TMO - Với việc tăng cường công tác quản lý nên các loài động, thực vật trong Khu dự trữ thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng (Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên) được bảo vệ nhờ đó các nguồn gen quý được bảo vệ nghiêm ngặt.

Khu dự trữ thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng là khu rừng đặc dụng quan trọng của tỉnh Thái Nguyên. Khu dự trữ thiên nhiên này được thành lập năm 1999, với tổng diện tích hơn 18.700ha, nằm trên các dãy núi đá vôi trải dài trên địa phận của 7 xã và 1 thị trấn, thuộc địa bàn huyện Võ Nhai, gồm: Thần Sa, Sảng Mộc, Thượng Nung, Nghinh Tường, Vũ Chấn, Phú Thượng, Cúc Đường và thị trấn Đình Cả.

Khu dự trữ thiên nhiên có 6 kiểu thảm thực vật, với hơn 1.230 loài thực vật, thuộc 660 chi, 171 họ. Trong đó, 56 loài trong sách đỏ Việt Nam và thế giới thuộc đối tượng cần phải bảo tồn, như: Đinh, nghiến, dổi, kháo xanh… Về động vật, Khu dự trữ thiên nhiên có 346 loài, 89 họ, 25 bộ, trong đó có 60 loài nguy cấp, quý hiếm cần được bảo tồn, như: Khỉ đuôi lợn, cu li; hoãng, hươu, nai…

Khu dự trữ thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng là khu rừng đặc dụng quan trọng của tỉnh Thái Nguyên với giá trị đa dạng sinh học phong phú.

Bên cạnh đó, tại Khu dự trữ thiên nhiên còn có hệ thống hang động, di tích lịch sử - khảo cổ học là cái nôi của người Việt cổ; có vị trí quan trọng đối với an ninh quốc phòng. Vì vậy, Khu dự trữ thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng có một vai trò quan trọng trong thực hiện mục tiêu phát triển bền vững tỉnh Thái Nguyên - đảm bảo an toàn về môi trường sinh thái và an ninh quốc phòng.

Những năm gần đây, Khu dự trữ thiên nhiên Thần Sa-Phượng Hoàng được sự quan tâm và đầu tư của tỉnh để bảo vệ, bảo tồn nguồn tài nguyên rừng, tài nguyên đa dạng sinh học và các hệ sinh thái rừng đặc trưng. Các chương trình quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, phòng cháy chữa cháy rừng và bảo tồn thiên nhiên đa dạng sinh học; các dự án đầu tư phát triển nguồn nhân lực, phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ công tác bảo vệ, bảo tồn; các chương trình hỗ trợ phát triển cộng đồng dân cư vùng đệm nhằm giảm áp lực tiêu cực đến tài nguyên rừng, góp phần ổn định đời sống cộng đồng dân cư sống trong và gần rừng.

Để người dân tham gia bảo vệ rừng, Ban Quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ tỉnh Thái Nguyên đã hỗ trợ bà con tạo sinh kế ngay dưới tán rừng Khu Bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng để nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống. Cụ thể, năm 2023, Ban Quản lý đã triển khai mô hình trồng cây dược liệu tại xã Thượng Nung, huyện Võ Nhai, vùng đệm của Khu Bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng. Theo đó, 12 hộ dân tham gia mô hình được cấp cây giống Ba kích và Khôi tía, đáp ứng đủ diện tích trồng 3,1ha. Ngoài ra, từ năm 2020 đến nay, Ban Quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ tỉnh cũng đã cấp cây giống ba kích, cát sâm cho bà con ở các xã Sảng Mộc, Cúc Đường, Thần Sa và Phú Thượng để triển khai trồng với tổng diện tích 12ha.

Tỉnh Thái Nguyên chú trọng công tác bảo tồn đa dạng sinh học gắn với phát triển sinh kế cho người dân.

Thực hiện chính sách hỗ trợ đầu tư cho cộng đồng vùng đệm Khu Bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, từ năm 2019 đến nay, Ban Quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ tỉnh Thái Nguyên đã triển khai hỗ trợ cho 56 lượt cộng đồng thôn, xóm thuộc 8 xã, thị trấn nằm trong Khu Bảo tồn với tổng số tiền trên 2,2 tỷ đồng.

Theo đó, mỗi thôn, xóm đã được hỗ trợ 40 triệu/năm nhằm phát triển sản xuất (khuyến nông, khuyến lâm, giống cây, con, thiết bị chế biến nông, lâm sản quy mô nhỏ); hỗ trợ vật liệu xây dựng (đối với các công trình công cộng của cộng đồng như nước sạch, điện chiếu sáng, thông tin liên lạc, đường giao thông, nhà văn hóa). Qua đó không chỉ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội mà còn nâng cao ý thức, gắn chặt quyền lợi, trách nhiệm của cộng đồng trong nhiệm vụ bảo vệ và phát triển rừng.

Theo bản đồ quy hoạch 3 loại rừng, Thái Nguyên hiện có 3 khu rừng đặc dụng, gồm: Vườn Quốc gia Tam Đảo (có hơn 11 nghìn héc-ta thuộc địa phận Thái Nguyên); Khu dự trữ thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng (Võ Nhai); Rừng đặc dụng ATK Định Hóa, với tổng diện tích lên gần 35 nghìn héc-ta.

Ban Quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ tỉnh Thái Nguyên, cho biết: Thái Nguyên đã triển khai và sẽ tiếp tục tập trung thực hiện nhiều giải pháp để bảo tồn nguồn tài nguyên rừng, tài nguyên đa dạng sinh học và các hệ sinh thái rừng đặc trưng, như: Các chương trình quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, phòng cháy chữa cháy rừng, bảo tồn thiên nhiên đa dạng sinh học; tăng cường đầu tư phát triển nguồn nhân lực, phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ công tác bảo vệ, bảo tồn;

Đồng thời, hỗ trợ phát triển cộng đồng dân cư vùng đệm nhằm giảm áp lực tiêu cực đến tài nguyên rừng, góp phần ổn định đời sống cho cộng đồng dân cư sống trong và gần rừng; tăng cường công tác phối hợp giữa lực lượng kiểm lâm, chính quyền địa phương với cán bộ bảo vệ rừng trong công tác kiểm tra, để kịp thời phát hiện xử lý nghiêm các hành vi xâm hại đến rừng.

Lê Thư