Trà Vinh quyết liệt chống khai thác hải sản bất hợp pháp

TMO - Nhờ quản lý, kiểm soát chặt tàu cá nên công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) trên địa bàn tỉnh Trà Vinh có nhiều chuyển biến. Trà Vinh kỳ vọng cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” thủy sản sau đợt kiểm tra, đánh giá của Đoàn công tác Ủy ban châu Âu (EC) tại Việt Nam sắp tới.

Toàn tỉnh Trà Vinh hiện có 1.016 chiếc tàu cá đăng ký, trong đó có 275 tàu có chiều dài từ 15m trở lên và 741 tàu cá có chiều dài dưới 15m. Có 01 cảng cá (cảng cá Định An) được chỉ định xác nhận nguyên liệu thủy sản xuất khẩu. Cấp giấy phép khai thác thủy sản cho 993 tàu cá đủ điều kiện cấp phép theo quy định. Có 252/275 tàu cá đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình  VMS; số tàu còn lại do bị chìm mất xác, mục rã, bán sang tỉnh khác nhưng chưa làm thủ tục sang tên, hư hỏng, nằm bờ; địa phương đã lập danh sách theo dõi, quản lý.

Triển khai đồng bộ các giải pháp chống khai thác thủy hải sản bất hợp pháp, UBND tỉnh đã chỉ đạo triển khai 26 cuộc thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác thủy sản trên biển; kiểm tra 1.198 phương tiện kết hợp tuyên truyền Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn thi hành. Kết quả qua thanh tra, kiểm tra đã xử phạt vi phạm hành chính 38 trường hợp, với số tiền trên 474 triệu đồng. 

Về công tác triển khai thực hiện đăng ký tàu cá “3 không”, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 1201/QĐ-UBND ngày 16/7/2024 về công bố danh sách 503 tàu cá “3 không” để được đăng ký theo quy định trên địa bàn tỉnh. Kết quả triển khai, đã hướng dẫn được 347 chủ tàu cá “3 không” trên địa bàn tỉnh hoàn thiện hồ sơ để đăng ký tàu cá; thực hiện cấp 137 giấy chứng nhận đăng ký cho 137 chủ tàu cá “3 không” theo quy định. 

Toàn tỉnh Trà Vinh hiện có 1.016 chiếc tàu cá đăng ký hoạt động khai thác. 

UBND tỉnh Trà Vinh cho biết, đến nay tỉnh Trà Vinh không có trường hợp tàu cá và ngư dân vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Bám sát chỉ đạo của Chính phủ và UBND tỉnh ề chống khai thác IUU, các địa phương ở Trà Vinh đã tích cực triển khai nhiều giải pháp với tinh thần quyết tâm cao. Công tác chỉ đạo được quán triệt đến từng địa phương, nhất là chính quyền các xã ven biển; các cơ quan, đơn vị để tăng cường vào cuộc triển khai tháo gỡ “thẻ vàng”. 

Tại huyện Châu Thành hiện có 128 tàu cá (58 tàu có chiều dài từ 15m trở lên, 70 tàu có chiều dài dưới 15m). Thực hiện các nội dung về chuẩn bị tiếp và làm việc với đoàn thanh tra EC về IUU, huyện tập trung thông tin truyền thông trên địa bàn huyện, phổ biến quy định pháp luật về chống khai thác IUU, những nỗ lực của tỉnh trong chống khai thác IUU và kết quả đạt được trong thời gian qua trên cổng thông tin điện tử của huyện và Đài Truyền thanh huyện. Lắp đặt các bảng pa-nô, áp phích tại các xã trọng điểm có khai thác, đánh bắt hải sản… 

Ngư dân Nguyễn Văn L tại xã Hòa Thuận, huyện Châu Thành cho biết: Trước giờ nhổ neo đưa tàu ra khơi đánh bắt, anh đều kiểm tra kỹ các thiết bị hàng hải, nhất là máy giám sát hành trình (GSHT). Tôi tuân thủ nguyên tắc đảm bảo máy GSHT hoạt động liên tục để các ngành chức năng quan sát, cảnh báo vị trí. Nếu không may máy GSHT gặp sự cố tôi sẽ bỏ chuyến biển để về bờ sửa chữa. Bỏ chuyến biến lỗ tổn sẽ rất khó khăn nhưng vì nghề cá trách nhiệm, hướng đến gỡ “thẻ vàng” thủy sản nên tôi cam kết triển khai theo đúng quy định.  

Ngư dân Đặng Văn M xã Định An, huyện Trà Cú có hai tàu cá trên 15m ra khơi đánh bắt thủy hải sản chia sẻ: Trước khi xuất bến, tôi xuất trình đầy đủ các giấy tờ như đăng ký, đăng kiểm cấp phép, đánh dấu tàu cá, bằng thuyền trưởng, máy trưởng, thẻ thuyền viên. Đồng thời khi ra khơi chỉ đánh bắt luồng cá ở ngư trường nước mình chứ không lấn sang nước bạn,không vi phạm vùng biển nước ngoài, trong quá trình khai thác phải chấp hành nghiêm các quy định về mở thiết bị giám sát tàu cá, ghi đầy đủ nhật ký khai thác, không vi phạm hành chính... để làm sao ngành thủy sản của mình được nhanh chóng gỡ được "thẻ vàng", qua đó giúp ngư dân khai thác thuận lợi.

