Lâm Đồng tạo sinh kế bền vững cho đồng bào dân tộc thiểu số

TMO - Những năm gần đây, nhờ triển khai hiệu quả các chương trình hỗ trợ sinh kế, một số địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng khai thác hiệu quả tài nguyên để nâng cao thu nhập, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới theo hướng bền vững. 

Lâm Đồng có 25,54% dân số là người dân tộc thiểu số với 47 dân tộc anh em sinh sống. Giai đoạn 2021 - 2025, bên cạnh việc triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương về công tác dân tộc; hàng năm, trong nghị quyết lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, xây dựng hệ thống chính trị của Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh đều xác định nhiệm vụ trọng tâm tập trung ưu tiên đầu tư các nguồn lực cho vùng dân tộc thiểu số (DTTS). 

Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, tỉnh triển khai thực hiện các dự án gồm: Dự án 2 về Đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo đã hỗ trợ cho 1.880 hộ tham gia mô hình với tổng kinh phí giải ngân trên 19 tỷ đồng. Hiện nay, Dự án Đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo năm 2025 đang được các địa phương đang tiếp tục triển khai thực hiện. Dự án 4 về Phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững đã hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo với tổng kinh phí giải ngân trên 1,2 tỷ đồng và triển khai các hoạt nhằm hỗ trợ việc làm cho các hộ nghèo, cận nghèo với tổng kinh phí thực hiện trên 6,4 tỷ đồng... 

Thời gian qua, huyện Đam Rông đã triển khai các dự án hỗ trợ sản xuất, cây, con giống, nông cụ, máy móc đã được triển khai sâu rộng đến tận cơ sở, phù hợp với điều kiện thực tế từng địa phương. Theo Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Đam Rông, giai đoạn 2022 - 2024, tổng kinh phí đầu tư hỗ trợ sinh kế trên địa bàn đạt hơn 41 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách nhà nước hỗ trợ gần 28,3 tỷ đồng, người dân đối ứng hơn 13 tỷ đồng.

Riêng nguồn vốn từ Chương trình Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi là trên 7,5 tỷ đồng, tập trung hỗ trợ trồng dâu, nuôi tằm, cung cấp nông cụ, máy móc, các chuỗi liên kết sản xuất cho hộ nghèo, cận nghèo. Địa phương đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi diện tích sản xuất kém hiệu quả như lúa 1 vụ, điều và cà phê già cỗi ở các xã Đầm Ròn, Đạ R’sal... sang trồng cây có giá trị kinh tế cao như dâu tằm, cây ăn quả, chăn nuôi phù hợp với điều kiện từng vùng và trình độ canh tác của người dân... 

Các mô hình kinh tế như trồng dâu, nuôi tằm góp phần nâng cao thu nhập cho người dân địa phương (Ảnh: VS). 

Trên địa bàn huyện Đam Rông, các mô hình trồng cây ăn quả xen cà phê giúp tăng thu nhập gấp 3 - 4 lần so với trồng thuần cà phê; chuyển đổi đất kém hiệu quả sang trồng cây dâu tằm cho thu nhập cao gấp 5 - 7 lần; sản xuất lúa nước đồng trà, đồng vụ năng suất cao… Các mô hình nuôi cá nước lạnh cũng đang giúp nhiều hộ gia đình có nguồn thu nhập ổn định, từng bước thoát nghèo bền vững. Trong đó, các mô hình trồng dâu, nuôi tằm đã góp phần giúp nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống cho nhiều hộ đồng bào DTTS tại các xã khó khăn.

Nhiều năm qua, người Cơ Ho sống ven dòng Krông Nô thuộc huyện Đam Rông quen sống với lúa, ngô, khoai, sắn. Đời sống bà con ở 3 xã Đạ Tông, Đạ Long và Đạ M’Rông còn thiếu thốn, chật vật. Từ năm 2018, trên cơ sở nghiên cứu thổ nhưỡng, tiểu vùng khí hậu, các lãnh đạo các địa phương trên đề xuất cho một số hộ dân người đồng bào dân tộc ít người đi tham quan, học tập các mô hình trồng dâu, nuôi tằm. Nhiều hộ quyết định đăng ký chuyển đổi cơ cấu cây trồng, từ cây hoa màu kém hiệu quả sang trồng dâu, nuôi tằm.

Từng là hộ nghèo, thu nhập chỉ trông chờ vào 2 sào ruộng lúa nước và vài sào cà phê kém hiệu quả, cuộc sống của gia đình ông Kon Sa Hanh ở thôn 1, xã Đạ Long gặp rất nhiều khó khăn. Ông Kon Sa Hanh cho biết: Năm 2019, gia đình đã mạnh dạn đầu tư mở rộng diện tích trồng dâu, nuôi tằm từ 1,5 sào lên đến 5 sào; đồng thời vay 50 triệu đồng thuộc vốn vay ưu đãi của Ngân hàng Chính sách xã hội huyện để đầu tư thâm canh và trồng mới 2 ha cà phê. Từ cuối năm 2023, ngoài nguồn thu từ việc trồng dâu, nuôi tằm, gia đình thu lãi trên 70 triệu đồng từ việc bán cà phê. Đến nay, không những đã thoát nghèo, từ số tiền tích lũy, gia đình đã sửa chữa, nâng cấp ngôi nhà. 

Những mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả được duy trì đang góp phần nâng cao đời sống cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. 

Huyện Di Linh có dân số trên 166 nghìn người, trong đó hơn 42% là đồng bào DTTS với 20 dân tộc anh em cùng sinh sống. Trong những năm qua, địa phương này đã tăng cường các giải pháp giảm nghèo, trong đó chú trọng nâng cao nhận thức cho hộ nghèo, hộ cận nghèo tự lực vươn lên thoát nghèo, đồng thời vận động các nguồn lực hỗ trợ nhà ở, sinh kế và xây dựng các mô hình giảm nghèo.  

Huyện Di Linh đã tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp như: hỗ trợ bà con phát triển sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; hình thành các mô hình liên kết sản xuất, thu mua, chế biến, tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị. Xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp có hiệu quả như: sản xuất cà phê giống mới cho sản lượng cao, trồng bơ ghép, sầu riêng ghép, mắc ca... giúp bà con nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích...

Thống kê của UBND tỉnh Lâm Đồng cho thấy, mục tiêu về giảm tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều của tỉnh hằng năm đều đạt kế hoạch đề ra. Cụ thể, cuối năm 2021, tỷ lệ nghèo đa chiều toàn tỉnh còn 6,94% thì đến cuối năm 2024, tỷ lệ nghèo đa chiều toàn tỉnh còn 1,97%. 

Thời gian tới, tỉnh Lâm Đồng  tiếp tục triển khai kịp thời, đầy đủ các chính sách giảm nghèo chung (y tế, giáo dục, dạy nghề, vay vốn ưu đãi, nhà ở,...) nhằm từng bước cải thiện điều kiện sống, cơ hội tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản của nhóm nghèo nhất, đồng bào dân tộc thiểu số vùng đặc biệt khó khăn. Lồng ghép hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới với chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để huy động tối đa các nguồn vốn thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia nhằm tạo việc làm, thu nhập cho người nghèo.../.

Phạm Hoài