Lào Cai: Đẩy mạnh phát triển vùng sản xuất rau an toàn

TMO - Với những lợi thế về điều kiện tự nhiên, tỉnh Lào Cai đặt mục tiêu phát triển vùng sản xuất rau an toàn, có chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm cao. Qua đó, duy trì và phát triển vùng rau chuyên canh tập trung đến năm 2030 đạt trên 2.400 ha.

Nhằm đảm bảo hướng phát triển nông nghiệp bền vững, tỉnh Lào Cai xác định phát triển các vùng sản xuất rau an toàn, tập trung, bảo đảm truy xuất nguồn gốc, gắn với chế biến và thị trường tiêu thụ, từng bước hướng tới xuất khẩu, góp phần đảm bảo an ninh lương thực, an toàn vệ sinh thực phẩm và nâng cao sức khỏe cộng đồng…

Theo đó, đến năm 2030, Lào Cai sẽ tập trung phát triển các nhóm rau, quả chủ lực gồm rau cải các loại, rau họ đậu và nhóm rau khác (su su, cà chua, rau bản địa...). Dự kiến nhóm rau cải các loại chiếm khoảng 60% diện tích, rau họ đậu chiếm 10% diện tích và nhóm rau khác chiếm khoảng 30% diện tích.

Nhóm rau cải các loại khoảng 1.400 ha và nhóm rau khác khoảng 750 ha trồng tại các huyện, thành phố, thị xã. Nhóm rau họ đậu khoảng 250 ha, trồng tập trung chủ yếu tại các huyện Bảo Thắng, Bát Xát, Bắc Hà, Mường Khương, Si Ma Cai, thị xã Sa Pa, thành phố Lào Cai.

Địa phương này phát triển các vùng sản xuất rau an toàn, tập trung, bảo đảm truy xuất nguồn gốc. 

Về định hướng phát triển theo vùng, khu vực, đến năm 2030 tập trung vào 03 trục: Trục phía Tây (gồm thị xã Sa Pa và một số xã khu vực phía Tây huyện Bát Xát); trục phía Đông Bắc (gồm các huyện Mường Khương, Si Ma Cai, Bắc Hà) và trục phía Nam (gồm các huyện Bảo Thắng, Bảo Yên, Văn Bàn, thành phố Lào Cai và các xã phía Đông của huyện Bát Xát).

Trục phía Tây tập trung phát triển các loại rau trái vụ vùng cao (bắp cải, su hào, súp lơ, su su, cà chua,…); rau bản địa (rau Phạ Phì, cải mèo, cải ngồng, củ khởi,…) và rau cải các loại. Trục phía Đông Bắc tập trung phát triển các loại rau bản địa (rau cải mèo, rau Pác Nam, ngũ gia bì hương,…); các loại rau trồng trái vụ (bắp cải, su hào, súp lơ,…); rau họ đậu (đậu Hà Lan, đậu cô ve, đậu béo…) và các loại rau cải khác. Trục phía Nam là vùng có địa giới dọc sông Hồng, tập trung phát triển các vùng sản xuất rau chuyên canh hàng hoá. Ngoài ra ở huyện Văn Bàn còn phát triển một số rau bản địa như măng bói, rau Bò Khai…

Từ nay đến năm 2030 sẽ xây dựng 03 - 05 mô hình điểm, tổ hợp tác, tổ sản xuất rau an toàn, tập trung, có đầu tư cơ sở vật chất và được Chứng nhận đủ điều kiện sản xuất rau an toàn, đảm bảo truy xuất nguồn gốc gắn với chế biến và thị trường tiêu thụ.

Để đảm bảo truy xuất nguồn gốc gắn với chế biến và thị trường tiêu thụ trên địa bàn tỉnh Lào Cai đến năm 2030, UBND các huyện, thành phố, các sở, ngành có liên quan có trách nhiệm đẩy mạnh hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ gia đình xây dựng thương hiệu sản phẩm rau an toàn, xây dựng sản phẩm OCOP, gắn với cấp mã số vùng trồng để người tiêu dùng dễ dàng cập nhật các thông tin về sản phẩm; đẩy mạnh các hoạt động kết nối cung cầu, triển lãm, quảng bá, xúc tiến thương mại… để người tiêu dùng có đủ thông tin về sản phẩm rau của tỉnh Lào Cai.

Xây dựng cơ sở hạ tầng, hỗ trợ chi phí phân tích mẫu và chi phí chứng nhận VietGAP và chi phí xúc tiến thương mại cho nông dân trồng rau; xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, đăng ký chỉ dẫn địa lý, mã số vùng trồng, mã số cơ sở chế biến sản phẩm rau, hoa, quả. Tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương và tổ chức, cá nhân đẩy mạnh việc: Chứng nhận sản phẩm rau, trái cây đạt tiêu chuẩn an toàn (VietGAP, GlobalGAP, organic)…

Lào Cai đặt mục tiêu phát triển vùng rau chuyên canh tập trung đến năm 2030 đạt trên 2.400 ha.

