Đắk Nông chủ động nguồn nước chống hạn cho cây trồng

TMO - Trước thiệt hại trên hàng nghìn ha cây trồng trong mùa khô năm 2024, tỉnh Đắk Nông yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các sở, ngành, địa phương triển khai phương án chống hạn, đảm bảo nguồn nước cho cây trồng trên địa bàn tỉnh trong mùa khô năm nay.

Tình trạng khô hạn do nắng nóng tại các huyện phía Bắc tỉnh Đắk Nông đang vào cao điểm sau nhiều tháng liên tục trời không mưa. Tại huyện Đắk Mil với diện tích các loại cây công nghiệp lớn và được trồng tập trung nhất tỉnh Đắk Nông, tình hình nắng nóng, khô hạn kéo dài đang khiến nhiều ha cây trồng thiếu nước, nguy cơ hạn hán.

Từ giữa tháng 3/2025, một số khu vực trên địa bàn huyện như xã Đắk Lao, xã Long Sơn...bắt đầu xảy ra tình trạng thiếu nước. Tại hồ đội 35, hồ chứa nước 40, xã Đắk Lao, lượng nước chỉ còn khoảng 20%. Một số đoạn, nhánh suối Đắk Sôr cạn kiệt nước, ảnh hưởng nhu cầu tưới của người dân thôn Đông Sơn, Tây Sơn, xã Long Sơn.

Khảo sát của ngành chức năng cho thấy, hầu hết các xã trên địa bàn huyện đều có nguy cơ thiếu nước tưới cho các loại cây công nghiệp dài ngày nếu tình trạng nắng nóng kéo dài như hiện nay. Cụ thể, xã Đắk Gằn có khoảng 950 ha cà phê, hồ tiêu có nguy cơ thiếu nước tưới; xã Đắk R’La hơn 602 ha; xã Đắk Lao hơn 900 ha; xã Đức Mạnh hơn 750 ha và xã Đắk N’Đrot khoảng 500 ha.

Hồ chứa nước 40 xã Đắk Lao cạn trơ đáy. Ảnh: PH. 

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, tình trạng khô hạn cũng đang đe dọa nhiều diện tích cây công nghiệp dài ngày tại nhiều địa phương trong tỉnh. Chỉ tính riêng khu vực dọc suối Đắk Sôr (thuộc địa phận 2 huyện Đắk Mil, Krông Nô) đã có khoảng 1.500 ha càphê, hồ tiêu có nguy cơ thiếu hụt nguồn nước tưới.

Qua kiểm tra ở hai huyện Krông Nô và Cư Jút cho thấy, nguồn nước ở các hệ thống ao, hồ, suối đang cạn dần, có nhiều khu vực mực nước xuống rất thấp nguy cơ thiếu nước tưới trong thời gian tới là rất cao. Trước tình hình trên, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu Công ty TNHH MTV khai thác các công trình thủy lợi tỉnh Đắk Nông khẩn trương xây dựng phương án chuyển nước từ các hệ thống hồ thuỷ lợi lớn về các hồ chứa nhỏ để dự trữ. Ngoài ra, triển khai khơi thông dòng chảy, đào kênh để tạo mặt bằng dẫn nước, tuyên truyền người dân sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, đồng thời chỉ thực hiện lấy nước đã được đơn vị trên chuyển về.

Để giảm thiểu tối đa thiệt hại do ảnh hưởng của nắng hạn năm 2025, chính quyền địa phương cùng với Công ty TNHH MTV khai thác các công trình thủy lợi cần phối hợp chặt chẽ và theo dõi sát sao tình hình mực nước ở các hệ thông sống suối, ao hồ…để có những biện pháp cung cấp nước kịp thời cho người dân nguồn nước. 

UBND tỉnh yêu cầu các địa phương đảm bảo nguồn nước cho cây công nghiệp chủ lực trên địa bàn. 

Ở những vùng tâm hạn hàng năm như Krông Nô, Đắk Mil, Cư Jút, Công ty TNHH MTV khai thác các công trình thủy lợi đề xuất xây dựng thêm một số đập dâng hay nạo vét, cải tạo, nâng cấp các hồ đập nhỏ để tăng dung tích chứa. Đồng thời phối hợp với UBND các xã, phường, tổ chức khảo sát, triển khai đắp 46 đập dâng, đập tạm trên suối tự nhiên để tận dụng nguồn sinh thủy, đưa nước vào các kênh mương nội đồng, vào các cánh đồng lúa nước tại các khu vực chưa xây dựng các đập dâng trên suối.  

Hiện toàn tỉnh Đắk Nông có gần 240.000 ha đất trồng cây lâu năm, chiếm hơn 63% diện tích đất sản xuất nông nghiệp. Trong đó, cà phê là loại cây lâu năm có diện tích lớn nhất với 145.000 ha, tiếp đến là hồ tiêu với hơn 33.000 ha, gần 1.300 ha sầu riêng… Đây đều là các loại cây cần đảm bảo nước tưới trong mùa khô. 

Năm 2024, Đắk Nông đã trải qua một mùa khô khắc nghiệt khi hạn hán hoành hành tại nhiều khu vực. Trong đó, các vùng trọng điểm sản xuất nông nghiệp như Krông Nô, Đắk Mil, Chư Jút... có hàng ngàn ha cây trồng bị ảnh hưởng do thiếu nước tưới, nguy cơ mất mùa. Hàng trăm hộ dân trên địa bàn tỉnh cũng đang thiếu nước sinh hoạt do hạn hán. Theo đánh giá của ngành chức năng, thiệt hại do hạn hán rất lớn.

Theo số liệu từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, năm 2024 toàn tỉnh có trên 12.200ha cây trồng cả ngắn ngày, dài ngày bị ảnh hưởng, giảm năng suất, mất trắng. Diện tích ảnh hưởng lớn chủ yếu ở Đắk Mil, Krông Nô, Cư Jút, Đắk R'lấp. Về nước sinh hoạt, cao điểm mùa khô có khoảng 600 hộ dân tại các huyện Krông Nô, Đắk Mil, Cư Jút, Tuy Đức bị thiếu nước sinh hoạt.

Riêng đối với diện tích sản xuất cà phê năm 2024 toàn tỉnh hơn 143.000 ha, trong đó diện tích cho thu hoạch hơn 131.000 ha. Qua tổng hợp báo cáo từ các huyện, thành phố Gia Nghĩa cho thấy năng suất cà phê tỉnh Đắk Nông năm 2024 giảm so với cùng kỳ năm trước khá lớn. Đặc biệt, ở một số huyện như Đắk R’Lấp và Cư Jút, năng suất giảm từ 4 - 7 tạ/ha. Do năng suất giảm nên tổng sản lượng cà phê năm 2024 của tỉnh Đắk Nông ước đạt chỉ hơn 343.000 tấn, giảm hơn 16.400 tấn so với năm 2023.../.

Hồng Thắm