An Giang: Chuyển đổi cơ cấu cây trồng giúp tăng thu nhập 3-5 lần  

TMO - Những năm qua, tỉnh An Giang đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả sang rau, màu và cây ăn quả. Đây được xem là giải pháp kinh tế quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp.  

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường An Giang, thời gian qua, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên nền đất lúa bước đầu mang lại hiệu quả, góp phần tăng thu nhập ổn định cho nông dân. Bên cạnh đó, việc chuyển đổi từ lúa sang các loại cây trồng khác còn góp phần tạo việc làm cho lao động nông thôn, gia tăng giá trị kinh tế, nâng cao đời sống người dân khu vực nông thôn.

Kết quả thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng giai đoạn 2021-2025 trên đất trồng lúa kém hiệu quả được chuyển đổi sang trồng rau, màu và cây ăn trái đạt hơn 34.000 ha. Trong đó, nhóm rau dưa các loại hơn 7.100 ha. Nhóm cây màu gần 12.800 ha, nhóm cây ăn quả 14.200 ha.

Chuyển đổi cơ cấu cây trồng góp phần hình thành vùng chuyên canh cây ăn quả, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. 

Các địa phương có diện tích chuyển đổi vượt so với kế hoạch, gồm: TP.Long Xuyên 1.989ha/346,3ha (đạt 574,5% diện tích kế hoạch), huyện Phú Tân 2.742ha/1.010ha (đạt 271,3% diện tích kế hoạch), huyện Châu Thành 4.692ha/3.000ha (đạt 165,4% diện tích kế hoạch), huyện Thoại Sơn 1.102ha/730ha (đạt 151% diện tích kế hoạch) và huyện An Phú 1.174ha/840ha (đạt 139,8% diện tích kế hoạch).

Đặc biệt, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng được thực hiện theo vùng sản xuất chuyên canh, có ứng dụng khoa học - kỹ thuật và liên kết sản xuất với doanh nghiệp theo chuỗi giá trị. Qua đó, khẳng định hiệu quả kinh tế của việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất trồng lúa kém hiệu quả sang các loại cây trồng khác sẽ cao hơn từ 3 - 5 lần. Đồng thời, tạo việc làm cho lao động nông thôn, cải thiện thu nhập, ổn định đời sống. Các địa phương thực hiện tốt việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong giai đoạn 2021 - 2025 là: Huyện Phú Tân, Châu Thành, Thoại Sơn và An Phú.

Từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh đã cấp được 619 mã số, với tổng diện tích vùng trồng 21.780ha. Số lượng mã vùng trồng và quy mô diện tích vùng trồng tăng dần theo từng năm. Riêng mã số vùng trồng xuất khẩu, lũy kế đến nay toàn tỉnh An Giang đã cấp được 515 mã số vùng trồng, với diện tích vùng trồng là 15.649,42ha. Trong đó, chủ yếu là mã số vùng trồng cây ăn quả, có 383 mã số với diện tích vùng trồng là 7.450,64ha.

Các loại cây ăn quả được cấp mã số vùng trồng xuất khẩu chủ yếu như: Xoài 347 mã số (diện tích vùng trồng là 7.079,83ha), chuối 02 mã số (diện tích vùng trồng 65ha), nhãn 16 mã số (diện tích vùng trồng 84,7ha), sầu riêng 2 mã số (diện tích vùng trồng 20,17ha), mít: 6 mã số (diện tích vùng trồng 149,5ha), bưởi 4 mã số (diện tích vùng trồng 20ha), chanh không hạt 6 mã số (diện tích vùng trồng 30,9ha). Mã số vùng trồng xuất khẩu chủ yếu một số thị trường như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ, New Zealand, Úc, EU, Nhật, ..

Tuy nhiên, việc chuyển đổi cây trồng trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số khó khăn do công tác dự báo về nhu cầu của thị trường tiêu thụ chưa thường xuyên, kịp thời dẫn đến hoạt động điều hành sản xuất theo hướng chuyển đổi cây trồng còn bị động. Bên cạnh đó, việc đầu tư trang thiết bị phục vụ cho cây trồng được chuyển đổi có mức chi phí cao, cộng thêm tình trạng thiếu nhân công lao động trong thu hoạch khi thực hiện trên diện tích lớn đang xảy ra.

Việc chuyển đổi một số loại cây trồng còn mang tính tự phát, chạy theo phong trào gây tác động cho việc gắn kết tiêu thụ sản phẩm khi cung vượt cầu. Mặt khác, việc liên kết, tiêu thụ còn nhiều hạn chế; trên địa bàn tỉnh chưa đầu tư nhà máy chế biến; các vựa thu mua nông sản, doanh nghiệp liên kết trong khâu tiêu thụ còn khiêm tốn.

Ngoài ra, nguồn kinh phí thực hiện việc chuyển đổi còn hạn chế, chủ yếu thông qua các mô hình, chương trình, dự án. Việc ứng dụng và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất còn dàn trải, hiệu quả chưa cao, chưa tạo động lực thúc đẩy để hình thành vùng sản xuất tập trung quy mô lớn. Trong khi đó, kết cấu hạ tầng chưa đồng bộ, hệ thống thủy lợi ở một số vùng chưa đảm bảo phục vụ cho vùng sản xuất rau, màu, cây ăn quả có diện tích lớn, nhất là hệ thống đê bao...

Chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ đất trồng lúa kém hiệu quả sang các loại cây trồng khác nâng cao thu nhập từ 3 - 5 lần.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả, khắc phục những khó khăn, UBND tỉnh yêu cầu ngành nông nghiệp, các sở, ngành tỉnh và địa phương tập trung triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong giai đoạn 2026 - 2030.

Cụ thể, Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục phối hợp các ngành, địa phương tham mưu UBND tỉnh ban hành quyết định chuyển đổi cơ cấu cây trồng giai đoạn 2026 - 2030, sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Quan tâm đầu tư, hoàn thiện hệ thống hạ tầng thủy lợi, giao thông nội đồng, nhằm phục vụ tốt công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp các địa phương thực hiện tốt công tác cấp mã số vùng trồng, phối hợp Sở Công Thương, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư An Giang mời gọi các doanh nghiệp tham gia liên kết, tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị. Phối hợp Hội Nông dân và các địa phương đào tạo, tập huấn nhằm nâng cao năng lực cho HTX, tổ hợp tác để nông dân mạnh dạn ứng dụng khoa học - kỹ thuật, sản xuất sản phẩm theo tiêu chuẩn VietGAP và tiêu chuẩn các nước nhập khẩu theo định hướng của doanh nghiệp. 

Với các sở, ngành tỉnh và địa phương, UBND tỉnh yêu cầu tiếp tục triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại, như: Tổ chức các hội chợ, phiên chợ nông sản để kết nối doanh nghiệp, HTX với hệ thống phân phối hiện đại, như: Siêu thị, cửa hàng tiện lợi và sàn thương mại điện tử, từng bước mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản trong, ngoài tỉnh. Mời gọi doanh nghiệp đầu tư kho bãi, cơ sở chế biến sau thu hoạch, giúp giảm tổn thất và nâng cao giá trị nông sản.

Với các địa phương, cần thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về chuyển đổi cơ cấu cây trồng; ban hành kế hoạch chuyển đổi cây trồng hàng năm theo quy định. Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nông dân tiếp tục hưởng ứng, tham gia chuyển đổi cơ cấu cây trồng hiệu quả hơn trong giai đoạn mới…/.

Đức Anh