Khai thác lợi thế đối với diện tích đất ruộng 1 vụ, bố trí trồng tăng vụ, trồng vụ sớm và trái vụ để nâng cao giá trị, hiệu quả kinh tế; lựa chọn các giống rau có thị trường tiêu thụ tốt, có giá trị kinh tế cao; bố trí thời vụ gieo trồng thích hợp nhằm nâng cao giá trị sản phẩm.

Xây dựng công thức luân canh khoa học, một vùng không trồng một loại cây trồng nhiều lần, không trồng cây cùng họ trên cùng một diện tích đất để giảm sâu bệnh hại cây trồng, luân canh giữa cây họ đậu với các cây trồng khác để cải tạo đất; bố trí trồng thành vùng tập trung, chuyên canh, hàng hóa; áp dụng các tiến bộ kỹ thuật công nghệ vào sản xuất như sử dụng giống mới có năng suất, chất lượng, sử dụng nhà lưới, nhà màng, nhà công nghệ, hệ thống tưới,... đưa vào sản xuất. 

Bố trí trồng trái vụ, trồng tăng vụ trên đất ruộng 1 vụ bằng các giống rau có giá trị kinh tế và rau đặc sản như su su, cải mèo, bắp cải, cải ngồng, su hào, súp lơ, đậu hà lan, cà chua, bắp cải... ở các huyện vùng cao như Bắc Hà, Si Ma Cai, Mường Khương, Bát Xát. Chọn tạo giống rau mới có năng suất cao, phẩm chất tốt, kháng sâu bệnh, sưu tập, bảo tồn, phục tráng các giống địa phương, cung ứng đủ giống rau có chất lượng, giá trị kinh tế cao cho nhu cầu phát triển diện tích rau an toàn của tỉnh.

Ứng dụng các biện pháp kỹ thuật hiệu quả cao: nhà lưới, phủ bạt, khay gieo hạt; ứng dụng các chế phẩm sinh học trong sản xuất rau như phân hữu cơ vi sinh, thuốc bảo vệ thực vật sinh học. Xây dựng các mô hình chuyển giao công nghệ như: công nghệ thông minh (IOT), canh tác trên giá thể, tưới tiết kiệm, sử dụng phân bón vi sinh, hữu cơ, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học, áp dụng quy trình quản lý cây trồng tổng hợp (ICM), quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM)…

Hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ gia đình xây dựng thương hiệu sản phẩm rau an toàn. Hỗ trợ đầu ra cho sản phẩm rau an toàn. Xây dựng cơ sở hạ tầng, hỗ trợ chi phí phân tích mẫu, chứng nhận VietGAP, xúc tiến thương mại cho nông dân trồng rau. Tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương và tổ chức, cá nhân đẩy mạnh chứng nhận sản phẩm rau, trái cây đạt tiêu chuẩn (an toàn, VietGAP, GlobalGAP, Organic…); xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, đăng ký chỉ dẫn địa lý, mã số vùng trồng, mã số cơ sở chế biến sản phẩm rau, hoa, quả. Tiếp tục giữ vững những thị trường tiêu thụ rau truyền thống, đẩy mạnh xúc tiến mở rộng các thị trường mới, tạo điều kiện thuận lợi cho sản phẩm rau của tỉnh được xuất khẩu.

Thực hiện đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư phát triển sản xuất rau theo hướng xã hội hóa, chủ yếu là vốn của doanh nghiệp và người dân. Các hộ gia đình đầu tư hình thành vùng sản xuất rau tập trung. Hợp tác xã, tổ hợp tác liên kết với các hộ gia đình và doanh nghiệp đầu tư cơ sở chế biến, bảo quản. Ngân sách nhà nước đầu tư, hỗ trợ phát triển sản xuất rau theo quy định của pháp luật để thực hiện các nhiệm vụ: Xây dựng cơ chế chính sách; nghiên cứu, chuyển giao khoa học công nghệ; đào tạo nguồn nhân lực, ưu tiên nguồn nhân lực sản xuất rau an toàn; xúc tiến thương mại…

Quản lý tốt nguồn vật tư đầu vào (giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật), đảm bảo không ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định của pháp luật về an toàn thực phẩm đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh rau trên địa bàn theo phân công, phân cấp; thanh tra, kiểm tra việc thực hiện theo hệ thống quản lý chất lượng an toàn thực phẩm đối với các cơ sở đã được cấp Giấy chứng nhận; giám sát các hoạt động của các tổ chức được chứng nhận, hỗ trợ chứng nhận sản xuất nông nghiệp tốt (GAP), nông nghiệp hữu cơ (Organic). Củng cố, đổi mới và phát triển Tổ khuyến nông cộng đồng tại các địa phương…

Phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp, hợp tác xã xây dựng vùng trồng rau, ưu tiên tại các vùng tập trung; thúc đẩy hình thành các chuỗi liên kết sản xuất rau từ xây dựng vùng trồng đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm; chọn tạo giống rau mới có năng suất cao, phẩm chất tốt, kháng sâu bệnh, sưu tập, bảo tồn, phục tráng các giống địa phương, cung ứng đủ giống rau có chất lượng, giá trị kinh tế cao cho nhu cầu phát triển diện tích rau an toàn của tỉnh.../.

Trần Tuấn