Thúc đẩy phát triển dịch vụ logistics tại các địa phương

TMO - Theo đánh giá của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), một số địa phương đã có sự chủ động trong triển khai, đã có tích hợp quy hoạch trung tâm logistics vào quy hoạch phát triển địa phương. Tuy nhiên, mức độ quan tâm, hiểu biết về logistics còn khác nhau...

Cục Xuất nhập khẩu cho biết, với vị trí địa chính trị đặc biệt nằm trong khu vực phát triển năng động của thế giới, nơi luồng hàng tập trung giao lưu mạnh, cùng với sự hội nhập ngày càng sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu, tốc độ tăng trưởng xuất nhập khẩu và thương mại điện tử luôn ở mức hai con số, Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các hoạt động logistics trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Theo Báo cáo của Ngân hàng Thế giới công bố năm 2023, Việt Nam đứng vị trí thứ 43 trong bảng xếp hạng chỉ số hiệu quả logistics (LPI - Logistics Performance Index), thuộc Top 5 ASEAN sau Singapore, Malaysia, Thái Lan và cùng vị trí với Philippines. Tốc độ tăng trưởng logistics Việt Nam bình quân hàng năm từ 14 - 16%, đóng góp quan trọng trong việc đưa tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam năm 2023 lên 638 tỷ USD. Dịch vụ logistics Việt Nam không chỉ góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế của đất nước mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lập mạng lưới vận chuyển hiệu quả, kết nối thương mại trong nước với các thị trường quốc tế.

Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các hoạt động logistics trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. 

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng các Bộ, ngành, địa phương luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ, đẩy mạnh việc thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm tối ưu hóa chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo lập môi trường thuận lợi cho ngành dịch vụ logistics phát triển. Để thúc đẩy lĩnh vực này, kiện toàn cơ chế quản lý, tạo điều kiện cho dịch vụ logistics phát triển mạnh mẽ hơn nữa, tại Nghị định 96/2022/NĐ-CP ngày 29/11/2022, Chính phủ đã giao Bộ Công Thương là cơ quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước về dịch vụ logistics.

Ngày 30/6/2023, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 15/2023/TT-BCT về việc sửa đổi, bổ sung một số thông tư của Bộ trưởng Bộ Công Thương hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Công Thương, trong đó, bổ sung thêm chức năng, nhiệm vụ của Sở Công Thương về dịch vụ logistics. Hiện có 45 tỉnh thành đã ban hành Kế hoạch phát triển dịch vụ logistics (triển khai Quyết định 200/221); 47 tỉnh thành đã có báo cáo tình hình triển khai hoạt động logistics năm 2023; 9 tỉnh thành đã tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư, phát triển dịch vụ logistics của tỉnh; 5 tỉnh thành đã tổ chức tập huấn kiến thức logistics cho cán bộ địa phương. Hầu hết các địa phương đã ban hành Kế hoạch triển khai Quyết định 200/221; một số địa phương đã có sự chủ động trong triển khai; mức độ quan tâm, hiểu biết về logistics còn khác nhau, đặc biệt ở cấp lãnh đạo cao nhất của địa phương; tích hợp quy hoạch trung tâm logistics vào quy hoạch phát triển địa phương. 

Về vai trò quản lý nhà nước với lĩnh vụ dịch vụ logistics ở các địa phương, Thông tư 15/2023/TT-BCT chỉ rõ, Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các sở, ban ngành và đơn vị liên quan tham mưu xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách, pháp luật, phương án phát triển dịch vụ logistics và chương trình, đề án phát triển dịch vụ logistics trên địa bàn tỉnh; điều phối, hỗ trợ các Sở, ban, ngành, các hiệp hội địa phương phát triển dịch vụ logistics và nâng cao năng lực doanh nghiệp logistics trên địa bàn tỉnh; tuyên truyền, phổ biến, phát triển thị trường, kết nối doanh nghiệp dịch vụ logistics với doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu trên địa bàn.

