Bến Tre: Tập trung ứng phó, ngăn chặn sâu đầu đen hại dừa

TMO - Từ đầu năm 2024 đến nay, tỉnh Bến Tre đã thả gần 200 triệu ong ký sinh để ứng phó, ngăn chặn sâu đầu đen không bị lan rộng, giảm thiệt hại tối đa cho vườn dừa của người dân.

Hiện nay tại Bến Tre, nhiều vườn dừa bị sâu đầu đen tấn công gây cháy lá vàng, ngành nông nghiệp và người dân đang khẩn trương thực hiện các giải pháp để phòng trừ sâu đầu đen. Ngoài việc phòng trừ bằng thuốc bảo vệ thực vật, ngành nông nghiệp thường xuyên phóng thích ong ký sinh để bảo vệ đối với những vườn dừa bị nhiễm nhẹ.

Bến Tre là “thủ phủ” dừa của cả nước với diện tích hơn 80.000 ha dừa. Theo Ủy ban Nhân dân tỉnh Bến Tre, sâu đầu đen là đối tượng sâu hại nghiêm trọng trên cây dừa. Thời gian qua, Ủy ban Nhân dân tỉnh rất quan tâm và đã chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Khoa học và Công nghệ nhanh chóng phối hợp với các viện, trường thực hiện nhiều nghiên cứu, đề tài để đưa vào ứng dụng thực tế trong phòng trừ sâu đầu đen tại các vườn dừa trên địa bàn tỉnh.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bến Tre, từ đầu năm 2024 đến nay, việc nhân nuôi ong ký sinh kiểm soát sâu đầu đen được tỉnh duy trì tại 9 điểm, gồm Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, Trung tâm Giống và Hoa kiểng, các huyện Mỏ Cày Nam, Mỏ Cày Bắc, Thạnh Phú, Bình Đại, Ba Tri, Giồng Trôm và Châu Thành. Tỉnh đã phóng thích 199.180.000 ong ký sinh ngăn chặn sâu đầu đen hại dừa.

Nhờ đó, đến nay, không có diện tích vườn dừa nhiễm sâu đầu đen phát sinh mới, diện tích phục hồi dần tăng. Các diện tích vườn dừa nhiễm đã thực hiện phòng trừ có dấu hiệu phục hồi tốt; các diện tích nhiễm còn lại lây lan chậm, diện tích nhiễm nặng giảm dần. Lãnh đạo UBND tỉnh Bến Tre chỉ đạo ngành nông nghiệp phối hợp với các địa phương vận động để người nông dân chủ động hơn nữa trong quản lý sâu đầu đen.

Bên cạnh đó cần thăm vườn thường xuyên để sớm phát hiện đối tượng sâu hại này và thực hiện biện pháp quản lý tổng hợp để đảm bảo quản lý hiệu quả phòng trừ. Tỉnh tăng cường nhân nuôi ong ký sinh phóng thích trên các vườn dừa nhiễm sâu đầu đen; điều chuyển nguồn ong ký sinh giữa các địa phương để đảm bảo việc phòng trừ chung. Lãnh đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Bến Tre cho hay, bước sang tháng 11/2024 khi mùa mưa kết thúc và bắt đầu bước vào mùa khô, sâu đầu đen hại dừa có điều kiện sinh trưởng, phát triển mạnh.

Hiện nay, dù nhiều nhiều diện tích dừa trên địa bàn tỉnh phục hồi tốt nhưng người dân tuyệt đối không nên chủ quan để bảo vệ thành quả đạt được trong việc phòng trừ sâu đầu đen hại dừa. Ngành chức năng khuyến cáo người dân cần kiên trì áp dụng đồng bộ các biện pháp phòng trừ sâu đầu đen, bảo vệ vườn dừa đã phát huy hiệu quả trong thời gian qua.

Tính đến thời điểm này, quy trình quản lý dịch hại tổng hợp của ngành nông nghiệp đưa ra trong việc phòng trừ sâu đầu đen vẫn còn giá trị rất cao. Đặc biệt, các vườn dừa đã phục hồi và tiếp tục phục hồi, nhà vườn nên theo dõi vườn dừa và tiếp tục thả ong ký sinh để quản lý theo biện pháp sinh học. Riêng đối với những vườn dừa đã áp dụng biện pháp quản lý sinh học thả ong ký sinh, bà con không nên phun thuốc trừ sâu nhằm duy trì nguồn thiên địch trong tự nhiên để việc phòng trừ đạt hiệu quả cao và bền vững.

