Hotline: 0941068156
Thứ bảy, 23/11/2024 16:11
Thứ hai, 27/11/2023 07:11
TMO - Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, diện tích sầu riêng trên cả nước tăng liên tục từ 2010 đến nay. Trong đó, tại Đông Nam Bộ, Tây Nguyên cây sầu riêng nhanh chóng được mở rộng diện tích sau khi loại trái cây này được Trung Quốc duyệt đưa vào danh sách nhập khẩu chính ngạch.
Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện diện tích trồng sầu riêng cả nước ước đạt 110.000 ha, tăng hơn 24% mỗi năm, là tỷ lệ tăng cao nhất trong các loại cây trồng chủ lực hiện nay. Diện tích cho thu hoạch 54.400 ha, năng suất 16,5 tấn/ha, sản lượng 849.100 tấn, trồng tập chung tại 4 vùng. Vùng Tây Nguyên có diện tích sầu riêng lớn nhất với 51.400 ha, sản lượng 336.400 tấn, so với cả nước bằng 46,7% diện tích và 39,6% sản lượng.
Đứng thứ 2 là vùng Đồng bằng sông Cửu Long có diện tích 33.000 ha, sản lượng 372.000 tấn, so với cả nước bằng 29,9% diện tích và 43,8% sản lượng. Thứ 3 là vùng Đông Nam bộ có diện tích 20.800 ha, sản lượng 122.900 tấn, so với cả nước bằng 18,9% diện tích và 14,5% sản lượng. Thứ 4 là vùng Duyên hải Nam Trung bộ có diện tích 5.000 ha, sản lượng 17.800 tấn, so với cả nước bằng 4,2 % diện tích và 2,1% sản lượng.
Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) cho biết, việc tăng diện tích một cách ồ ạt, thiếu kiểm soát sẽ dẫn đến hậu quả khó lường như cung vượt quá cầu; dư thừa, dội chợ. Nghiêm trọng hơn là tại các vùng không phù hợp như nhiễm mặn, phèn, vùng không chủ động được tưới, tiêu sẽ gây thiệt hại lớn về năng suất và chất lượng sầu riêng của Việt Nam. Điều này cũng ảnh hưởng đến chất lượng và uy tín sản phẩm của hàng Việt nói chung.
Đối với khu vực có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp với cây sầu riêng, việc mở rộng chỉ cần các yếu tố giống, kỹ thuật chăm sóc phù hợp, là nông dân đã thành công với loại trái cây này. Nhưng với những khu vực thổ nhưỡng không phù hợp, thì việc trồng sầu riêng là rủi ro lớn khi người dân tự ý mở rộng diện tích. Nếu chuyển đổi đất lúa sang trồng sầu riêng, hoặc đất sét nặng, nhiễm phèn trồng sầu riêng thì không cho hiệu quả cao như mong muốn. Đồng thời ảnh hưởng đến chất lượng và uy tín trái sầu riêng ở những khu vực đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Chính vì vậy, muốn mở rộng diện tích sầu riêng, nông dân phải tìm hiểu kỹ về điều kiện trồng như: đất, khí hậu, lượng nước cần tưới, kỹ thuật chăm sóc và đặc biệt nhất là giống chất lượng cao, cho năng suất cao, từ đó mang lại giá trị kinh tế cao.
Tỉnh Bình Phước liên kết chặt chẽ trong chuỗi giá trị; duy trì và đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn tối thiểu VietGAP trong phát triển cây sầu riêng.
Sầu riêng đang là cây trồng mang lại giá trị cao đối với người dân canh tác nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Phước. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bình Phước cho biết, hiện nay trên địa bàn có hơn 5.300 ha trồng sầu riêng, sản lượng đạt khoảng 14.850 tấn. Diện tích sầu riêng tập trung tại các huyện, Bù Đăng, Phú Riềng, Bù Gia Mập và Lộc Ninh, với cơ cấu giống Dona chiếm 61%; Ri6 31%; chín hóa 5%, giống khác 4,3%.
Người trồng sầu riêng trên địa bàn Bình Phước đã áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật tiên tiến, các công nghệ cao ứng dụng vào sản xuất như: tưới nước tiết kiệm bằng phương pháp phun sương, nhỏ giọt; bón phân qua hệ thống tưới nhỏ giọt; sử dụng năng lượng mặt trời để tưới cây; dùng máy bay không người lái phun thuốc bón phân, thu hoạch; ứng dụng công nghệ số để ghi lại lịch sử sản xuất của từng cây trồng… đã và đang mang lại hiệu quả cao trong quá trình canh tác sầu riêng.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bình Phước, đến nay toàn tỉnh có hơn 1.000 ha sầu riêng được chứng nhận tiêu chuẩn GAP; trong có, có 831 ha đạt tiêu chuẩn VietGAP và 184 GlobalGAP. Đặc biệt, đã có 17 mã số vùng trồng với diện tích 1.000 ha trồng sầu riêng đã được cấp chứng nhận. Hiện, việc giám sát quản lý mã số phục vụ xuất khẩu được tỉnh Bình Phước tiến hành định kỳ 6 tháng/lần và được báo cáo về Cục Bảo vệ Thực vật để thông tin cho nước nhập khẩu nhằm duy trì mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói. Được biết, 95% sản lượng quả sầu riêng tươi của Bình Phước được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, còn lại tiêu thụ tại thị trường nội địa.
