long thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu, hướng tới nền nông nghiệp sinh thái, bền vững và hiệu quả kinh tế cao.

Cụ thể, đối với một số vùng sản xuất lúa kém hiệu quả, thường xuyên gặp rủi ro, không chủ động nước tưới, năng suất thấp đã được nông dân Vĩnh Long chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp. Theo đó, nhiều mô hình đã đạt được hiệu quả kinh tế cao, đang được nhân rộng.

Là một trong những địa phương tích cực thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tại xã Trà Côn, theo lãnh đạo UBND xã, thời gian qua, xã đã phát triển nông nghiệp toàn diện, đa dạng hóa sản xuất; chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo kế hoạch cơ cấu lại ngành nông nghiệp. Khuyến khích chuyển đổi đất trồng cây cam sành kém hiệu quả chuyển sang trồng cây ăn trái mang lại hiệu quả kinh tế cao và các loại rau màu góp phần tăng thu nhập.

Phối hợp tổ chức chuyển giao, ứng dụng rộng rãi các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh, nâng cao chất lượng hàng hóa nông sản. Nhờ đó mà hiệu quả kinh tế mang lại cao hơn. Tương tự, tại xã Long Hồ, nhiều mô hình chuyển đổi từ đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng cây hàng năm, cây lâu năm phù hợp với điều kiện canh tác của địa phương và đem lại lợi nhuận cao hơn.

Người dân đã mạnh dạn chuyển đổi từ cây ăn quả kém hiệu quả sang trồng rau màu có kinh tế cao. (Ảnh: BQN).

Một số mô hình chuyển từ đất trồng lúa sang trồng cây ngắn ngày của nông dân đã được ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm, giúp người dân yên tâm sản xuất với thu nhập ổn định và cao hơn so với trồng lúa thông thường. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, thời gian qua, công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch, phân vùng sản xuất, nhất là đối với vùng trọng điểm được xây dựng kịp thời, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển đổi sản xuất theo từng vùng, từng địa phương.

Các chính sách hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng được ban hành kịp thời, tạo thuận lợi cho việc chuyển đổi diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả sang các loại cây trồng khác hoặc kết hợp nuôi trồng thủy sản. Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Việc chuyển đổi từ đất trồng lúa sang trồng cây hàng năm, cây lâu năm kết hợp thủy sản áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, sản xuất theo hướng an toàn hiệu quả kinh tế tăng từ 2-3 lần so với trước khi chuyển đổi.

Không chỉ trong trồng trọt, chuyển đổi cơ cấu trong lĩnh vực chăn nuôi cũng ghi nhận nhiều bước tiến mới, theo hướng trang trại, gia trại an toàn sinh học, bảo vệ môi trường và nâng cao giá trị sản phẩm. Theo ngành chức năng, để nâng cao hiệu quả chuyển đổi cơ cấu cây trồng cần phải thực hiện đồng bộ các giải pháp.

Theo đó, chuyển đổi cây trồng ngắn ngày trên đất trồng lúa cần gắn với các giải pháp mùa vụ, cây trồng, công thức luân canh, xen canh phù hợp với từng vùng, tập quán canh tác để phát huy tiềm năng và thế mạnh của địa phương. Đồng thời, rà soát những diện tích sản xuất kém hiệu quả để xây dựng kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng;

Cần tăng cường tuyên truyền, vận động và phổ biến rộng rãi về mục đích, ý nghĩa, hiệu quả của việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả sang cây trồng khác để thích ứng với tình hình biến đổi khí hậu hiện nay. Thực tế, việc thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong thời gian qua, còn gặp nhiều khó khăn.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, công tác tuyên truyền, vận động tuy có thực hiện nhưng chưa có chiều sâu, chưa đi vào trọng tâm, trọng điểm, hình thức tuyên truyền chưa đa dạng, phong phú nên nhiều hộ chưa mạnh dạn tham gia. Mặt khác, sản xuất còn phụ thuộc nhiều vào thời tiết, thị trường nên chưa khuyến kích nông dân chuyển đổi. Đầu ra sản phẩm nông sản không ổn định; thiếu vốn; thiếu lao động; thiếu kỹ thuật; chưa có nhiều doanh nghiệp đầu tư và bao tiêu sản phẩm; chưa có nhiều chính sách đầu tư hỗ trợ cho chuyển đổi.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mang lại năng suất, sản lượng nông sản cao hơn cho nông dân.

Việc liên kết, hợp tác sản xuất, tiêu thụ sản phẩm còn nhiều bất cập, một số ít có liên kết nhưng không bền vững; hầu hết các nông sản tiêu thụ thông qua thương lái. Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc chuyển đổi chưa được thực hiện thường xuyên, chỉ mới tập trung chủ yếu vào công tác tuyên truyền, nhắc nhở; tình trạng tự phát chuyển đổi mục đích từ đất trồng lúa sang nuôi tôm nước lợ, nuôi cá không đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, kế hoạch chuyển đổi cơ cấu sản xuất của địa phương còn diễn ra, gây ảnh hưởng môi trường và công tác quản lý đất trồng lúa theo quy định.

Thời gian tới, ngành nông nghiệp tập trung chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi thích ứng với biến đổi khí hậu. Khuyến khích nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng luân canh cây rau màu trên nền đất lúa. Phát triển sản phẩm chủ lực có vùng nguyên liệu lớn (dừa, cây có múi, hoa kiểng, cây giống). Hình thành vùng nguyên liệu hữu cơ, tiêu chuẩn GAP và tương đương.

Tăng cường công tác khuyến nông, khuyến ngư ứng dụng khoa học công nghệ phục vụ chuyển đổi mô hình sản xuất phù hợp với biến đổi khí hậu. Củng cố, phát triển kinh tế trang trại, HTX, tổ chức liên kết sản xuất gắn với vùng nguyên liệu và thị trường tiêu thụ. Đa dạng hóa hình thức hợp tác sản xuất phù hợp với từng vùng, từng loại cây trồng, vật nuôi. Ưu tiên các dự án chế biến các sản phẩm nông, thủy sản bảo đảm tiêu chuẩn quốc tế, hướng đến xuất khẩu….

Chuyển đổi cơ cấu cây trồng đang mở ra hướng phát triển mới cho nông nghiệp Vĩnh Long. Thành công của nhiều mô hình sản xuất hiệu quả cho thấy tư duy canh tác linh hoạt, dám đổi mới của nông dân địa phương. Tuy nhiên, để việc chuyển đổi đạt hiệu quả lâu dài, tỉnh cần tiếp tục quy hoạch vùng sản xuất phù hợp, gắn với thị trường tiêu thụ ổn định, đồng thời đẩy mạnh liên kết chuỗi giá trị giữa nông dân và doanh nghiệp, từ đó góp phần nâng cao đời sống và thu nhập cho người dân nông thôn.

Minh Châu

Tin nổi bật