Lào Cai: Tái cơ cấu sản xuất, nâng giá trị cây trồng chủ lực

TMO - Lào Cai triển khai tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng tập trung, chuyên sâu nhằm nâng cao giá trị các loại cây trồng chủ lực. Thông qua việc quy hoạch vùng sản xuất, ứng dụng khoa học kỹ thuật và liên kết theo chuỗi, địa phương từng bước mở ra hướng đi mới cho nền kinh tế nông thôn.

Trong những năm gần đây, Lào Cai chú trọng phát triển các loại cây trồng chủ lực như chuối, quế, dược liệu, chè... theo hướng hàng hóa, gắn với nhu cầu thị trường. Tỉnh đã rà soát, điều chỉnh quy hoạch vùng trồng phù hợp điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu từng địa phương, đồng thời khuyến khích nông dân và doanh nghiệp đầu tư ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất.

Nhiều mô hình liên kết giữa nông dân với hợp tác xã, doanh nghiệp được hình thành, giúp gia tăng giá trị nông sản, đảm bảo đầu ra ổn định. Nhờ đó, thu nhập của người trồng được cải thiện rõ rệt, năng suất và chất lượng sản phẩm cũng ngày càng nâng lên. Ngoài ra, các chính sách hỗ trợ chuyển đổi giống cây trồng, tín dụng nông nghiệp, xúc tiến thương mại cũng được triển khai đồng bộ, tạo động lực thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển theo chiều sâu.

Việc tái cơ cấu sản xuất không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất, mà còn giúp địa phương định hình được chiến lược lâu dài cho từng cây trồng chủ lực, phù hợp xu thế thị trường và yêu cầu phát triển nông nghiệp hiện đại.

Trước đó, tỉnh Lào Cai (cũ) đặt ra mục tiêu chuyển đổi khoảng 2.625 ha đất sản xuất nông nghiệp, đất đồi rừng kém hiệu quả sang trồng mới các cây trồng chủ lực, tiềm năng gồm dứa, chuối, chè, dược liệu, quế, cây ăn quả...

Trong đó, đối với cây dứa, tỉnh đặt mục tiêu phát triển vùng sản xuất dứa chuyên canh theo phương pháp rải vụ, áp dụng khoa học kỹ thuật, trồng mới 240 ha, nâng diện tích dứa toàn tỉnh Lào Cai (cũ) lên 2.598 ha, giá trị đạt trên 350 tỷ đồng. Đồng thời thu hút thêm các doanh nghiệp đầu tư nhà máy chế biến sản phẩm dứa có công suất phù hợp với vùng nguyên liệu tại các huyện Mường Khương, Bát Xát, Bảo Thắng (cũ)....

Phấn đấu trên 50% sản lượng dứa được chế biến, đóng hộp tại chỗ. Tiếp tục đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm dứa đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng. Tập trung chế biến sâu các sản phẩm từ dứa, mở rộng thị trường xuất khẩu sang Mỹ và các nước EU. Đối với cây chuối, Lào Cai định hướng xây dựng vùng sản xuất tập trung theo hướng VietGAP, cấp mã vùng trồng, trồng mới 1.150 ha, nâng diện tích cây chuối toàn tỉnh lên 3.500 ha, giá trị đạt trên 800 tỷ đồng.

Lào Cai đặt mục tiêu trồng mới gần 1.200ha chuối trong năm 2025. 

Phấn đấu 100% diện tích chuối hàng hóa được cấp mã vùng trồng. Tăng cường ứng dụng công nghệ trong sản xuất chuối giống, tổ chức khảo nghiệm để lựa chọn một số giống có năng suất, chất lượng cao (chuối tiêu hồng, chuối già Nam Mỹ…), luân canh vùng trồng phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, gắn với nhu cầu của doanh nghiệp.

Ngoài ra, địa phương định hướng chuyển 320 ha đất sản xuất kém hiệu quả sang trồng chè. Năm 2025, tập trung phát triển vùng nguyên liệu đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng, cải tạo, thâm canh nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị đạt trên 700 tỷ đồng. Nâng tổng diện tích chè toàn tỉnh đạt 8.797 ha, chủ yếu tập trung tại các huyện Mường Khương, Bảo Thắng, Bảo Yên, Bắc Hà, Bát Xát (cũ).  Thu hút đầu tư thêm 2 cơ sở chế biến, trong đó Bảo Yên (cũ) 1 cơ sở, Bát Xát (cũ) 1 cơ sở, nâng tổng công suất thiết kế các nhà máy chế biến của các doanh nghiệp/hợp tác xã đạt trên 40.000 tấn/năm. Đồng thời nâng công suất dây chuyền chế biến hiện đại, nâng tỷ lệ sử dụng máy móc vào chế biến chè đạt trên 80%,

Phấn đấu đến hết năm 2025 diện tích cây dược liệu đạt 4.755 ha, trong đó ổn định diện tích 3.215 ha cây dược liệu lâu năm, dược liệu dưới tán rừng. Tiếp tục mở rộng 430 ha một số cây dược liệu chủ lực hàng năm như atiso, cát cánh, đương quy, xuyên khung…, nâng diện tích cây dược liệu hàng năm đạt 1.540 ha.

Đối với cây quế, duy trì vùng trồng quế tập trung, theo hướng sản xuất hàng hóa, tập trung chăm sóc tốt diện tích 60.830 ha quế hiện có, đồng thời tiếp tục trồng mới 198 ha, nâng tổng diện tích quế toàn tỉnh đạt 61.030 ha, giá trị đạt 1.406 tỷ đồng.

Nghiên cứu, áp dụng khoa học công nghệ từ khâu sản xuất giống tới khâu chế biến, tiêu thụ sản phẩm theo hướng hữu cơ. Duy trì hoạt động có hiệu quả các tổ nhóm hợp tác sản xuất quế hữu cơ trên địa bàn tỉnh, cấp chứng nhận thêm khoảng 1.000 ha quế đạt tiêu chuẩn hữu cơ. Kịp thời nắm bắt xu thế phát triển thị trường, nhu cầu tiêu thụ các loại sản phẩm quế sau chế biến theo hướng đi tắt đón đầu, khuyến khích sản xuất, xuất khẩu sang các thị trường khó tính…

Tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp đang mở ra hướng phát triển bền vững cho Lào Cai, đặc biệt trong việc nâng cao giá trị các cây trồng chủ lực. Với cách làm bài bản, phù hợp điều kiện thực tế từng địa phương, tỉnh không chỉ gia tăng hiệu quả kinh tế mà còn tạo nền tảng cho nông nghiệp hàng hóa vươn xa.

Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, áp dụng tiến bộ kỹ thuật, thúc đẩy liên kết theo chuỗi giá trị đã giúp người nông dân nâng cao thu nhập, đồng thời khơi dậy tiềm năng đất đai và lao động ở khu vực nông thôn. Những kết quả bước đầu cho thấy, hướng đi mà Lào Cai lựa chọn là đúng đắn và phù hợp trong bối cảnh cạnh tranh nông sản ngày càng lớn.

Tuy nhiên, để tạo bước đột phá, đạt kết quả cao nhất, địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh xúc tiến thương mại, thu hút doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu, đồng thời nâng cao năng lực tổ chức sản xuất cho người dân. Khi các cây trồng chủ lực thực sự trở thành lợi thế kinh tế, nông nghiệp Lào Cai sẽ phát triển theo hướng chất lượng, hiệu quả và thích ứng linh hoạt với thị trường.

Minh Tuấn