TMO – Cây Đề ở thôn Miếu Lãng (xã Nam Sách, TP.Hải Phòng) không chỉ là “lá phổi xanh” của vùng quê mà còn là chứng nhân lịch sử, gắn bó với bao thế hệ người dân. Mới đây, cây chính thức được công nhận là Cây Di sản Việt Nam – cột mốc quan trọng trong hành trình gìn giữ thiên nhiên và di sản văn hóa địa phương.

Ngày 3/8/2025, tại khuôn viên Miếu Hai Cô, thôn Miếu Lãng, xã Nam Sách, đông đảo người dân cùng lãnh đạo chính quyền địa phương đã có mặt tham dự Lễ công nhận Cây Đề cổ thụ là Cây Di sản Việt Nam.

Thừa uỷ quyền của Lãnh đạo Hội bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, đại diện Hội trao Quyết định và Bằng công nhận Cây Di sản cho lãnh đạo địa phương.

Đại diện Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam (bên phải) trao tặng hoa, thể hiện sự đồng hành trong công tác bảo tồn di sản "xanh".

Buổi lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm, với sự hiện diện của đại diện Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, cùng lãnh đạo Đảng ủy, UBND, Ủy ban MTTQ, các ban ngành, đoàn thể, chức sắc tôn giáo và đông đảo nhân dân địa phương. Lễ rước sắc phong, dâng hương và nghi lễ truyền thống được tổ chức ngay dưới tán cây cổ thụ – nơi gắn liền với đời sống tâm linh và sinh hoạt cộng đồng của bao thế hệ.

Các đại biểu mở văn bia Cây Di sản.

Ông Lê Huy Cường, Hội đồng Cây Di sản Việt Nam phát biểu tại sự kiện.

Phát biểu tại sự kiện, ông Lê Huy Cường, Hội đồng Cây Di sản Việt Nam (thuộc Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam) khẳng định: “Việc công nhận cây Đề cổ thụ 200 năm tuổi là Cây Di sản Việt Nam không chỉ mang ý nghĩa tôn vinh, mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm bảo vệ thiên nhiên, gìn giữ những báu vật sống giữa lòng cộng đồng. Hội mong muốn sẽ tiếp tục đồng hành cùng địa phương trong công tác chăm sóc, bảo tồn lâu dài cây di sản này.”

Ông Mạc Thanh Hải – Trưởng thôn Miếu Lãng bày tỏ: “Đây là tài sản vô giá của cả làng. Không chỉ mang giá trị lịch sử, cây Đề còn là điểm tựa tinh thần, biểu tượng đoàn kết bao đời nay. Chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn kiểm tra sức khỏe cây định kỳ, xây dựng biện pháp bảo vệ phù hợp, và đặc biệt là tuyên truyền để thế hệ trẻ hiểu, yêu và gìn giữ di sản này.”

Cây Đề hơn 200 năm tại thôn Miếu Lãng được công nhận là Cây Di sản Việt Nam.

Tọa lạc ngay trước sân Miếu Hai Cô – di tích gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu, cây Đề (tên khoa học: Ficus religiosa L.) sừng sững với chiều cao hơn 20m, tán lá xanh rợp mát cả vùng. Gốc cây lớn, rễ nổi uốn lượn quanh chân Miếu, như ôm trọn nơi linh thiêng của làng.

Cây Đề 200 năm tuổi gắn bó mật thiết với đời sống người dân.

Theo lời các bậc cao niên, cây được trồng từ thời Nguyễn và đến nay đã hơn 200 năm tuổi. Cụ Phan Văn Thành (103 tuổi), người đã gắn bó cả đời với vùng đất này, kể lại: “Từ khi tôi còn nhỏ, cây Đề đã đứng đó – cao lớn và rợp bóng cả một vùng. Bao mùa hội làng, bao lễ cúng, người dân đều tụ họp dưới gốc cây. Nó như người già lặng lẽ, âm thầm chứng kiến sự đổi thay của làng quê.”

Cây đề hiện vẫn xanh tốt.

Trong những năm tháng kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, người dân kể rằng gốc cây từng là nơi che chở, trú ẩn cho dân làng mỗi khi còi báo động vang lên. Cây như một người lính không tên, bền bỉ chống chọi với bom đạn, giữ vững chốn linh thiêng và bảo vệ sự sống.

Không chỉ mang giá trị sinh học và lịch sử, cây Đề còn là nơi kết nối cộng đồng. Dưới tán cây, tuổi thơ bao thế hệ đã chơi trốn tìm, ô ăn quan; các bà, các mẹ nghỉ trưa sau buổi làm đồng; người cao tuổi ngồi kể chuyện làng, chuyện nước. Cây trở thành biểu tượng sống động của ký ức, của đời sống văn hóa tâm linh dân dã nhưng bền vững.

Thân cây to, rễ cây bám chặt, ăn sâu vào đất.

“Cây Đề giống như người mẹ. Rễ cây bám chặt vào đất như người dân Miếu Lãng một tấc không đi, một li không dời trong chiến tranh. Cành cây như vòng tay chở che, nâng niu bao thế hệ làng tôi. Cành cao vươn xa, như ánh mắt người Mẹ dõi theo những đứa con đang học tập, công tác nơi xa quê,” – bà Quỳnh một người dân xúc động chia sẻ.

Việc cây Đề Miếu Lãng được công nhận là Cây Di sản Việt Nam không chỉ là sự ghi nhận giá trị sinh học, văn hóa và tâm linh, mà còn là điểm tựa tinh thần lớn lao của cả cộng đồng. Cây tiếp tục sống, không chỉ bằng dinh dưỡng từ đất mà bằng tình cảm, sự gìn giữ và trân trọng của người dân.

Trong bối cảnh đô thị hóa và biến đổi khí hậu diễn ra nhanh chóng, những cây cổ thụ càng trở nên quý giá, không chỉ là “lá phổi xanh” cho môi trường sống, mà còn là mạch nguồn văn hóa – lịch sử, cần được gìn giữ cho thế hệ mai sau./.

Thu Hiền