Khánh Hòa phát triển nuôi biển công nghệ cao

TMO - Với nhiều lợi thế về phát triển nuôi biển, tỉnh Khánh Hòa được thí điểm phát triển nuôi biển công nghệ cao ở tầm quốc gia, làm tiền đề cho các địa phương khác trong cả nước học tập.

Khánh Hòa là địa phương có nhiều lợi thế về phát triển nuôi biển. Nuôi biển đã phát triển tại địa phương từ đầu năm 1990 và sớm đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nhất là tạo việc làm, tăng thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân ven biển. Khánh Hòa là một trong những trung tâm nuôi biển lớn của cả nước, với hơn 140.000 lồng nuôi, sản lượng hằng năm đạt từ 18.000 đến 20.000 tấn; các đối tượng nuôi chủ lực như: Cá chẽm, cá bớp, cá chim vây vàng, tôm hùm… 

Đối với nuôi biển công nghệ cao, Khánh Hòa là địa phương tiên phong phát triển, khi nhiều năm nay, trên địa bàn tỉnh đã có một số đơn vị, doanh nghiệp áp dụng nuôi biển công nghệ cao và mang lại hiệu quả rất lớn như: Công ty TNHH Thủy sản Australis Việt Nam, Trung tâm Nuôi biển công nghệ cao của Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản...

Nghị quyết số 09 của Bộ Chính trị về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và các chương trình hành động của Chính phủ, của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 09 đều khẳng định mục tiêu phát triển mạnh kinh tế biển theo hướng: “Nuôi trồng, khai thác, chế biến hải sản, nhất là nuôi biển công nghệ cao, thân thiện với môi trường”.

Mô hình thí điểm nuôi biển công nghệ cao trên vùng biển mở xã Cam Lập. Ảnh: BKH. 

Sở Nông nghiệp và Môi trường Khánh Hòa cho biết: Sau nhiều năm phát triển, nghề nuôi biển bằng lồng bè gỗ truyền thống đã giảm dần hiệu quả, để lại nhiều hệ lụy về môi trường vùng nuôi, chồng lấn không gian phát triển với các ngành nghề khác. Việc chuyển đổi từ quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu sang nuôi biển công nghệ cao, hiện đại, quy mô công nghiệp; chuyển từ nuôi biển quy mô hộ gia đình sang doanh nghiệp nuôi biển; chuyển từ vùng nước ven bờ ra vùng biển xa bờ và tiến dần ra nuôi trên đại dương đang là xu hướng tất yếu.

Vì vậy, tỉnh đã xây dựng Đề án thí điểm nuôi biển công nghệ cao tại Khánh Hòa trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Việc triển khai hiệu quả Đề án thí điểm nuôi biển công nghệ cao tại Khánh Hòa sẽ đảm bảo mục tiêu tăng năng suất, giá trị ngành nuôi trồng thủy sản và nâng cao thu nhập của người dân nuôi biển và các tổ chức, cá nhân khác có liên quan thông qua việc giải quyết việc làm, cải thiện điều kiện kinh tế - xã hội, hướng tới xuất khẩu thủy sản với tiêu chuẩn cao, đảm bảo an toàn thực phẩm, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu.

Cùng với đó là bảo vệ môi trường biển, hướng tới phát triển kinh tế biển bền vững, từng bước hình thành vùng nuôi biển từ 3 đến 6 hải lý, vừa đảm bảo phát triển kinh tế biển, vừa giảm áp lực nuôi biển ven bờ và góp phần giảm thiểu xung đột về không gian phát triển giữa các ngành kinh tế tại các khu vực nuôi biển. Ngoài ra, sẽ góp phần thực hiện mục tiêu tại Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là đến năm 2030, tỷ trọng lĩnh vực thủy sản chiếm khoảng 62% của cơ cấu toàn ngành nông nghiệp của tỉnh, trong đó nuôi trồng thủy sản chiếm 40% tổng sản lượng thủy sản, khoảng 60.000 - 62.000 tấn.  

Trước đó, Mô hình thí điểm nuôi biển công nghệ cao trên vùng biển mở xã Cam Lập, TP.Cam Ranh triển khai từ tháng 5-2023. Với 10 hộ dân nuôi biển tổng cộng 16 lồng tròn HDPE (thể tích 1 lồng 800m3) để nuôi cá biển, 12 ô lồng vuông HDPE (thể tích 24m3/ô lồng, nuôi 2 tầng) để nuôi tôm hùm. Ngoài ra, các hộ còn được tài trợ hệ thống camera giám sát dưới nước, hệ thống định vị trên biển, giám sát từ xa 24/7 trên mọi thiết bị điện tử… 

Theo các hộ dân tham gia mô hình trên, trước đây người dân vẫn nuôi theo kiểu truyền thống với lồng bè gỗ nên khi chuyển sang nuôi bằng lồng bè HDPE, ứng dụng công nghệ cao có chút bỡ ngỡ, lo lắng khi lần đầu tiên đến nuôi trên vùng biển mở, nhiều sóng gió. Nhưng về sau thấy rất hiệu quả, lồng nuôi chịu được sóng gió lớn; tỷ suất lợi nhuận nuôi cá bớp bằng lồng HDPE tại đây cao hơn 72% so với nuôi bằng lồng bè truyền thống cùng quy mô của người dân không tham gia mô hình. 

