Giám sát chặt chẽ, xử lý kịp thời các ổ dịch tả lợn châu Phi

TMO - Hiện nay, cả nước có 346 ổ dịch thuộc 89 huyện của 25 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày. Số lợn mắc bệnh là 34.321 con, số lợn chết và tiêu hủy là 34.533 con.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, dịch bệnh tả lợn châu Phi đang diễn biến phức tạp và nặng nề nhất ở hai tỉnh Bắc Kạn và Lạng Sơn, tiếp đến là các tỉnh Quảng Ninh, Hòa Bình, Sơn La, Quảng Nam và Long An. Hiện cả nước có 346 ổ dịch thuộc 89 huyện của 25 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày. Dịch bệnh đang có chiều hướng gia tăng, nguy cơ lây lan diện rộng là rất cao, có thể ảnh hưởng đến nguồn cung thực phẩm, chỉ số giá tiêu dùng và môi trường. Riêng ngày 16/7 đã có báo cáo 6 ổ dịch tả lợn châu Phi mới phát sinh tại các tỉnh Bắc Ninh, Hà Giang và Đắk Nông; số lợn mắc bệnh là 102 con, số lợn chết và tiêu hủy là 103 con. 

Trước tình hình bệnh dịch tả lợn châu Phi có diễn biến phức tạp, đồng thời thực hiện Chỉ thị số 21/CT-TTg ngày 14/7/2024 của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ ngành, địa phương thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi, Bộ NN&PTNT cũng đã liên tục có những cảnh báo và yêu cầu để kiểm soát dịch bệnh trên vật nuôi, đặc biệt là dịch tả lợn châu Phi.

Cụ thể, trong tháng 6 và những ngày vừa qua của tháng 7, Bộ NN&PTNT ban hành liên tiếp các gửi các địa phương: tỉnh Hòa Bình, tỉnh Lạng Sơn, tỉnh Bắc Kạn, tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang, Lạng Sơn về việc tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ giải pháp kiểm soát, phòng, chống bệnh Dịch tả lợn châu Phi. Ngày 2/7/2024, Bộ NN&PTNT ban hành Công văn số 4687/BNN-TY gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ giải pháp kiểm soát, phòng, chống bệnh trên đàn vật nuôi. Ngày 10/7/2024, Bộ NN& PTNT ban hành Tờ trình số 4885/TTr-BNN-TY trình Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống bệnh Dịch tả lợn Châu Phi.

Dịch tả lợn châu Phi đang diễn biến phức tạp tại nhiều địa phương trên cả nước. 

Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) cho biết, Bộ NN&PTNT đã thành lập 35 đoàn công tác đến 35 tỉnh, thành phố kiểm tra thực tế cho thấy có nhiều nguyên nhân dẫn đến dịch bệnh Dịch tả lợn châu Phi lây lan diện rộng và nguy cơ tiếp tục diễn biến phức tạp. Nhiều địa phương chưa công bố dịch cấp huyện, cấp tỉnh và tổ chức chống dịch theo đúng quy định, cụ thể tại các tỉnh Bắc Kạn, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hòa Bình,…

Cùng với đó tình trạng người dân bán chạy lợn bệnh, nghi mắc bệnh, người mua lợn và phương tiện vận chuyển lợn làm dịch bệnh lây lan diện rộng, công tác quản lý giết mổ, vận chuyển lợn trong vùng dịch chưa thực hiện theo quy định; Dịch bệnh xảy ra tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, chưa áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp vệ sinh phòng bệnh, sát trùng, tiêu độc và chăn nuôi an toàn sinh học.

Cục Thú y cũng nêu rõ thực tế, mặc dù đã có vacine Dịch tả lợn châu Phi, nhưng các địa phương và người chăn nuôi chưa tổ chức tiêm phòng cho đàn lợn thịt; Công tác giám sát, phát hiện, báo cáo dịch bệnh chưa kịp thời;Hệ thống Thú y từ cấp tỉnh đến cấp xã đều rất thiếu, yếu, chưa tham mưu kịp thời, có hiệu quả các biện pháp kiểm soát dịch bệnh, phòng, chống dịch bệnh; không có hoặc thiếu lực lượng thú y để tổ chức triển khai xử ly sổ dịch theo đúng quy định.

Nhiều địa phương cũng thiếu hoặc không thông tin, tuyên truyền về mức độ nguy hiểm của dịch bệnh, vacine phòng bệnh, các biện pháp kiểm soát, phòng, chống dịch bệnh. Các cấp chính quyền và người chăn nuôi chủ quan, lơ là trong công tác phòng, chống dịch bệnh. Tại một số địa phương, chính quyền cấp tỉnh chưa thực sự quan tâm, chưa huy động cả hệ thống chính trị của địa phương vào cuộc tổ chức phòng, chống dịch bệnh theo quy định… cũng khiến dịch bệnh diễn biến phức tạp hơn. 

