Ứng dụng khoa học-công nghệ trong phát triển sản phẩm OCOP

TMO - Cùng với việc triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển, nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp chủ lực, thời gian qua tỉnh Nam Định chú trọng ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong phát triển và quảng bá tiêu thụ sản phẩm OCOP tại các địa phương.  

Đến hết năm 2023, toàn tỉnh Nam Định có 431 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên; trong đó 402 sản phẩm OCOP thuộc ngành thực phẩm, 15 sản phẩm thuộc ngành đồ uống, 4 sản phẩm thuộc ngành thủ công mỹ nghệ, 3 sản phẩm thuộc ngành du lịch nông thôn, 7 sản phẩm sinh vật cảnh của 234 cơ sở sản xuất ở 10 huyện, thành phố. Trong năm 2023, UBND tỉnh đã trình Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN& PTNT) đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP 5 sao cho 2 sản phẩm “Nghêu thịt hộp Lenger” và “Gạo sạch chất lượng cao 888”, dự kiến năm 2024 tỉnh trình thêm 1 sản phẩm “Du lịch nông thôn Ecohost Hải Hậu” đánh giá, phân hạng tại cấp Trung ương.  

Thời gian qua, để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm OCOP trên địa bàn, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đã hỗ trợ nhiều đơn vị, doanh nghiệp áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng và các công cụ quản lý vào sản xuất, quản trị doanh nghiệp. Tiến hành khảo sát, đánh giá nhu cầu ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ chủ thể tham gia sản phẩm OCOP để tư vấn, hỗ trợ phát triển các sản phẩm OCOP tại các địa phương. Cùng với đó, Sở KH&CN phối hợp với các địa phương tích cực hướng dẫn các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, ghi nhãn hàng hóa, mẫu mã bao bì sản phẩm, đăng ký mã số, mã vạch… góp phần khẳng định tên tuổi, nhãn hiệu của sản phẩm trên thị trường. 

Trong năm 2023, Sở tiếp tục thực hiện quản lý và hướng dẫn triển khai 3 nhiệm vụ hỗ trợ xác lập, quản lý và phát triển tài sản trí tuệ cho các sản phẩm của tỉnh như: tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Mật ong rừng Sú Vẹt Vườn quốc gia Xuân Thủy” cho sản phẩm mật ong của Vườn quốc gia Xuân Thủy; hỗ trợ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu và phát triển thương mại cho các sản phẩm OCOP của huyện Hải Hậu; tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể “Phở xưa Nam Định” dành cho sản phẩm phở tại Nam Định.

Hiện nay, tỉnh đã phê duyệt một số đề tài, dự án KH&CN cấp tỉnh như: “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể làng nghề dệt Cổ Chất, xã Phương Định, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định”, “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận Nếp Bắc Nghĩa Bình cho sản phẩm gạo Nếp Bắc cho hợp tác xã sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Nghĩa Bình, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định”… 

Khoa học công nghệ góp phần nâng cao chất lượng, xúc tiến tiêu thụ sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh Nam Định. 

Bên cạnh ứng dụng KH&CN nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, các cấp chính quyền, ngành chức năng của tỉnh đã hỗ trợ các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP. Trong đó, Sở NN&PTNT đã tổ chức quảng bá, xúc tiến thương mại cho các sản phẩm nông sản và OCOP thông qua các hội nghị, gian hàng trưng bày trực tuyến và hỗ trợ đăng tải thông tin sản phẩm OCOP trên một số website như: ocopnamdinh.vn; ocopvietnam.gov.vn. Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh hỗ trợ các chủ thể có sản phẩm OCOP của tỉnh tạo và hướng dẫn sử dụng các gian hàng để bán sản phẩm OCOP trên các sàn thương mại điện tử như PostMart.vn, Voso.vn, Shopee… Qua đó giúp các sản phẩm OCOP tiêu biểu của tỉnh đến gần hơn với người tiêu dùng trong nước, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho các sản phẩm trên thị trường.

UBND tỉnh Nam Định cho biết, đề nâng cao chất lượng, thúc đẩy quảng bá rộng rãi ản phẩm OCOP của tỉnh, thời gian tới, các cấp chính quyền, ngành chức năng của tỉnh sẽ gia tăng các giải pháp thiết thực để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP. Trong đó, chú trọng lựa chọn những nghề có sản phẩm đặc trưng nhất để hỗ trợ các doanh nghiệp, cơ sở tập trung nguồn lực đầu tư phát triển sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo ra sự khác biệt so với sản phẩm cùng loại của địa phương khác. Tập trung định hướng cho các doanh nghiệp, cơ sở liên kết, mở rộng quy mô sản xuất theo hướng liên vùng, liên địa phương tạo ra khối lượng sản phẩm lớn, đáp ứng tối đa nhu cầu tiêu dùng của các thị trường tiềm năng, tránh tình trạng khi sản phẩm đã thu hút được người tiêu dùng lại không đủ sản lượng đáp ứng sức mua.

Mở rộng hỗ trợ doanh nghiệp “đưa số hóa” vào để kết nối với các trung tâm mua sắm, siêu thị, cửa hàng tiện lợi, điểm bán hàng để bán sản phẩm OCOP. Chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong xây dựng hồ sơ và quản lý dữ liệu sản phẩm, tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm OCOP trên website, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử cho sản phẩm OCOP. Tăng cường xây dựng, quảng bá thương hiệu, hình ảnh về làng nghề, sản phẩm OCOP đặc trưng; đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao hiểu biết của người tiêu dùng về chương trình OCOP và sự khác biệt, đặc trưng của sản phẩm OCOP so với các sản phẩm cùng loại của các địa phương khác....

Chương trình OCOP gắn với đề án “Mỗi xã, phường một sản phẩm” được triển khai nhằm phát triển hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh các sản phẩm truyền thống, có lợi thế góp phần cơ cấu lại nền kinh tế nông thôn theo hướng phát triển nội sinh và gia tăng giá trị sản phẩm làng nghề. Tháng 8/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chương trình OCOP giai đoạn 2021-2025. Trong đó, vai trò của KH&CN được xác định ở các khâu: hỗ trợ hoàn thiện công nghệ chế biến quy mô nhỏ và vừa, đặc biệt là các sản phẩm OCOP đã được công nhận đạt sao; tăng cường chuyển giao ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong sản xuất, kết nối thị trường, truy xuất nguồn gốc, đặc biệt là ứng dụng công nghệ thông tin, khoa học xã hội và nhân văn trong phát triển sản phẩm OCOP gắn với du lịch nông thôn, bảo tồn giá trị văn hóa bản địa 

Đồng thời, hỗ trợ rà soát, xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn cho sản phẩm OCOP đáp ứng các quy định của thị trường trong nước và xuất khẩu, xây dựng nhóm tiêu chuẩn kỹ thuật phục vụ sản xuất và hoạt động giám sát, đánh giá sản phẩm OCOP; thúc đẩy áp dụng các giải pháp về bảo hộ và khai thác hiệu quả giá trị tài sản trí tuệ (chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận) cho sản phẩm OCOP, đặc biệt là các sản phẩm OCOP cấp quốc gia. 

Minh Hưng