Hà Nội mở rộng diện tích sản xuất lúa chất lượng cao

TMO - Thời gian qua, TP. Hà Nội tích cực hỗ trợ nông dân chuyển dịch cơ cấu sản xuất gạo hàng hóa chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu... 

TP. Hà Nội là địa phương có diện tích trồng lúa lớn với khoảng 160.000 ha, sản lượng gạo tiêu thụ khoảng 1,1 triệu tấn/năm. Cơ cấu các giống lúa phát triển theo hướng tăng diện tích lúa chất lượng cao, sử dụng 90% giống ngắn ngày. Thực hiện chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam đến năm 2030, TP. Hà Nội đẩy mạnh hỗ trợ nông dân chuyển đổi cơ cấu sản xuất gạo hàng hóa chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, đồng thời tăng giá trị sản phẩm, tăng thu nhập, cải thiện đời sống nông dân.

Bên cạnh đó, thực hiện Kế hoạch phát triển sản xuất lúa Japonica và lúa hàng hóa chất lượng cao theo tiêu chuẩn xuất khẩu giai đoạn 2021 - 2025, đến nay, Hà Nội đã có hơn 200 vùng sản xuất lúa tập trung với tổng diện tích khoảng 40.000 ha. Hà Nội xây dựng 16 vùng sản xuất lúa hàng hóa theo tiêu chuẩn xuất khẩu tại 16 xã thuộc 8 huyện gồm: Thanh Oai, Mỹ Đức, Ứng Hòa, Chương Mỹ, Thạch Thất, Sóc Sơn, Mê Linh, Phú Xuyên, hiệu quả tăng 10 - 15% so với các giống lúa khác canh tác theo phương pháp truyền thống. 

Toàn thành phố hiện có 10 doanh nghiệp được Bộ Công Thương cấp giấy phép kinh doanh xuất khẩu gạo. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu gạo của Hà Nội đạt 645 triệu USD, chiếm 3,7% tổng kim ngạch xuất khẩu trên địa bàn thành phố. Các thị trường xuất khẩu gạo chủ yếu của Hà Nội gồm: Indonesia, Cuba, Bờ Biển Ngà, Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ…

Hiện nhiều doanh nghiệp đã xây dựng chuỗi liên kết với các hợp tác xã trong nước, xây dựng vùng nguyên liệu gạo hữu cơ phục vụ chế biến sâu, đưa sản phẩm ra thị trường. Nhiều địa phương của Hà Nội thực hiện quy trình sản xuất thân thiện với môi trường, chất lượng gạo thơm ngon, đạt chứng nhận của Mỹ và Nhật Bản nên giá trị lúa hữu cơ cao hơn rất nhiều so với lúa canh tác theo phương pháp truyền thống. Một số hợp tác xã còn xây dựng chuỗi liên kết, toàn bộ lúa hữu cơ được ký kết bao tiêu sản phẩm với giá ổn định với giá cao hơn 10 - 15% so với giống lúa thông thường, gạo hữu cơ xuất khẩu tới nhiều thị trường trên thế giới.

Các địa phương trên địa bàn thành phố đẩy mạnh sản xuất lúa chất lượng cao (Ảnh: TT). 

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố, mô hình sản xuất lúa chất lượng cao theo hướng hữu cơ, VietGAP cho hiệu quả kinh tế cao, góp phần thúc đẩy phong trào sản xuất, hình thành nên các vùng sản xuất lúa hàng hóa. Đồng thời, nâng cao được nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, nông dân về hiệu quả sử dụng đất đai, giảm sử dụng phân bón hóa học, hóa chất trong sản xuất nông nghiệp. Làm  thay đổi một số thói quen canh tác cũ, nhằm bảo tồn nguồn thiên địch, cân bằng hệ sinh thái, sản xuất nông nghiệp mang tính bền vững, góp phần giữ ghìn, bảo vệ tài nguyên đất, nước, môi trường bền vững. 

Phòng Kinh tế huyện Đông Anh cho biết, thời gian tới, huyện tiếp tục duy trì các vùng sản xuất hàng hóa lúa tập trung theo quy trình VietGAP; đồng thời đẩy mạnh công tác tập huấn, chuyển giao tiến bộ khoa học, kỹ thuật cho nông dân để nâng cao tỷ lệ áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất lúa an toàn, hữu cơ. Cùng với đó, huyện tiếp tục đẩy nhanh ứng dụng cơ giới hóa trong sản xuất lúa để giảm thất thoát sau thu hoạch, tăng hiệu quả sản xuất, giảm giá thành và tăng thu nhập cho nông dân... 

Hợp tác xã Nông nghiệp Liên Mạc (huyện Mê Linh) cho rằng, các ngành chức năng cần hỗ trợ hợp tác xã về vốn vay với lãi suất ưu đãi để đầu tư nhà máy sơ chế, cửa hàng giới thiệu sản phẩm; hỗ trợ hợp tác xã liên kết với doanh nghiệp để cung ứng cây giống, vật tư nông nghiệp, xây dựng thương hiệu, tiêu thụ sản phẩm với giá cả ổn định... 

Thời gia tới, TP.Hà Nội duy trì, phát triển 200 vùng sản xuất lúa Japonica và lúa chất lượng cao hàng hóa theo hướng an toàn, VietGAP, hữu cơ, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu; hình thành và phát triển 3 - 5 vùng sản xuất lúa thảo dược; thúc đẩy phát triển công nghệ sau thu hoạch (sấy, chế biến, bảo quản...); xây dựng 3 - 5 chuỗi liên kết nội địa và xuất khẩu.

Đồng thời, tích cực hỗ trợ các hợp tác xã, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, công nghệ 4.0 trong quá trình sản xuất, sơ chế, đóng gói, chế biến, tiêu thụ... nhằm tăng giá trị sản xuất. Xây dựng, bảo hộ chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm gắn với mã truy xuất nguồn gốc, đẩy mạnh đăng ký, quản lý mã số vùng trồng lúa bảo đảm tiêu chí xuất khẩu.

Ngành Nông nghiệp Hà Nội sẽ phối hợp với các địa phương nhân rộng các mô hình sản xuất lúa an toàn theo hướng VietGAP, hữu cơ, từ đó, xây dựng thương hiệu, hình thành nên các chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ gạo bền vững. Từ cánh đồng lớn, tiến tới vùng chuyên canh, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP với sản lượng lớn, đồng đều, bảo đảm chất lượng để nâng cao giá trị sản phẩm.

Với diện tích đất trồng lúa của Hà Nội còn khá lớn, trong khi nhiều nơi chưa khai thác hết tiềm năng đất lúa, nên các địa phương cần đẩy mạnh việc đưa các giống lúa mới chất lượng cao vào sản xuất theo hướng an toàn, liên kết theo chuỗi giá trị để nâng cao giá trị kinh tế. Qua đó, giúp người dân vừa bảo đảm an ninh lương thực, vừa xây dựng thương hiệu gạo, hướng tới xuất khẩu. 

Để nhân rộng các mô hình sản xuất lúa chất lượng, an toàn VietGAP, các địa phương cần tổ chức lại sản xuất, hình thành cánh đồng lớn, liên kết theo chuỗi từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Trong đó, doanh nghiệp đóng vai trò lớn trong việc kết nối cung cấp vật tư nông nghiệp và thu mua sản phẩm cho nông dân khi vào vụ thu hoạch với giá ổn định.../.

Lê Anh