Việc triển khai thí điểm mô hình trên cho thấy năng suất, sản lượng, lợi nhuận mang lại cho các hộ tham gia mô hình thí điểm nuôi biển công nghệ cao tại vùng biển mở xã Cam Lập cao hơn so với nuôi theo kiểu truyền thống. Cụ thể, tỷ suất lợi nhuận của hộ nuôi cá bớp tham gia mô hình đạt 172% so với hộ nuôi cùng quy mô bằng lồng bè gỗ truyền thống; của hộ nuôi tôm hùm đạt 112%. Kết quả thí điểm còn cho thấy, đây là cơ sở quan trọng để người dân thay đổi phương thức sản xuất trong nuôi biển, gắn với bảo vệ môi trường nuôi; giảm thiểu rủi ro do thiên tai, dịch bệnh; làm đẹp cảnh quan, có thể kết hợp phát triển du lịch sinh thái…

Tỉnh Khánh Hòa được thí điểm phát triển nuôi biển công nghệ cao ở tầm quốc gia, làm tiền đề cho các địa phương khác trong cả nước học tập.

Để triển khai hiệu quả Đề án thí điểm nuôi biển công nghệ cao, lãnh đạo UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan khẩn trương tham mưu UBND tỉnh ban hành tiêu chí, phân loại lồng bè ở các mức tiêu chuẩn, công nghệ cao khác nhau (phù hợp với khu vực, vùng nuôi, quy mô nuôi, cấp bão chịu đựng...) để áp dụng trên địa bàn tỉnh.

Đồng thời tham mưu tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành chính sách hỗ trợ kinh phí mua bảo hiểm rủi ro thiên tai đối với đối tượng thủy sản nuôi trên biển và kinh phí mua bảo hiểm tai nạn cho người lao động làm việc trên lồng bè và trên các phương tiện phục vụ hoạt động nuôi trồng thủy sản trên biển; hỗ trợ kinh phí mua bảo hiểm rủi ro thiên tai đối với đối tượng thuỷ sản nuôi trên biển; hỗ trợ để thực hiện chuyển đổi lồng bè nuôi biển bằng vật liệu truyền thống sang lồng bè nuôi biển bằng vật liệu mới.

Ngoài ra, tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm từ con giống, vật tư đầu vào, vật liệu làm lồng, nuôi thương phẩm đến chế biến và tiêu thụ sản phẩm, trong đó doanh nghiệp thu mua, chế biến, tiêu thụ đóng vai trò hạt nhân liên kết và tổ chức chuỗi sản xuất. Thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường, hệ sinh thái biển. Đầu tư xây dựng hạ tầng vùng nuôi trồng thủy sản tập trung trên biển, bao gồm hệ thống phao tiêu, đèn báo ranh giới khu vực nuôi, hệ thống neo lồng bè.

Sở Tài chính, Sở Công Thương và Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Phong chủ trì, thực hiện kêu gọi các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế đầu tư đồng bộ các khâu vào phát triển nuôi biển. Ưu tiên các mô hình tổ chức liên kết, liên doanh sản xuất giữa các khâu từ ương giống, sản xuất, cung cấp thức ăn, nuôi thương phẩm và tiêu thụ sản phẩm.

Sở Khoa học và Công nghệ thực hiện kết nối, đặt hàng với các viện, trường, nhà khoa học, chuyên gia, doanh nghiệp và các đơn vị có liên quan xây dựng đề xuất đặt hàng nhiệm vụ và triển khai các nhiệm vụ phục vụ nuôi biển công nghệ cao. UBND các huyện, thị xã, thành phố có biển tổ chức sắp xếp lại vùng nuôi, xác định cụ thể vị trí và giao khu vực biển nuôi trồng thủy sản cho người dân, tổ hợp tác và hợp tác xã nuôi biển.

Liên minh Hợp tác xã tỉnh tổ chức lại các cơ sở nuôi nhỏ lẻ, phân tán theo hình thức quản lý có sự tham gia của cộng đồng. Các doanh nghiệp sản xuất giống thủy sản chủ động nghiên cứu, ứng dụng công nghệ trong sản xuất giống để sản xuất, ương dưỡng con giống, thức ăn đảm bảo chất lượng phục vụ nuôi thương phẩm. Các cá nhân, hộ nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh mạnh dạn đầu tư các lồng nuôi bằng vật liệu mới và các công nghệ bổ trợ để năng cao năng suất, sản lượng thủy sản nuôi biển./.

Đức Thành