Sở Công Thương TP.HCM cho biết, xác định dịch vụ logistics là dư địa để Thành phố phát triển kinh tế, Thành ủy và UBND TP.HCM định hướng phát triển dịch vụ logistics thành lĩnh vực dịch vụ quan trọng của Thành phố, đóng góp trên 10% GRDP của thành phố. Thành phố đã kiến nghị Trung ương cho phép phát triển hệ thống cảng biển, trong đó có Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ. Thành phố cũng tăng cường kết nối, hợp tác với các địa phương về phát triển dịch vụ logistics. 

Thông tin từ Sở Công Thương TP.Hải Phòng, lãnh đạo thành phố rất quan tâm đến phát triển dịch vụ logistics. Đến nay Hải Phòng đã ban hành nhiều kế hoạch, chương trình liên quan như: Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển logistics đến năm 2025; Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2030; Kế hoạch kết nối phát triển logistics Hải Phòng - Quảng Ninh; Kế hoạch thực hiện cải thiện chỉ số logistics...Thành phố cũng chủ động, tích cực phối hợp với Bộ Công Thương, các Hiệp hội, địa phương tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức, năng lực về logistics. 

Sở Công Thương tỉnh Quảng Ninh chia sẻ, để phát triển dịch vụ logistcs, Quảng Ninh tập trung đột phá 4 trụ cột bao gồm: Hoàn thiện các quy hoạch hạ tầng cửa khẩu, cảng biển, kho bãi...;  Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giảm chi phí dịch vụ logistics....;Thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực logistics; Nghiên cứu xây dựng các chính sách cần thiết để phát triển dịch vụ logistics trên địa bàn.

Phát triển dịch vụ logistics tại các địa phương vẫn còn nhiều vướng mắc cần được tháo gỡ để gia tăng giá trị dịch vụ này. 

Thông tin tại Hội nghị cuộc họp trực tiếp và trực tuyến của Bộ Công Thương với Sở Công Thương các tỉnh, thành phố về công tác quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực logistics, lãnh đạo các Sở, ngành, các địa phương cho biết còn gặp nhiều khó khăn, thách thức trong phát triển dịch vụ logistics. Những khó khăn lớn nhất, phổ biến nhất được các địa phương trao đổi là vấn đề liên quan đến quỹ đất dành cho phát triển hạ tầng logistics; chi phí dịch vụ logistics còn cao dẫn đến năng lực cạnh tranh hạn chế; thiếu nhân lực logistics; thủ tục hành chính cần cải cách hơn nữa...

Sở Công Thương các tỉnh, thành phố cũng đề cập, kiến nghị một số nội dung liên quan khác như: Cần có công cụ đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ logistics, kết quả hoạt động của doanh nghiệp, thực trạng phát triển dịch vụ logistics với từng ngành, lĩnh vực sản xuất của địa phương; đề nghị hỗ trợ địa phương đào tạo nguồn nhân lực logistics; cần tiếp tục cập nhật, hoàn thiện khung pháp lý phát triển dịch vụ logistics gắn với trách nhiệm quản lý nhà nước của các Bộ, ngành Trung ương và các Sở, ngành tại địa phương; cần ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn về khu, cụm dịch vụ logistics; cần có định hướng, hỗ trợ liên kết, phối hợp phát triển dịch vụ logistics giữa các địa phương, các vùng;...

Trước ý kiến trên, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu cho biết Bộ Công Thương sẽ tổng hợp ý kiến và tham mưu cấp thẩm quyền xem xét, sửa đổi bổ sung những quy định tại Nghị định 163/2017/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2017 quy định về kinh doanh dịch vụ logistics cho phù hợp với xu thế, tình hình phát triển dịch vụ logistics hiện nay. Liên quan tới vấn đề quy hoạch các trung tâm logistics; liên kết vùng, địa phương trong phát triển dịch vụ logistics; quỹ đất dành cho phát triển hạ tầng dịch vụ logistics; các tiêu chuẩn về khu, cụm logistics... Bộ Công Thương sẽ tổng hợp và có sự trao đổi tiếp theo tại các cuộc họp liên quan đến thực hiện Luật Quy hoạch và triển khai Quy hoạch các tỉnh, thành phố.

Đức Tùng