Ứng dụng công nghệ trong xử lý chất thải ngành chăn nuôi

TMO - Ứng dụng công nghệ vào xử lý chất thải ngành chăn nuôi, trong đó có chăn nuôi lợn tại tỉnh Bình Định đã mang lại những hiệu quả rõ rệt đối với công tác bảo vệ môi trường. 

Bình Định là tỉnh thuộc vùng Duyên hải Nam Trung bộ Việt Nam, có tổng diện tích tự nhiên hơn 6.000km2. Đây là một trong những tỉnh thành đang tập trung chuyển đổi chăn nuôi theo hướng công nghệ cao. Theo số liệu thống kê từ ngành chức năng, trên địa bàn Bình Định hiện có hơn 770 trang trại chăn nuôi lợn, đa dạng từ quy mô nhỏ đến lớn. Trong đó, có 47 trang trại đã áp dụng công nghệ cao, tập trung chủ yếu ở các huyện Hoài Ân, Phù Cát và thị xã An Nhơn. 

Hiện nay, toàn huyện Hoài Ân có 5 trang trại chăn nuôi lợn công nghệ cao và 1.960 trang trại chăn nuôi lợn  quy mô vừa và nhỏ với trên 240 nghìn con. Mặc dù hoạt động chăn nuôi này giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế nhưng môi trường lại đang gặp phải những thách thức lớn do chất thải chăn nuôi chưa được xử lý hiệu quả. 

Để đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế và đảm bảo môi trường, huyện Hoài Ân đang triển khai nhiều giải pháp giảm thiểu tối đa ô nhiễm trong chăn nuôi. Theo đó, từ cuối năm 2022, Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Định phối hợp với Đại học Văn Lang (TP.HCM)  đã triển khai một dự án thí điểm mô hình xử lý nước thải chăn nuôi bằng phương pháp sinh học có chi phí thấp. Một trong những hộ chăn nuôi tham gia dự án là hộ của anh Nguyễn Văn Bình, đặt tại đội 9, thôn Phú Thuận, xã Ân Đức, huyện Hoài Ân. 

Mô hình của gia đình anh Bình sử dụng là phương pháp tách cặn chất thải chăn nuôi thông qua hệ thống bể lắng kết hợp với hầm biogas. Ngoài ra, nước và chất thải còn được xử lý qua hệ thống máy bơm lọc sinh học, bơm hồ thu, máy thổi khí. Chất thải sau khi tách nước được ủ làm phân vi sinh để bón cho cây trồng rất hiệu quả. Nhờ đó, lượng nước thải trong chăn nuôi xả ra ngoài môi trường không còn mùi hôi như trước đây, không còn làm ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Bên cạnh đó hệ thống xử lý chất thải cũng rất tiết kiệm điện. Mặc dù vận hành thường xuyên nhưng mỗi tháng chỉ tốn 200.000đ tiền điện, trong khi lợi ích mang lại là rất lớn.  

Bể lọc sinh học hiếu khí của gia đình anh Nguyễn Văn Bình, thôn thôn Phú Thuận, xã Ân Đức, huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định. Ảnh VT. 

Bể lọc chất thải chìm của gia đình anh Nguyễn Văn Bình. Ảnh: VT. 

Ứng dụng công nghệ trong xử lý chất thải trong quá trình nuôi lợn không chỉ được gia đình anh Bình áp dụng, mà ngay từ đầu năm 2023 đến nay, gia đình ông Nguyễn Văn Kỳ cùng địa chỉ tại thôn Phú Thuận, xã Ân Đức, huyện Hoài Ân cũng đẩy mạnh triển khai. Hộ gia đình ông Kỳ đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải chăn nuôi bằng công nghệ Wetland nên nước thải không phát sinh mùi hôi. Công nghệ này khác công nghệ của anh Bình ở chỗ sau khi qua các công đoạn xử lý, nước thải được cho vào hệ thống bạt ny lông để trồng cây thủy canh làm thức ăn bổ sung cho lợn. 

Thông tin từ Chi cục Bảo vệ môi trường Bình Định, hiện trên địa bàn tỉnh này có hơn 23.700 công trình biogas xử lý chất thải chăn nuôi lợn do các dự án tài trợ và người dân tự đầu tư, khoảng 65% hộ chăn nuôi ở Bình Định có công trình biogas. Tuy nhiên, thực tế cho thấy phần lớn công trình biogas của các hộ chăn nuôi ở Bình Định đã quá tải, hoặc do người chăn nuôi sử dụng chưa đúng cách nên xử lý chất thải chưa đạt yêu cầu. 

Trước thực trạng đó, thời gian qua, ngành chức năng Bình Định đã tập trung, chú trọng ứng dụng các công nghệ xử lý ô nhiễm môi trường phù hợp với điều kiện thực tế. Các địa phương có đàn lợn lớn ở Bình Định còn nỗ lực tuyên truyền, vận động hộ chăn nuôi thực hiện các mô hình xử lý, khử mùi; lắp đặt công trình biogas xử lý chất thải chăn nuôi, nhiều nhất là công trình quy mô nhỏ phù hợp điều kiện kinh tế hộ gia đình.

Phòng Tài nguyên và Môi Trường huyện Hoài Ân cho biết, hiện tại người dân cũng đã nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong chăn nuôi, chủ động xây dựng mô hình xử lý chất thải. Tuy nhiên phương pháp tách cặn chất thải chăn nuôi thông qua hệ thống bể lắng kết hợp với hầm biogas, cùng phương pháp xử lý nước thải chăn nuôi bằng công nghệ Wetland là giải pháp tối ưu cho các hộ chăn nuôi quy mô nhỏ.

Các mô hình xử lý chất thải này không chỉ giúp giảm ô nhiễm mà còn có chi phí đầu tư không quá cao, phù hợp với điều kiện kinh tế của nông dân. Hiệu quả của các mô hình đã được kiểm chứng qua việc các thông số về chất lượng nước thải đều nằm trong biên độ tiêu chuẩn cho phép. Trên cơ sở thực tế từ hiệu quả mà gia đình hộ anh Bình và ông Kỳ có được đã cho thấy rằng, mô hình tách cặn chất thải và công nghệ Wetland thực sự mang lại nhiều lợi ích, nhất là cho các gia đình chăn nuôi lợn với quy mô nhỏ. Khi chất thải được xử lý tốt, nếu các hộ chăn nuôi có vườn thì đây sẽ là lượng lớn phân bón hữu cơ cho cây trồng.  

Năm 2024, ngành Nông nghiệp tỉnh Bình Định đặt mục tiêu nâng đàn lợn lên trên 800.000 con theo hướng chú trọng phát triển các vùng nuôi lợn trọng điểm, ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh. Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào xử lý chất thải ngành chăn nuôi sẽ giúp các địa phương trên địa bàn tỉnh phát triển kinh tế bền vững gắn với bảo vệ môi trường. 

Lệ Tú