Hiện trên địa bàn tỉnh có 31 chuỗi liên kết trong trồng sầu riêng; trong đó, có 20 doanh nghiệp trái cây tham gia liên kết liên kết xây dựng mã số vùng trồng tại tỉnh. Tuy nhiên, các doanh nghiệp tham gia vào “chuỗi sầu riêng” cho rằng, hiện nay diện tích trồng cây sầu riêng trên địa bàn Bình Phước còn phân tán, chất lượng chưa đồng đều. Diện tích được cấp mã vùng trồng, sản xuất đảm bảo tiêu chuẩn an toàn VietGAP, GlobalGAP còn thấp so với tổng diện tích canh tác.
Ngoài ra, cây sầu riêng là cây khó tính kén chọn đất, nước và dễ mẫn cảm thời tiết và sâu bệnh đặc biệt là bệnh nguy hiểm, khó trị. Nếu người trồng thiếu am hiểu kỹ thuật, đặc tính của cây mà trồng theo phong trào nguy cơ thiệt hại sẽ rất lớn (theo tính toán, thời gian kiến thiết cơ bản cây sầu riêng từ 4 - 6 năm, chi phí khoảng 250 - 300 triệu/ha/4 năm).
Để phát triển bền vững, hiệu quả cây sầu riêng phải có sự liên kết chặt chẽ trong chuỗi giá trị; duy trì và đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn tối thiểu VietGAP và nâng dần tiêu chuẩn GAP để cạnh tranh sản phẩm, tìm kiếm nhiều thị trường mới tiêu chuẩn GAP cao hơn, tránh phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Do lợi nhuận từ cây sầu riêng cao nên diện tích cây sầu riêng tăng nhanh. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo nông dân cần lựa chọn cơ sở bán giống uy tín, đúng chất lượng công bố và có hợp đồng cam kết tính đúng giống như công bố được cơ quan ngành xác nhận.
Ngành Nông nghiệp tỉnh Đắk Lắk chú trọng giám sát chất lượng sầu riêng tại các vùng trồng. Ảnh: HT.
Thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk, hiện địa phương có diện tích trồng sầu riêng là hơn 22.500ha, trong đó diện tích cho thu hoạch khoảng 11.000ha, cao nhất cả nước. Nhưng hiện, mới có 49 vùng trồng sầu riêng của tỉnh được Tổng cục Hải quan Trung Quốc cấp mã số, tổng diện tích gần 2.200ha sản lượng đạt khoảng 45.200 tấn. Tại Đắk Lắk, trong mùa vụ sầu riêng vừa qua đã xảy ra nhiều trường hợp gian lận, mạo danh trong việc sử dụng mã số vùng trồng.
Hiện sản xuất sầu riêng của địa phương còn nhỏ lẻ, chưa có vùng nguyên liệu rộng lớn. Trình độ kỹ thuật của nông dân còn thiếu và yếu cả về tư duy sản xuất hàng hóa chuyên nghiệp theo quy định của nước nhập khẩu. Việc liên kết giữa đại diện vùng trồng hoặc các đơn vị xuất khẩu với người dân chưa thực sự công khai, minh bạch, rõ ràng... Sở NNPTNT tỉnh Đắk Lắk nhận định với những khó khăn địa phương đang gặp phải, thay vì chỉ dựa vào tài liệu kỹ thuật như hiện nay, tỉnh đề xuất Bộ NN&PTNT cần ban hành Nghị định hoặc Thông tư để hướng dẫn triển khai công tác cấp và quản lý mã số vùng trồng.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đánh giá việc kinh doanh và sản xuất sầu riêng vẫn còn nhiều nút thắt: như việc chưa liên kết tốt giữa nhà vườn, thương lái và doanh nghiệp sản xuất; nguồn nhân lực chuẩn, thương hiệu chưa mạnh; hạ tầng chế biến chưa đáp ứng; có tình trạng cạnh tranh, chơi xấu trong thu mua. Do đó, nếu mở rộng diện tích quá nhanh, rủi ro sẽ rất lớn. Để kiểm soát được chất lượng, thương hiệu của sầu riêng và ổn định đầu ra cho sản phẩm, Cục trồng trọt và các Sở nông nghiệp khuyến cáo người dân, doanh nghiệp không tự phát mở rộng diện tích sầu riêng tại các vùng có điều kiện đất đai, tưới tiêu nước không phù hợp; không tự ý chặt phá các loại cây trồng khác để chuyển sang trồng mới sầu riêng...
Thu Hương
Bình luận