Ứng dụng công nghệ số trong quản lý hoạt động khai thác thủy sản

TMO - Tỉnh Bình Định đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào quản lý đánh bắt cá vùng khơi, giúp cho công tác quản lý tàu cá đạt hiệu quả, nỗ lực cùng các địa phương trên cả nước thực hiện nhiệm vụ chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). 

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bình Định cho biết, tính đến ngày 26/9/2023, toàn tỉnh Bình Định có 5.488 tàu cá có chiều dài từ 6m trở lên đã đăng ký hoạt động; trong đó, vùng bờ có 1.327 tàu; vùng lộng 878 tàu; vùng khơi 3.283 tàu. Hiện nay, Bình Định đang thực hiện dự án điều tra đánh giá nguồn lợi thủy sản vùng biển ven bờ, vùng lộng để cấp hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản với mục tiêu bảo vệ nguồn lợi thủy sản ven bờ.

Thời gian qua, ngành nông nghiệp tỉnh Bình Định nỗ lực ứng dụng công nghệ số vào hướng dẫn truy xuất nguồn gốc, đối với các tàu khai thác thủy sản của tỉnh Bình Định. Cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) đã hướng dẫn, tập huấn Chi cục Thủy sản tỉnh Bình Định, các chủ tàu cá, công ty thủy sản triển khai hệ thống giám sát tàu cá bằng nhật ký điện tử và sử dụng phần mềm truy xuất nguồn gốc điện tử. 

Bình Định là tỉnh đặc biệt quan tâm đến công tác lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá đánh bắt xa bờ. Hiện, Bình Định có 100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên (3.252 tàu) đã được trang bị thiết bị giám sát hành trình theo quy định. Ngành chức năng phối hợp với chính quyền các địa phương ven biển tiến hành kiểm tra, xác định nguyên nhân, vị trí, địa điểm neo đậu của từng tàu cá chưa lắp thiết bị giám sát hành trình. Yêu cầu các chủ tàu cá ký cam kết phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trước khi tham gia hoạt động khai thác thủy sản. Thông báo cho các cảng cá, trạm biên phòng để kiểm soát chặt chẽ, không cho những tàu nói trên xuất bến đi khai thác thủy sản.

Cảng cá Quy Nhơn mỗi ngày có hơn 850 lượt tàu xuất bến và rời bến, trong đó đa phần là những tàu cá trên 15m. Tất cả những tàu trên 15m ra vào cảng cá Quy Nhơn đều được Trạm Kiểm soát Biên phòng Mũi Tấn, Đồn Biên phòng Cửa khẩu Cảng Quy Nhơn, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Bình Định kiểm tra cụ thể, chặt chẽ hoạt động thiết bị giám sát hành trình và các giấy tờ liên quan trước khi ra vào bến.

Thông qua hệ thống giám sát hành trình, lực lượng chức năng có thể biết được 100% các phương tiện 15m trở lên đang hoạt động ở khu vực nào. Từ đó có thể kiểm soát và hỗ trợ các phương tiện khi cần thiết. Trước kia khi chưa có hệ thống giám sát hành trình thì rất khó để phương tiện có vấn đề cần thông báo đến gia đình hay thông báo thông tin tránh trú bão. Từ khi có hệ thống giám sát hành trình thì việc tuyên truyền cho người dân dễ dàng và kịp thời hơn, việc kiểm soát tàu cá trong công tác chống khai thác IUU đạt hiệu quả cao hơn.

Tỉnh Bình Định đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào quản lý hoạt động khai thác thủy sản. 

Ngoài triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, ngành nông nghiệp tỉnh Bình Định đang đẩy mạnh áp dụng chuyển đổi số vào quản lý tàu cá. Sở NN&PTNT tỉnh Bình Định, cho biết ngành chức năng tỉnh đang thực hiện thí điểm hệ thống giám sát tàu cá bằng nhật ký điện tử trong 3 doanh nghiệp. Đến nay, việc thí nghiệm đạt kết qủa rất tốt, ngư dân đã sử dụng thành thạo hệ thống này.

Trong tháng 9/2023, tỉnh Bình Định triển khai lắp đặt hệ thống giám sát tàu cá bằng nhật ký điện tử cho 100 tàu cá của ngư dân. Sử dụng nhật ký điện tử chỉ cần một thao tác nhỏ đã có thể hoàn thiện. Khi nhật ký điện tử được gắn kết trên bờ có thể dễ dàng nắm bắt được số liệu, sản lượng khai thác của từng chiếc tàu khi về cảng. Trên cơ sở đó, ngành chức năng sẽ xác nhận nguồn gốc thủy sản, đồng thời xác định được vị trí tọa độ từng con tàu, từng đợt khai thác. Việc này giúp ích rất lớn đối với việc kiểm tra của EC hoặc các nước. 

Bình Định là địa phương có hơn một nửa tàu đi khai thác cá ngừ, chiếm trên 50% sản lượng cá ngừ của cả nước. Bình Định đã chủ trương đưa nhật ký điện tử này vào một số tàu đi khai thác của địa phương để đảm bảo tính chính xác, minh bạch của việc truy xuất nguồn gốc. Hiện nay, việc thử nghiệm và đi vào triển khai nhật ký điện tử vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc, cần sự quyết tâm của các chủ tàu, các nghiệp đoàn nghề cá, các hợp tác xã với thuyền trưởng cùng các chi cục và Sở Nông nghiệp thử nghiệm và tiếp tục hoàn thiện hệ thống để quản lý tốt hơn trong thời gian tới.

Đức Tuấn