Kiểm soát hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước

TMO - Để kiểm soát chặt chẽ các hoạt động khai thác, sử dụng và phòng chống suy thoái, cạn kiệt, lãng phí nguồn tài nguyên nước, bảo đảm cấp đủ nước cho cộng đồng dân cư và cho sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững, UBND thành phố Hải Phòng yêu cầu các ngành chức năng, địa phương triển khai hiệu quả các biện pháp nhằm khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên này. 

Trên địa bàn thành phố Hải Phòng có 6 hệ thống thủy lợi hoàn toàn độc lập với nhau do bị chia cắt bởi 6 tuyến sông là chi lưu của sông hệ thống sông Thái Bình. Trong đó, 5 hệ thống thủy lợi trên đất liền có 14 tuyến kênh trục chính, tổng chiều dài 260km, 135 kênh cấp I với tổng chiều dài khoảng 527km, 6 cống đầu mối, 363 cống có khẩu độ dưới 5.0m, 702 trạm bơm tưới có tổng công suất gần 747.000m3/h. Các hệ thống thủy lợi trên có nhiệm vụ tiêu nước cho 100.000ha, cấp nước tưới cho hơn 58.000ha đất canh tác, cấp nước cho sinh hoạt đô thị, khu vực nông thôn, khu công nghiệp và 213 nhà sản xuất nước sạch với khối lượng nước thô trên 90 triệu m3 mỗi năm.

Theo kết quả khảo sát của Sở TN&MT trên địa bàn thành phố có khoảng 188 công trình khai thác, sử dụng tài nguyên nước. Tuy nhiên, hiện nay mới chỉ có 95 công trình được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép khai thác tài nguyên nước, chiếm tỷ lệ 50,5%, còn lại 93 công trình chưa được cấp phép chiếm tỷ lệ 49,5%. Phần lớn công trình chưa được cấp phép khai thác thuộc công trình cấp nước nhỏ ở khu vực ngoại thành.

Việc kiểm soát chặt chẽ các công trình khai thác nguồn nước trên địa bàn thành phố góp phần phòng chống suy thoái, cạn kiệt, lãng phí nguồn tài nguyên nước. 

Sở TN&MT thành phố cho biết, các công trình chưa có giấy phép khai thác tài nguyên nước là do các nhà máy nước nhỏ phần lớn đều thuộc chương trình cấp nước sạch nông thôn, được xây dựng trên diện tích đất công ích của UBND xã, thị trấn quản lý, chưa được giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Việc các công trình khai thác tài nguyên nước nhưng không có giấy phép, không kê khai nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước, không lắp đặt thiết bị giám sát, đo lưu lượng nước khai thác, giám sát chất lượng nước trong quá trình khai thác không chỉ gây thất thu ngân sách nhà nước, mà còn khó bảo đảm việc kiểm soát chất lượng nguồn nước phục vụ sản xuất nước sạch cung cấp cho người dân.

Với mục tiêu kiểm soát chặt chẽ các hoạt động khai thác, sử dụng và phòng chống suy thoái, cạn kiệt, lãng phí nguồn tài nguyên nước, bảo đảm cấp đủ nước cho cộng đồng dân cư và cho sự phát triển kinh tế-xã hội bền vững của thành phố Hải Phòng trong điều kiện biến đổi khí hậu và nước biển dâng, đồng thời tăng nguồn thu ngân sách từ việc thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước và tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng, đồng thời phục vụ công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước trên địa bàn thành phố Hải Phòng, UBND thành phố yêu cầu các đơn vị thực hiện việc cấp Giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước và phê duyệt tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước cho các tổ chức, cá nhân trên địa bàn thành phố, giai đoạn 2023-2028.

UBND thành phố Hải Phòng yêu cầu ngành chức năng, các đơn vị và địa phương thống kê, rà soát lập danh sách các tổ chức, cá nhân đang khai thác sử dụng tài nguyên nước trên địa bàn. 

Theo đó, UBND thành phố Hải Phòng yêu cầu ngành chức năng, các đơn vị và địa phương liên quan thống kê, rà soát lập danh sách các tổ chức, cá nhân đang khai thác sử dụng tài nguyên nước lập hồ sơ xin phép khai thác, hồ sơ xin phê duyệt tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước theo quy định của pháp luật; các tổ chức, cá nhân có hoạt động thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước, hành nghề khoan nước dưới đất thuộc đối tượng xin cấp Giấy phép phải lập hồ sơ đề nghị cấp giấy phép theo quy định.

Địa phương này phấn đấu đến hết năm 2028, cấp Giấy phép tất cả các công trình khai thác, sử dụng tài nguyên nước đủ điều kiện trên địa bàn thành phố, tiến tới chấm dứt tình trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước trái pháp luật. UBND thành phố giao Sở TN&MT tổ chức tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông để các tổ chức, cá nhân thuộc đối tượng phải lập hồ sơ xin phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước; đối tượng phải nộp tiền cấp quyền cấp quyền khai thác tài nguyên nước và tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn thành phố biết, thực hiện theo đúng quy định pháp luật.

Sở TN&MT cũng thực hiện tiếp nhận, thẩm định các hồ sơ xin cấp phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước; thẩm định Bản kê khai tính tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước. Phối hợp với UBND các quận, huyện tổ chức hướng dẫn các đơn vị, doanh nghiệp thực hiện Luật Tài nguyên nước, lập hồ sơ cấp Giấy phép khai thác tài nguyên nước. Đồng thời, xử lý nghiêm những trường hợp cố tình vi phạm, chây ỳ không lập hồ sơ xin cấp phép sau khi được kiểm tra, nhắc nhở và hướng dẫn thực hiện.

Các trường hợp khai thác, sử dụng tài nguyên nước phải có Giấy phép theo quy định tại khoản 2 Điều 17 Nghị định số 02/2023/NĐ-CP ngày 01/02/2023 của Chính phủ, bao gồm: Khai thác, sử dụng tài nguyên nước không thuộc trường hợp quy định tại Điều 16 và khoản 1 Điều này; các trường hợp quy định tại Điểm a khoản này mà khai thác, sử dụng nước mặt trực tiếp từ hồ chứa, đập dâng thủy lợi, thủy điện, hệ thống kênh thủy lợi, thủy điện để cấp cho các mục đích kinh doanh, dịch vụ và sản xuất phi nông nghiệp (bao gồm cả khai thác nước cho hoạt động làm mát máy, thiết bị, tạo hơi, gia nhiệt) mà tổ chức, cá nhân quản lý, vận hành các hồ chứa, đập dâng thủy lợi, thủy điện, hệ thống kênh thủy lợi, thủy điện này chưa được cấp phép khai thác, sử dụng nước mặt cho các mục đích nêu trên.

Các trường hợp sau đây phải nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước: Đối với khai thác nước mặt: Khai thác nước mặt để phát điện;  Khai thác nước mặt để phục vụ hoạt động kinh doanh, dịch vụ, sản xuất phi nông nghiệp, bao gồm cả nước làm mát máy, thiết bị, tạo hơi. Đối với khai thác nước dưới đất bao gồm: Khai thác nước dưới đất để phục vụ hoạt động kinh doanh, dịch vụ, xuất phi nông nghiệp, bao gồm cả nước làm mát máy, thiết bị, tạo hơi và Khai thác nước dưới đất (trừ nước lợ, nước mặn) để nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi gia súc, tưới cà phê, cao su, điều, chè, hồ tiêu và cây công nghiệp dài ngày khác với quy mô từ 20m³ ngày đêm trở lên...

Minh Thu