Bảo tồn, khai thác hiệu quả giá trị Công viên địa chất Lạng Sơn

TMO - Các chuyên gia của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) khuyến nghị, Lạng Sơn cần bảo vệ, phát huy giá trị hiện có của Công viên địa chất (CVĐC) gắn với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội để đảm bảo tính bền vững. Đặc biệt là khai thác đặc trưng riêng có của địa phương để xây dựng mô hình CVĐC khác biệt với các CVĐC khác.

Mới đây, đoàn thẩm định của UNESCO đã hoàn thành chuyến khảo sát thực địa 26/38 điểm tham quan thuộc CVĐC Lạng Sơn (từ ngày 6 đến 9-7). Từ kết quả đợt khảo sát và thẩm định thực địa này, đoàn sẽ có báo cáo để UNESCO xem xét hồ sơ mà UBND tỉnh Lạng Sơn đã gửi, đề nghị công nhận CVĐC Lạng Sơn là "Công viên Địa chất toàn cầu".

Tại buổi làm việc với UBND tỉnh Lạng Sơn, các chuyên gia trong đoàn thẩm định cho rằng, CVĐC Lạng Sơn cùng các CVĐC khác ở khu vực phía Bắc của Việt Nam cần có sự hỗ trợ, bổ sung cho nhau cùng phát triển, tránh việc cạnh tranh với nhau. UNESCO đã đưa ra yêu cầu đối với CVĐC ứng viên là phải có những giá trị nổi bật về địa chất, cảnh quan thiên nhiên, nhất là phải có điểm khác biệt so với những CVĐC khác.

CVĐC Lạng Sơn cần khai thác những giá trị riêng biệt để phát triển hướng tới mục tiêu Công viên Địa chất toàn cầu.  

Theo các chuyên gia mạng lưới CVĐC Toàn cầu UNESCO, việc đánh giá các giá trị di sản địa chất đối với CVĐC do Liên hiệp Khoa học Địa chất quốc tế thực hiện cho UNESCO. Báo cáo này có ý nghĩa lớn để UNESCO xem xét, công nhận CVĐC Lạng Sơn là CVĐC toàn cầu. Các chuyên gia nhấn mạnh, Lạng Sơn cần đặc biệt chú trọng đến công tác giáo dục cộng đồng về giá trị của di sản, từ đó nâng cao trách nhiệm của cộng đồng trong việc chung tay gìn giữ, bảo vệ, phát huy những giá trị hiện có để đảm bảo tính bền vững, ổn định.

Chính quyền, cơ quan chức năng cần có giải pháp đảm bảo an toàn tuyệt đối cho nhân dân, du khách tại các điểm tham quan. Đồng thời cần có sổ tay hướng dẫn, giới thiệu về những giá trị nổi bật của từng khu, điểm di tích, danh lam thắng cảnh trên địa bàn giúp du khách nắm được các thông tin liên quan đến di sản.

UBND tỉnh Lạng Sơn cho biết, CVĐC Lạng Sơn được thành lập từ năm 2021, đến năm 2023, điều chỉnh phạm vi ranh giới lên 8/11 huyện, thành phố, diện tích khoảng 4.842 km2, dân số khoảng 627.000 người (chiếm 58% diện tích và 78%. CVĐC Lạng Sơn có những giá trị về địa chất, địa mạo, cảnh quan.

Khu vực này là nơi có hệ thống hóa thạch cổ sinh phong phú, cho thấy lịch sử sự sống trong hàng trăm triệu năm, với thời điểm xa nhất là 500 triệu năm trước. Có những hóa thạch cho thấy trước đây Lạng Sơn từng là vùng biển. Công viên địa chất có những cảnh quan nổi tiếng như: Những dãy núi đá thấp trùng điệp bao quanh những thung lũng, bản làng ở xã Yên Thịnh (huyện Hữu Lũng); hang động là nơi cư trú người tiền sử như hang Thẩm Khuyên (huyện Bình Gia)…Về mặt văn hóa, CVĐC Lạng Sơn có nhiều điểm thờ các vị trong hệ thống thờ Mẫu Tam phủ, nổi bật nhất là đền Bắc Lệ; những bản làng đồng bào Tày, Nùng... với những nét đẹp trong đời sống sinh hoạt, ẩm thực, trang phục…

Việc đề nghị UNESCO công nhận CVĐC Lạng Sơn là Công viên địa chất toàn cầu nhằm mục đích bảo tồn, phát huy giá trị địa chất, địa mạo, văn hóa của công viên một cách bền vững. 

Từ những nét đặc sắc của công viên, UBND tỉnh Lạng Sơn đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận CVĐC Lạng Sơn là Công viên địa chất toàn cầu vào tháng 11/2023. Việc đề nghị UNESCO công nhận CVĐC Lạng Sơn là Công viên địa chất toàn cầu nhằm mục đích bảo tồn, phát huy giá trị địa chất, địa mạo, văn hóa của công viên một cách bền vững. Hiện nay, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lạng Sơn và Ban Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn xây dựng 4 tuyến du lịch, với 38 điểm đến được triển khai dọc theo các trục đường quốc lộ 1A, 1B, 4B và 279.  

Hiện nay, hạ tầng du lịch Lạng Sơn đang được cải thiện rõ rệt. Toàn tỉnh có 298 cơ sở đạt tiêu chí với hơn 3.900 buồng. Có hơn 60 homestay, 320 nhà hàng cơ sở ăn uống. Có những nhà hàng có thể đáp ứng 3.000 lượt khách/ngày đêm. Đây là những nền tảng để Lạng Sơn có thể khai thác phát triển du lịch nói chung, du lịch Công viên địa chất Lạng Sơn nói riêng. 

Theo đánh giá của UBND tỉnh Lạng Sơn, đến nay, mặc dù đạt được một số kết quả tích cực bước đầu nhưng Lạng Sơn luôn nỗ lực, cố gắng, tiếp tục đầu tư xây dựng phát triển CVĐC, đáp ứng các tiêu chí của UNESCO, hướng tới thực hiện tốt các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc, nhất là nhóm mục tiêu đầu tư cho con người, môi trường và khí hậu, thịnh vượng và hợp tác, sản xuất và tiêu thụ có trách nhiệm. 

Hồng Hạnh