An Giang hướng tới mục tiêu trung tâm nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long

TMO - Theo đánh giá của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh mở ra cơ hội phát triển mang tính đột phá cho nhiều địa phương, trong đó tỉnh An Giang mới có nhiều lợi thế để trở thành trung tâm nông nghiệp mang tính quy mô, kiểu mẫu của vùng đồng bằng sông Cửu Long. 

Tỉnh An Giang có lợi thế đất phù sa màu mỡ, hệ thống thủy lợi tốt, truyền thống canh tác lúa nước, nuôi cá tra - basa từ lâu đời. Trong khi đó, tỉnh Kiên Giang sở hữu vùng đất ven biển, hệ sinh thái rừng ngập mặn và nước lợ, phù hợp cho nuôi tôm, các loài cá biển và nhuyễn thể 2 mãnh. Cùng với đó, hệ thống chế biến, sản xuất được đầu tư ngày ngày càng hiện đại. Khi kết nối lại đây sẽ là tổ hợp nông nghiệp toàn diện về sinh thái, đa dạng cây, con giống, có thể ứng dụng công nghệ cao và hướng đến một nền nông nghiệp phát triển bền vững. 

Tỉnh An Giang (cũ) được biết đến là một trong những trung tâm sản xuất cá tra lớn của cả nước, với chuỗi giá trị khép kín từ khâu con giống đến thị trường xuất khẩu. Bên cạnh đó, các vùng cây ăn trái như: Sầu riêng, xoài, cam, bưởi, nhãn được xây dựng theo hướng VietGAP và có mã số vùng trồng. Trong khi đó, Kiên Giang (cũ) được coi là vựa lúa lớn với hơn 700.000ha gieo trồng/năm, thu hoạch trên 4,7 triệu tấn. Kiên Giang lại có bờ biển dài, vùng nước mặn - lợ rộng lớn giúp tỉnh phát triển mạnh thủy sản, đặc biệt là mô hình tôm - lúa, tôm công nghệ cao, nuôi cá lồng bè. 

Năm 2024, tổng diện tích xuống giống lúa của tỉnh An Giang (cũ) khoảng 618.600ha, sản lượng ước đạt gần 4,072 triệu tấn, xuất khẩu gạo ước đạt 510.000 tấn, tương đương 295 triệu USD. Hiện trên địa bàn tỉnh An Giang đã cấp 193 mã số vùng trồng lúa với tổng diện tích 11.862ha, chiếm khoảng 5,6% tổng diện tích trồng lúa

Tại địa bàn Kiên Giang cũ, thời gian qua đã tập trung khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh sẵn có để phát triển ngành hàng lúa gạo theo hướng sản xuất hàng hóa lớn, hiện đại và bền vững. Hàng năm, tỉnh cũ duy trì diện tích gieo trồng lúa ổn định khoảng 725.680ha, tổng sản lượng lúa thu hoạch trên 4,7 triệu tấn, đứng đầu cả nước về sản lượng. Năng suất thu hoạch bình quân đạt 6,5 tấn/ha. Trong đó, lúa đặc sản, chất lượng cao chiếm trên 95% diện tích gieo trồng.

 Tỉnh An Giang mới sẽ có hơn 1,3 triệu ha trồng lúa hàng năm, sản lượng đạt gần 9 triệu tấn.  

Hợp nhất thành tỉnh An Giang, sẽ mở nhiều cơ hội và lợi thế vượt trội cho ngành lúa gạo, gắn liền vai trò đảm bảo an ninh lương thực quốc gia. Việc hợp nhất tỉnh kỳ vọng sẽ tạo ra động lực lớn để phát triển nông nghiệp, nhất là sản xuất lúa gạo theo hướng bền vững và có giá trị gia tăng cao hơn. Tỉnh An Giang mới sẽ sở hữu quỹ đất nông nghiệp thuộc loại lớn nhất cả nước, với hơn 1,3 triệu ha trồng lúa hàng năm, sản lượng đạt gần 9 triệu tấn. 

Để khai thác hiệu quả thế mạnh ngành hàng lúa gạo, ngành nông nghiệp tập trung phát triển nông nghiệp hiện đại và bền vững, chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào sản xuất, chế biến và bảo quản nông sản, xây dựng thương hiệu nông sản đặc trưng địa phương.

Tích cực tái cơ cấu ngành nông nghiệp đồng thời tăng cường ứng dụng chuyển đổi số, như: Sử dụng drone, hệ thống tưới tiêu tự động, phần mềm quản lý hiện đại. Quan tâm phát triển nông nghiệp xanh, thân thiện với môi trường. Tập trung chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn, hình thành các vùng nguyên liệu bền vững. Đặc biệt, tiếp tục nghiên cứu và ứng dụng các giống lúa mới, các quy trình sản xuất tiên tiến, công nghệ bảo quản và chế biến hiện đại; xây dựng các chuỗi liên kết bền vững giữa sản xuất, doanh nghiệp chế biến và tiêu thụ. 

Hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm nông nghiệp của đồng bằng sông Cửu Long, các chuyên gia cho rằng, tỉnh An Giang (mới) cần một chiến lược phát triển đồng bộ. Trong đó, cần có quy hoạch chuyên sâu theo từng vùng sinh thái. Cụ thể, trên địa bàn tỉnh Kiên Giang (cũ) ngoài phát triển lúa chất lượng cao, cây chịu mặn (dừa, dứa, mãng cầu) cần đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản biển, thủy sàn nước lợ. Vùng An Giang cũ tiếp tục thế mạnh lúa đặc sản, nuôi cá tra, ba sa, cá nước ngọt, cây ăn trái có giá trị cao. Quy hoạch này sẽ là cơ sở hình thành vùng nguyên liệu lớn, thuận lợi trong liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản.

Để phát huy lợi thế, ngành nông nghiệp cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số vào sản xuất như: Áp dụng các mô hình canh tác thông minh (cảm biến, tưới tiết kiệm, phân tích thời tiết), sản phẩm nông nghiệp truy xuất được nguồn gốc. Đồng thời, đẩy mạnh phát triển nhà máy chế biến, kho lạnh, dịch vụ logistics; xây dựng thương hiệu vùng cho các sản phẩm chủ lực, như: Gạo ST, cá tra ASC, trái cây sạch, tôm hữu cơ…

Sau khi sáp nhập, tỉnh An Giang sẽ trở thành đơn vị hành chính cấp tỉnh có quy mô lớn nhất vùng đồng bằng sông Cửu Long , với diện tích 9.888,91 km², dân số 4.952.238 người, gồm 102 đơn vị hành chính cấp xã (85 xã, 14 phường, 3 đặc khu). Thành phố Rạch Giá được chọn làm trung tâm hành chính cấp tỉnh.

Với tiềm năng và lợi thế của cả hai địa phương, tỉnh An Giang mới sẽ hướng tới phát triển thành trung tâm kinh tế nông nghiệp bền vững, năng động và hiệu quả cao, trên cơ sở phát triển hệ thống các trung tâm đầu mối về nông nghiệp, hành lang kinh tế và các đô thị động lực. Tỉnh cũng xác định ba trụ cột chiến lược là: phát triển kinh tế nông nghiệp, kinh tế biển, kinh tế du lịch.

Cùng với nông nghiệp, tỉnh An Giang sau sáp nhập sở hữu hàng loạt điểm đến nổi tiếng như Phú Quốc, Hà Tiên, U Minh Thượng, Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam, Núi Cấm, rừng tràm Trà Sư... được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những điểm du lịch sôi động bậc nhất cả nước, thu hút trên 15 triệu lượt khách/năm.../.

Thu Trang