Nông dân phun, xịt thuốc bảo vệ thực vật bảo vệ vườn dừa khỏi sâu đầu đen. (Ảnh minh hoạ: PH).  

Ngoài ra tránh trường hợp diệt các loại thiên địch dễ gây bộc phát sâu đầu đen trong thời gian tới. Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bến Tre cho biết, tổng diện tích vườn dừa nhiễm sâu đầu đen hiện tại trên địa bàn tỉnh hơn 543 ha; trong đó, diện tích nhiễm nhẹ 301,92 ha (tỷ lệ hại 10 - 20%), nhiễm trung bình 170,87 ha (tỷ lệ hại 20 - 40%) và nhiễm nặng 70,45 ha (tỷ lệ hại 40%). Năm 2024, diện tích vườn dừa nhiễm sâu đầu đen hơn 882 ha, diện tích phục hồi từ đầu năm đến nay hơn 338 ha.

Ngay từ năm 2022, việc áp dụng biện pháp quản lý phòng trừ tổng hợp sâu đầu đen đã được xây dựng để áp dụng và đạt hiệu quả cao. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre, thực tế cho thấy, việc phòng trừ chỉ đạt hiệu quả cao khi áp dụng trình tự và đồng bộ các biện pháp tổng hợp.

Trước tiên là biện pháp thủ công (cắt tỉa tàu lá bị nhiễm sâu đem tiêu hủy để giảm mật số sâu và tạo điều kiện xử lý thuốc hiệu quả); kế đó là biện pháp hóa học (phun thuốc bảo vệ thực vật đúng cách theo khuyến cáo để diệt sâu) và cuối cùng là biện pháp sinh học (nhân nuôi và phóng thích ong ký sinh để diệt nhộng và sâu tuổi lớn); trong đó, biện pháp sinh học giữ vai trò rất quan trọng vì giúp cân bằng hệ sinh thái trên vườn dừa, hạn chế tình trạng tái phát dịch hại, quan trọng nhất là đảm bảo chất lượng các sản phẩm từ dừa.

Trước đó, trong năm 2023, toàn tỉnh Bến Tre thả hơn 372 triệu con ong ký sinh ngăn chặn sâu đầu đen hại dừa.  Ong ký sinh sau khi được thả ra môi trường tự nhiên sẽ ký sinh trên sâu đầu đen và tấn công chúng cả ở giai đoạn nhộng, sâu non nhằm ngăn chặn sự lan rộng của loại sâu gây hại dừa này. Hiện đang vào mùa mưa, đây là điều kiện tốt để nhân nuôi ong ký sinh, cho nên ngành chức năng các địa phương tổ chức nhân nuôi để thả ong ký sinh làm tăng mật độ ong ký sinh phòng trừ sâu đầu đen gây hại.

Hiện nay, để phát huy hiệu quả, bảo vệ vườn dừa,  các tổ trồng trọt và bảo vệ thực vật các huyện cần phối hợp UBND các xã trên địa bàn tỉnh Bến Tre tăng cường rà soát lại diện tích nhiễm phát sinh từ thời điểm nắng nóng để sớm phát hiện phòng trị, không để lây lan thành ổ dịch lớn khó kiểm soát.

Tăng cường công tác truyền thông, tổ chức tập huấn để tuyên truyền vận động nông dân không phun xịt thuốc sau khi thả ong để bảo vệ nguồn ong ký sinh ngoài đồng nhằm đảm bảo hiệu quả phòng trừ.

Nhằm phát huy hiệu quả tối đa của biện pháp phòng trừ sâu đầu đen, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nông dân, cán bộ địa phương và ngành chuyên môn, nhất là nông dân phải thăm vườn thường xuyên để phát hiện sớm và chủ động thực hiện các biện pháp phòng trị kịp thời theo khuyến cáo của ngành chuyên môn…/.

Khánh Ly