Dự kiến tháng 10/2024, Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu sẽ sang Việt Nam kiểm tra về chống khai thác IUU lần thứ 5. Cùng với cả nước, UBND tỉnh Trà Vinh chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ chống khai thác IUU theo chỉ đạo của Trung ương. Các đơn vị tổng kiểm tra, rà soát toàn bộ các tàu cá trên địa bàn đảm bảo nắm chắc thực trạng số lượng tàu cá của tỉnh; xử lý nghiêm, triệt để theo quy định tàu cá “03 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép), tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác thủy sản; hướng dẫn từng chủ tàu thủ tục đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép; cập nhật 100% dữ liệu tàu cá của tỉnh vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase). 

Ngành chức năng kiểm tra thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá của ngư dân Trà Vinh. Ảnh: NL.  

Ngành chức năng theo dõi, giám sát 100% tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá, xử lý nghiêm trường hợp vi phạm quy định về mất kết nối VMS; đảm bảo 100% tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên ra vào cảng cá phải có đầy đủ giấy tờ (đăng ký, đăng kiểm, cấp phép, đánh dấu tàu cá), có lắp đặt thiết bị VMS hoạt động liên tục theo quy định; 100% tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên bốc dỡ sản phẩm thủy sản khai thác tại cảng cá phải được giám sát và truy xuất nguồn gốc, đảm bảo về nhật ký khai thác, dữ liệu VMS, sản lượng và thành phần loài phù hợp với nghề khai thác; thực hiện đúng quy định công tác xác nhận, chứng nhận sản phẩm thủy sản khai thác trong nước. 

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn biên soạn, in và phát Sổ tay tuyên truyền các quy định về chống khai thác IUU gửi đến chủ tàu cá, thuyền trưởng tàu cá, ngư dân trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai đồng bộ các biện pháp ngăn chặn tàu cá và ngư dân tỉnh Trà Vinh khai thác bất hợp pháp vi phạm vùng biển nước ngoài; trong đó, chú trọng công tác nâng cao nhận thức cho các chủ tàu cá và thuyền trưởng trong việc chấp hành các quy định liên quan đến khai thác vùng biển nước ngoài.

Ngành chức năng trực ban 24/24 giờ để theo dõi, giám sát tàu cá của địa phương hoạt động trên biển theo đúng quy định; đảm bảo ghi chép, lưu trữ thông tin tàu cá có hành vi vi phạm khai thác IUU được phát hiện qua thiết bị giám sát hành trình để xử lý; hỗ trợ các đơn vị cung cấp thiết bị giám sát hành trình chuẩn hóa thông tin dữ liệu người dùng, kết nối đồng bộ dữ liệu trên hệ thống. Đồng thời, báo cáo kịp thời các thông tin dữ liệu chưa đảm bảo độ tin cậy về Cục Thủy sản để theo dõi, xử lý theo quy định. 

Chiều 28/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Hội nghị được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới 28 tỉnh ven biển. Qua 4 đợt thanh tra của EC, tình hình chống khai thác IUU trên cả nước đã đạt được một số kết quả. Theo đó, đã rà soát, thống kê nắm được tổng số đội tàu cá cả nước là trên 85.000 chiếc, trong đó, tàu đã được đăng ký là 70.935 chiếc; đã công bố hạn ngạch giấy phép tại vùng khơi giai đoạn 2024 – 2029 là 29.552 chiếc. Số lượng tàu cá từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) đạt 98,5%. 

Công tác điều tra, xác minh, xử lý hành vi vi phạm về ngắt kết nối VMS, khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài đã được tăng cường hơn trước. Từ sau đợt thanh tra lần thứ 4 đến nay, đã xử phạt 2.877 trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản với tổng số tiền trên 93 tỷ đồng, trong đó xử phạt vi phạm liên quan đến VMS trên 32 tỷ đồng.

Hướng tới mục tiêu gỡ cảnh báo "thẻ vàng" tại đợt thanh tra lần thứ 5 của Đoàn Thanh tra của EC dự kiến vào tháng 10/2024, Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương giám sát, quản lý chặt chẽ các đội tàu, không để vi phạm IUU và dứt điểm xử lý tàu cá "3 không"; đồng thời rà soát, phân loại, xử lý nghiêm các tập thể, cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, giám sát, truy xuất nguồn gốc và xử lý nếu vi phạm.

Bộ Công an, Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với các địa phương điều tra, khởi tố, xét xử nghiêm khắc 100% các vụ việc liên quan đến đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; ngắt, gửi, vận chuyển thiết bị VMS, môi giới, móc nối và các hành vi vi phạm nghiêm trọng theo quy định tại Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP. Bộ NN&PTNT tham mưu, đề xuất cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xử lý nghiêm trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân, lực lượng chức năng có liên quan không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao, dung túng, tiếp tay cho hành vi khai thác IUU.

Bộ Quốc phòng chỉ đạo lực lượng biên phòng các tỉnh kiên quyết kỷ luật nghiêm các đồn, trạm biên phòng tuyến biển để tàu cá không đủ điều kiện xuất, nhập bến tham gia hoạt động khai thác thủy sản, các lực lượng chức năng trực thuộc dung túng, tiếp tay cho hành vi khai thác IUU. Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các địa phương có liên quan tiếp tục điều tra, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân liên quan đến hành vi hợp thức hóa hồ sơ cho lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu được EC phát hiện tại đợt thanh tra lần thứ 4 vào tháng 10/2023.

Với các tỉnh tiếp tục để xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài Thủ tướng yêu cầu tổ chức kiểm điểm nghiêm túc, xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, lực lượng chức năng có liên quan; hoàn thành, báo cáo Thủ tướng kết quả trong tháng 9 năm 2024. Thủ tướng nêu rõ, nếu địa phương nào không có sự chuyển biến trong thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU trong thời gian tới, tiếp tục để xảy ra các sai phạm, không hoàn thành các nhiệm vụ được giao, Bí thư, Chủ tịch các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải chịu trách nhiệm trước Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Mai Trang