Sơn La: Tăng cường kiểm tra, giám sát tài nguyên đất đai

TMO - Sơn La xác định công tác kiểm tra, giám sát quản lý đất đai là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để phòng ngừa sai phạm, lãng phí tài nguyên. Qua các đợt thanh tra, nhiều trường hợp sử dụng đất sai mục đích đã được phát hiện và xử lý nghiêm, góp phần lập lại trật tự, kỷ cương trong lĩnh vực đất đai.

Hiện nay, tỉnh Sơn La tiếp tục đẩy mạnh kiểm tra, giám sát công tác quản lý đất đai nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật và hạn chế tình trạng vi phạm. Theo đó, các đợt thanh tra, kiểm tra được triển khai đồng bộ từ cấp tỉnh đến cơ sở, tập trung vào những địa bàn có nguy cơ cao xảy ra sai phạm như chuyển mục đích sử dụng đất trái phép, lấn chiếm đất công, giao đất không đúng quy định.

Qua kiểm tra, nhiều vụ việc đã được phát hiện, xử lý kịp thời, góp phần lập lại trật tự trong lĩnh vực đất đai. Bên cạnh đó, tỉnh cũng chú trọng rà soát, cập nhật dữ liệu địa chính, số hóa thông tin đất đai và cải cách thủ tục hành chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận thông tin và thực hiện quyền sử dụng đất hợp pháp.

Tăng cường giám sát không chỉ giúp cơ quan chức năng chủ động trong quản lý, mà còn nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương và nhận thức của người dân về pháp luật đất đai. Luật Đất đai năm 2024 gồm 16 chương, 260 điều, có hiệu lực từ ngày 1/8/2024. Sau một năm triển khai tại tỉnh Sơn La, đã góp phần khắc phục tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn trong chính sách, pháp luật về đất đai; đồng thời giải quyết nhiều vướng mắc trong quản lý, sử dụng đất.

Theo đó, triển khai Luật Đất đai 2024, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh ban hành 24 văn bản quy phạm pháp luật (gồm 2 nghị quyết, 22 quyết định) hướng dẫn chi tiết thi hành luật; ban hành các quyết định điều chỉnh chỉ tiêu quy hoạch đất đến năm 2030, tầm nhìn 2050;

Địa phương đẩy mạnh triển khai Luật Luật Đất đai 2024

Bên cạnh đó, cho phép lập dự án xây dựng bảng giá đất áp dụng từ ngày 1/1/2026; chủ trương lập dự toán xác định giá đất cụ thể cho các dự án. Đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn các nội dung mới và tổ chức hội nghị trực tuyến phổ biến Luật tới các địa phương, thu hút gần 2.500 người tham dự. Thực hiện phân cấp, phân quyền và phân định trách nhiệm trong lĩnh vực đất đai theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã rà soát, hoàn thiện hồ sơ sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật liên quan;

Xây dựng, công bố 46 danh mục thủ tục hành chính (TTHC) về đất đai từ cấp tỉnh đến cấp xã; trong đó, có 14 TTHC thuộc thẩm quyền cấp xã. Theo Nghị định số 151/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025, UBND xã và Chủ tịch UBND cấp xã được phân cấp thêm một số thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai, như: giao đất, cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tổ chức.

Đảm bảo thực hiện hiệu quả, Sở đã tổ chức tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ và thành lập tổ công tác hỗ trợ chuyên môn 24/7 cho các xã, phường. Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng đã thực hiện tốt việc cải cách thủ tục hành chính, thẩm định hồ sơ liên quan đến giao đất, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng, gia hạn, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất cho các tổ chức.

Triển khai đồng bộ giải pháp kỹ thuật cập nhật dữ liệu đất đai từ địa phương lên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia. Đồng thời, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng cho 4 dự án trọng điểm: Khu di tích Ngã ba Cò Nòi; tuyến đường từ tiểu khu 26/3 (xã Cò Nòi) đến tiểu khu 10 (xã Hát Lót); nâng cấp tuyến đường Nậm Ty - Mường Chanh; cải tạo tuyến tỉnh lộ 111.

Bên cạnh những thuận lợi, việc triển khai Luật Đất đai 2024 trên địa bàn còn gặp khó khăn, do một số quy định chưa rõ ràng, dễ gây hiểu theo cách khác nhau, nhất là về quy hoạch sử dụng đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng, đấu giá quyền sử dụng đất; cơ sở dữ liệu đất đai chưa đồng bộ, chưa được khai thác hiệu quả phục vụ quản lý, người dân và doanh nghiệp.

Do đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh kiến nghị Quốc hội, trong Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi (trình tại kỳ họp tháng 10/2025), tập trung một số nội dung: Bỏ kế hoạch sử dụng đất 5 năm cấp xã; mở rộng các trường hợp giao, cho thuê đất không qua đấu giá để tăng khả năng tiếp cận đất và lựa chọn nhà đầu tư đủ năng lực; bỏ quy định lập phương án sử dụng đất với diện tích nông, lâm trường bàn giao về địa phương, nhằm rút gọn thủ tục; đơn giản hóa quy trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư để linh hoạt áp dụng trong thực tiễn.

Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện thường xuyên.

Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã khái toán khoảng 1.700 tỷ đồng để thực hiện Đề án đo đạc, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai toàn tỉnh. Đồng thời, đề xuất huy động nguồn lực đầu tư, hoàn thiện hạ tầng công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo gắn với chuyển đổi số theo Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, phấn đấu hoàn thành vào năm 2030.

Trong bối cảnh đổi mới mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại 75 xã, phường, UBND tỉnh Sơn La đã ban hành Công văn số 1931/UBND‑KT ngày 28/4/2025, chỉ đạo khẩn trương tăng cường lãnh đạo, kiểm tra, giám sát công tác quản lý đất đai, đặc biệt yêu cầu các huyện và cấp xã hoàn thành giải quyết dứt điểm các vụ việc đất đai tồn đọng trước ngày 1/7/2025 .

Đồng thời, tỉnh đã tích cực và đẩy mạnh, quy định rõ trách nhiệm của các cấp, từ cấp tỉnh đến tổ chức, cá nhân sử dụng đất về việc thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm liên quan đến chuyển mục đích sử dụng đất, lấn chiếm đất công, chậm trễ trong cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ).

Bên cạnh đó việc tập huấn nghiệp vụ quản lý đất đai cho cán bộ cấp xã tại 75 xã, phường mới (diễn ra ngày 8/7/2025) do Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, đã trang bị thêm kỹ năng xử lý phần mềm cơ sở dữ liệu và vận hành thủ tục hành chính hiệu quả, góp phần đảm bảo minh bạch từ khâu nhập liệu đến cấp GCNQSDĐ. Nhờ đó, tỉnh Sơn La đang từng bước triển khai hiệu quả chiến lược đồng bộ từ văn bản pháp lý, kiểm tra thực địa đến đào tạo cán bộ cơ sở để xây dựng nền quản lý đất đai hiệu lực, minh bạch và có trách nhiệm.

Đây chính là cơ sở vững chắc thúc đẩy phát triển bền vững, tạo niềm tin giữa người dân và chính quyền địa phương trong lĩnh vực đất đai hiện nay. Góp phần đảm bảo giải quyết thủ tục hành chính về đất đai cho người dân được thông suốt, hiệu quả.

Mai Hương