Chợ tự phát gây mất mỹ quan đô thị, không bảo đảm an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường

TMO – Trên địa bàn Hà Nội có 18.311 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm thuộc đối tượng của Đề án Quản lý các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trong chợ. Tính đến nay, có 17.000 cơ sở đã thực hiện cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm hoặc ký cam kết bảo đảm an toàn thực phẩm, đạt tỷ lệ 93,4%. 15.566 người được tập huấn kiến thức về an toàn thực phẩm, đạt tỷ lệ 82,7%; 14.099 cơ sở có quầy, kệ trưng bày (đạt tỷ lệ 77,0%).

Theo thống kê từ cơ quan chức năng, Hà Nội hiện có 455 chợ. Tuy nhiên, nhiều chợ dân sinh hiện đang đối mặt với tình trạng xuống cấp, không đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn, vệ sinh môi trường... Những hạn chế này không chỉ làm giảm chất lượng thực phẩm mà còn tạo điều kiện cho các tụ điểm chợ cóc phát triển, gây khó khăn trong việc kiểm soát.

Mặc dù có nhiều nỗ lực, chợ dân sinh vẫn đặt ra những thách thức lớn: hệ thống phân phối nhỏ lẻ, nhiều chủ hàng thiếu hiểu biết về quy định an toàn thực phẩm, chi phí tuân thủ (bảo quản lạnh, giấy tờ) đối với tiểu thương nhỏ, và khó khăn trong việc truy xuất nguồn gốc từ những nguồn nhập tạm thời hoặc qua tay nhiều trung gian. Ngoài ra, hành vi kinh doanh trên vỉa hè, chợ cóc cũng gây khó khăn cho công tác quản lý; việc kiểm soát đòi hỏi sự phối hợp lâu dài giữa chính quyền, ban quản lý chợ và cộng đồng tiểu thương.

(Ảnh minh họa)

Theo Sở Công Thương Hà Nội, một số phường, xã chưa có chợ hoặc số lượng chợ chưa đủ đáp ứng nhu cầu của nhân dân dẫn đến phát sinh các tụ điểm họp chợ trái phép gây mất an toàn giao thông, mất mỹ quan đô thị, không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường, khó kiểm soát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa. Người tiêu dùng vẫn còn có thói quen tiện đâu mua đó, không chú trọng nguồn gốc, chất lượng thực phẩm... Bên ngoài cổng chợ thì khó kiểm soát, còn bên trong chợ, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm cũng vẫn còn nhiều bất cập.

Cơ quan này đã phối hợp chính quyền các địa phương hướng dẫn các cơ sở thực hiện các quy định của pháp luật về an toàn thực phẩm khi triển khai Đề án "Quản lý các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trong chợ trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2022-2025". Theo thống kê, trên địa bàn Hà Nội hiện có 18.311 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trong chợ thuộc đối tượng của Đề án này. Tính đến nay, có 17 nghìn cơ sở đã thực hiện cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm hoặc ký cam kết bảo đảm an toàn thực phẩm, đạt tỷ lệ 93,4%. 15.566 người được tập huấn kiến thức về an toàn thực phẩm, đạt tỷ lệ 82,7%; 14.099 cơ sở có quầy, kệ trưng bày (đạt tỷ lệ 77,0%)…

Tuy nhiên, nhiều chỉ tiêu của Đề án đến nay vẫn còn rất thấp. Theo đó, mới có 42% số cơ sở thực hiện cấp đăng ký kinh doanh, 33,8% cơ sở có trang thiết bị bảo quản; 17,6% cơ sở có trang thiết bị giám sát; 14,8% cơ sở có sản phẩm thực phẩm được dán tem truy xuất nguồn gốc. Hiện cũng mới xây dựng được 25 trạm xét nghiệm nhanh tại chợ, trong khi trên địa bàn có tới hơn 400 khu chợ.

Sở Công Thương Hà Nội nhận định, việc triển khai công tác bảo đảm an toàn thực phẩm tại chợ trong thời gian qua vẫn còn một số khó khăn, bất cập. Cơ sở hạ tầng chợ (nhất là chợ hạng 3) đã xuống cấp nên không bảo đảm vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm. Phần lớn các hộ kinh doanh thực phẩm tại chợ có quy mô nhỏ lẻ, chưa có kinh phí đầu tư các trang thiết bị, dụng cụ kinh doanh, bảo quản thực phẩm theo quy định. Nhận thức của một số hộ kinh doanh còn hạn chế hoặc chạy theo lợi nhuận nên vẫn còn trường hợp kinh doanh hàng hóa chưa rõ nguồn gốc xuất xứ, chưa bảo đảm chất lượng. Nguồn hàng nông sản thực phẩm cung ứng cho các chợ dân sinh trên địa bàn đa dạng, trong đó, lưu lượng thực phẩm lưu thông qua chợ đầu mối chiếm tỷ lệ lớn và là nguồn cung sản phẩm chủ yếu cho các chợ dân sinh nên khó kiểm soát chất lượng đầu vào.

Để kiểm soát tốt công tác an toàn thực phẩm tại các chợ trên địa bàn trong thời gian tới, Hà Nội sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho các hộ kinh doanh trong chợ chấp hành tốt các quy định của pháp luật về nghĩa vụ với ngân sách nhà nước, chấp hành tốt công tác phòng cháy chữa cháy, an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường. Bên cạnh đó, tăng cường thu hút đầu tư, bố trí nguồn vốn đầu tư xây dựng, cải tạo hệ thống chợ đáp ứng yêu cầu.

Các lực lượng của địa phương tăng cường công tác kiểm tra an toàn thực phẩm tại các chợ; kiểm tra, kiểm soát chất lượng hàng hóa trong chợ, bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng của người dân trên địa bàn. Ban quản lý các chợ có kinh doanh thực phẩm nông-lâm-thủy sản bố trí cán bộ chuyên trách làm công tác quản lý chất lượng an toàn thực phẩm để chủ động kiểm soát tại chợ. Chính quyền các địa phương tập trung chỉ đạo quyết liệt công tác giải tỏa, chống tái phát các tụ điểm kinh doanh trái phép, bán hàng rong trên địa bàn, dứt khoát xóa bỏ chợ "cóc", "chợ tạm".

K. LINH