Trước tình hình dịch tả lợn châu Phi đang bùng phát mạnh, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 467/KH-UBND về việc triển khai đồng loạt tiêm vaccine phòng chống dịch tả lợn châu Phi năm 2024 từ hôm nay 12/7 đến ngày 30/8. Tại tỉnh Bắc Kạn, tính từ đầu năm đến ngày 10/7/2024, bệnh dịch tả lợn châu Phi đã xảy ra tại 3.188 hộ dân thuộc 624 thôn của 98/108 xã, thuộc 8 huyện, thành phố. Dịch bệnh đã làm 15.629 con lợn chết, phải tiêu hủy với khối lượng 591.690 kg, chiếm hơn 40% số lợn bị tiêu hủy do bệnh dịch tả lợn châu Phi của cả nước.

Bệnh dịch tả lợn châu Phi quét tan hoang Bắc Kạn, nhiều thôn, xã trắng không còn lợn nuôi do lợn bị dịch, chết và tiêu hủy hết. Nhiều hộ chăn nuôi phải bỏ không chuồng trại, chờ dịch chấm dứt mới tái nuôi trở lại. Tỉnh Bắc Kạn tập trung và ưu tiên tiêm phòng thứ tự các vùng, từ địa bàn các thôn, xã chưa có bệnh dịch tả lợn châu Phi, đến các xã, phường, thị trấn đã công bố hết dịch và địa bàn các thôn chưa có dịch thuộc các xã đã công bố dịch (nếu hộ dân có nhu cầu). 

Các địa phương triển khai tiêm vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi theo chỉ đạo của Bộ NN&PTNT. 

Dịch tả lợn châu Phi đang lây lan diện rộng tại tất cả 11 huyện, thành phố của tỉnh Lạng Sơn với số lợn nhiễm bệnh buộc phải tiêu hủy đã lên tới hơn 12.000 con. Một trong những nguyên nhân khiến dịch tả lợn châu Phi tiếp tục lây lan ra diện rộng tại Lạng Sơn là do một số địa phương cấp huyện, cấp xã chưa thực sự quyết liệt trong công tác chống dịch; chính quyền cơ sở chưa giám sát, đôn đốc, hướng dẫn thực hiện công tác chống dịch theo đúng quy định; hộ chăn nuôi lợn chưa chủ động thực hiện các biện pháp vệ sinh thú y tối thiểu trong phòng, chống dịch bệnh; việc tổ chức xử lý, tiêu hủy lợn bệnh còn nhiều bất cập; chưa quản lý triệt để được việc vận chuyển lợn, giết mổ lợn trong vùng dịch theo quy định... 

Tại địa bàn huyện Văn Quan, dịch tả lợn châu Phi xảy ra tại tất cả các xã, thị trấn trên địa bàn, từ tháng 5 đến nay, số lượng lợn bệnh buộc tiêu hủy là gần 2.000 con. Trước khi địa phương công bố dịch, trên địa bàn xuất hiện tình trạng nhiều thương lái từ các tỉnh khác thu gom lợn ốm, lợn bỏ ăn….

Để ngăn ngừa sự lây lan của dịch tả lợn châu Phi tỉnh Lạng Sơn đã tuyên truyền, hướng dẫn người chăn nuôi tiêm phòng vaccine phòng dịch (hiện số lợn đã tiêm đạt khoảng 10.000 con). Sở NN&PTNT Lạng Sơn cũng chỉ đạo cơ quan chuyên môn triển khai thí điểm tiêm phòng vaccine dịch tả lợn châu Phi trên diện rộng tại các xã chưa có dịch. Kết quả, đã tiêm được hơn 3.000 liều vaccine, đến nay cơ bản đàn lợn sau tiêm đều phát triển bình thường.

Tỉnh Lạng Sơn cũng yêu cầu UBND các huyện, xã chỉ đạo, huy động toàn bộ lực lượng để triển khai công tác chống dịch, thành lập các tổ tiêu hủy vật nuôi bị bệnh, phun tiêu độc khử trùng tránh lây lan mầm bệnh và tuyên truyền người dân chủ động phòng bệnh cho đàn vật nuôi, không giấu dịch. Sở NN&PTNT tiếp tục xây dựng kế hoạch mua vaccine, vật tư, phục vụ công tác phòng, chống dịch; thực hiện nghiêm việc kiểm dịch tại gốc, kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển, buôn bán động vật và sản phẩm động vật vào địa bàn. 

Để bảo đảm phòng, chống dịch bệnh, Cục Thú y đề nghị các tỉnh, thành phố tập trung các nguồn lực để tổ chức triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống dịch bệnh; chủ động giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh, bảo đảm phát hiện sớm, cảnh báo và chỉ đạo xử lý kịp thời, triệt để các ổ dịch, không để dịch bệnh lây lan diện rộng. địa phương kịp thời hỗ trợ, bố trí kinh phí cho chính quyền cấp xã tổ chức xử lý dứt điểm các ổ dịch, không để phát sinh ổ dịch mới.

Các địa phương đẩy mạnh tiêm vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi theo chỉ đạo của Bộ tại Công văn số 4870/BNN-TY ngày 24/7/2023 về việc sử dụng vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi. Ngành chức năng cần tích cực tuyên truyền, hướng dẫn các hộ chăn nuôi thực hiện vệ sinh chuồng trại, thường xuyên phun khử trùng tiêu độc chuồng trại…; tích cực hướng dẫn người dân chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học, chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh. 

Mai Hương