TMO - Bắp nhịp với tiến trình chuyển đổi số trong bảo tồn, phát huy các giá trị di sản, thời gian qua Bảo tàng Lâm Đồng (tỉnh Lâm Đồng) đã hệ thống số hóa cơ sở dữ liệu hồ sơ khoa học, nhập liệu được 5.000 hiện vật tiêu biểu, đồng thời, xây dựng hệ thống bảo tàng ảo trên website...

Bảo tàng Lâm Đồng là bảo tàng khảo cứu địa phương, thực hiện nhiệm vụ bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa của tỉnh Lâm Đồng, với trên 15.000 tài liệu hiện vật, tư liệu, hình ảnh giá trị. Trong đó, có hơn 12.000 tài liệu hiện vật gốc đã qua kiểm kê khoa học và được phân loại.

Khám phá bảo tàng, du khách không chỉ nắm bắt được những phát hiện khảo cổ trên đất Lâm Đồng, những đặc trưng văn hóa của các cư dân bản địa, mà còn tiếp cận về lịch sử đấu tranh của quân và dân Lâm Đồng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thời gian qua, Bảo tàng Lâm Đồng chú trọng thực hiện công tác chuyển đổi số phục vụ lưu trữ dữ liệu và quảng bá di sản văn hóa của địa phương. Trong giai đoạn 2022 - 2024, Bảo tàng Lâm Đồng thực hiện đề tài cấp tỉnh: “Ứng dụng công nghệ 4.0 trong quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Bảo tàng Lâm Đồng”. Nhiệm vụ đề tài tập trung xây dựng hệ thống phần mềm quản lý hiện vật, xây dựng không gian bảo tàng ảo 3D, quét 3D hiện vật,…

Bảo tàng Lâm Đồng triển khai nhiều giải pháp cụ thể và đồng bộ, như xây dựng kế hoạch thực hiện nhiệm vụ số hóa hiện vật, tiến hành lập hồ sơ, đăng ký kiểm kê khoa học tài liệu hiện vật, phim ảnh, băng đĩa, rà soát tất cả hồ sơ tài liệu hiện vật đang lưu giữ. Đồng thời, từng bước tăng cường trang thiết bị, kinh phí, cán bộ có chuyên môn phục vụ sao chụp, lưu trữ thông tin hiện vật.

Bảo tàng ảo (Vitural Museum) trên Website Bảo tàng Lâm Đồng/baotanglamdong.com.vn.

Hiện Bảo tàng Lâm Đồng đã hệ thống số hóa cơ sở dữ liệu hồ sơ khoa học và nhập liệu được 5.000 hiện vật tiêu biểu thuộc các nhóm khảo cổ học, đặc trưng văn hóa các dân tộc, thiên nhiên Lâm Đồng, Đà Lạt xưa và lịch sử kháng chiến...

Các hiện vật này được quản lý trên phần mềm với 20 trường thông tin cơ bản. Phần mềm cho phép thực hiện cập nhật, chỉnh sửa, sao lưu, xóa, xem, báo cáo, trình duyệt... các hồ sơ, thông tin hiện vật…, giúp quản lý dữ liệu số hóa, báo cáo danh mục, số lượng, chất liệu hiện vật; báo cáo danh mục số lượng sưu tập, tùy biến thông tin sưu tập, tìm kiếm thông tin hiện vật; quản lý xuất - nhập hiện vật một cách hiệu quả và linh hoạt.

Các không gian trưng bày, nội dung thuyết minh được số hóa và truyền tải qua những ứng dụng công nghệ, như: trưng bày ảo, không gian ảo áp dụng công nghệ VR, tham quan tương tác 3D trên điện thoại thông minh, thuyết minh tự động,… Những nội dung thông tin được biên tập, thu âm và đưa vào không gian ảo, giúp khách tham quan có thể chủ động tìm hiểu nội dung các không gian trưng bày về: “Thiên nhiên Lâm Đồng”, “Đà Lạt xưa”, “Những phát hiện khảo cổ trên đất Lâm Đồng”, “Đặc trưng văn hóa của 3 dân tộc bản địa Lâm Đồng”, “Quân và dân Lâm Đồng trong hai cuộc đấu tranh chống Pháp, chống Mỹ cứu nước”...

Đến nay, Bảo tàng Lâm Đồng đã thiết lập trên 400 mã QR code, được bố trí trên không gian trưng bày bên cạnh bảng chú thích hiện vật. Khách tham quan có thể dùng các thiết bị thông minh như điện thoại thông minh, máy tính bảng... để quét và nghiên cứu toàn bộ thông tin, hình ảnh của hiện vật một cách đầy đủ, chân thực nhất...

Tại Di tích quốc gia Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt, năm 2022, Bảo tàng Lâm Đồng đưa vào sử dụng hệ thống quét mã QR thuyết minh tự động, giúp du khách tìm hiểu di tích mà không cần hướng dẫn viên tại điểm. Năm 2023, Tỉnh Đoàn Lâm Đồng phối hợp thực hiện không gian tham quan thực tế ảo, giúp công chúng có thể tự tìm hiểu từ xa về giá trị lịch sử, văn hóa của di tích. Tại Di tích quốc gia đặc biệt Khảo cổ Cát Tiên, năm 2023, Bảo tàng Lâm Đồng đã ứng dụng công nghệ quét mã QR code cho toàn bộ hiện vật và kiến trúc di tích, giúp công chúng tự tham quan, chủ động tìm hiểu toàn bộ nội dung hệ thống trưng bày, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ.

Ứng dụng công nghệ số tại Bảo tàng Lâm Đồng đã từng bước hiện đại hóa hoạt động bảo tàng, góp phần tích cực trong công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của địa phương, cung cấp cho khách tham quan nhiều cách thức tiếp cận thuận lợi, đa dạng, phù hợp với thời đại công nghệ số./.

Thu Thủy