Tăng cường phối hợp quản lý tài nguyên nước lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và vùng bờ

TMO - Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng và Quảng Nam mới đây đã cùng thống nhất nhiều nội dung nhằm nâng cao hiệu quả trong phối hợp quản lý tổng hợp tài nguyên nước trên lưu vực sông Vu Gia- Thu Bồn, qua đó, tạo điều kiện thuận lợi để hai địa phương bảo vệ, khai thác hiệu quả tài nguyên nước phục vụ quá trình phát triển kinh tế-xã hội.

Tại hội thảo “Tham vấn ý kiến đối với nội dung hoạt động của Ban điều phối lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và vùng bờ Quảng Nam - Đà Nẵng trên lĩnh vực tài nguyên môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu trong thời gian đến” vừa được tổ chức, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Đà Nẵng và Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam đã ký kết tượng trưng Thỏa thuận tăng cường phối hợp giữa hai địa phương về quản lý tổng hợp tài nguyên nước lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và vùng bờ Quảng Nam - Đà Nẵng giai đoạn 2022 - 2025.

Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Đà Nẵng cho biết, hiện nay 95% lượng nước cấp cho Đà Nẵng được khai thác tại hạ lưu sông Vu Gia, làm cho việc phân bổ, khai thác, sử dụng bị phụ thuộc hoàn toàn vào lượng nước đến từ thượng nguồn sông Vu Gia - Thu Bồn, nằm trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. 

Trong khi đó, tỉnh Quảng Nam hiện có 10 thủy điện bậc thang lớn trên thượng nguồn sông Thu Bồn – Vu Gia đang hoạt động và đang xây dựng đưa vào hoạt động, với năng lực phát điện gần 1.200 kw. Ngoài ra, có 36 thủy điện vừa và nhỏ, cơ bản có một nửa đi vào hoạt động, nửa còn lại đang trong quá trình triển khai cũng sẽ đưa vào vận hành trong thời gian tới với công suất phát điện 560 kw.

Nguồn nước tại hệ thống sông Vu Gia-Thu Bồn cung cấp cho hoạt động sinh hoạt và sản xuất của hai tỉnh Đà Nẵng và Quảng Nam  

Việc gia tăng khai thác nguồn nước trên lực vực sông này đã tác động không nhỏ đến chất lượng nguồn tài nguyên nước. Vì thế, việc tăng cường phối hợp trong công tác quản lý giữa hai địa phương đặc biệt được chú trọng.

Sở Tài nguyên và Môi trường hai địa phương thống nhất thực hiện các nội dung gồm: Tham mưu UBND thành phố Đà Nẵng, tỉnh Quảng Nam văn bản thống nhất tiếp tục duy trì Ban Điều phối về Quản lý tổng hợp tài nguyên nước lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và vùng bờ Quảng Nam - Đà Nẵng giai đoạn 2022-2025; rà soát để điều chỉnh, bổ sung thành viên Ban Điều phối và Tổ công tác (đặc biệt là đại diện các tổ chức khai thác, sử dụng tài nguyên nước trên lưu vực sông; chuyên gia kỹ thuật) cho phù hợp với nhu cầu thực tế của công tác phối hợp trong giai đoạn hiện nay.

Tham mưu Ban điều phối ban hành Kế hoạch cụ thể để tổ chức triển khai thực hiện một cách hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm; tiếp tục phát huy vai trò đầu mối, làm việc với các ban, ngành của Bộ Tài nguyên và Môi trường, các tổ chức trong nước và quốc tế để huy động tối đa các nguồn lực nhằm thúc đẩy hơn nữa các hoạt động về quản lý tổng hợp lưu vực sông và vùng bờ.

Cùng với đó, Ban Điều phối nhanh chóng tháo gỡ, hoàn thiện các thủ tục pháp lý để sớm đưa vào vận hành 02 hệ thống quan trắc môi trường nước tự động liên tục trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn; tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong việc điều tiết vận hành hồ chứa thủy điện trên lưu vực Vu Gia - Thu Bồn trong mùa mưa, lũ năm 2022 để hạn chế; phối hợp kiến nghị Bộ TN&MT sớm triển khai nâng cấp Trạm thủy văn Hội Khách (bổ sung thêm chức năng đo lưu lượng).

Đồng thời, đề nghị các thành viên Ban Điều phối tham gia tích cực vào việc xây dựng nội dung và tổ chức triển khai thực hiện thỏa thuận phối hợp, chương trình, kế hoạch để phát huy hiệu quả hơn nữa những kết quả đã đạt được trong thời gian qua và đưa các hoạt động điều phối đi vào thực chất, góp phần phát triển kinh tế - xã hội trên toàn lưu vực và vùng bờ; các chuyên gia, các nhà khoa học, nhà quản lý đến từ các Viện, Trường đại học tiếp tục hỗ trợ cho hai địa phương trong quá trình tổ chức thực hiện các nội dung đã ký kết

Bên cạnh đó, đề nghị chủ các chủ hồ chứa trên lưu vực Vu Gia - Thu Bồn thực hiện nghiêm túc các quy định của Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn theo Quyết định số 1865/QĐ-TTg ngày 23/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ trong mùa lũ và mùa cạn; cử thành viên tham gia Ban điều phối và cam kết đóng góp ngân sách để tổ chức các hoạt động điều hoà, phân phối tài nguyên nước, phòng, chống, ứng phó với tác hại của nước gây ra trên lưu vực sông trong thời gian đến khi có văn bản đề nghị của Ban điều phối.

Tăng cường phối hợp trong quản lý góp phần giúp hai địa phương khai thác bền vững tài nguyên nước trên lưu vực sông này. 

Hai địa phương cũng sẽ phối hợp, kiến nghị thực hiện các biện pháp bảo vệ tài nguyên nước, ứng phó, khắc phục sự cố ô nhiễm nguồn nước, phục hồi nguồn nước bị ô nhiễm, cạn kiệt, với sản phẩm cụ thể là hình thành bản đồ các nguồn thải lớn (có lưu lượng từ 200 m3/ngày đêm) trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn. Ban hành phương án ứng phó sự cố ô nhiễm nước trên lưu vực sông Vu Gia Thu Bồn của hai địa phương.

Bên cạnh đó, tăng cường, nâng cao kiến thức, nhận thức để đáp ứng các yêu cầu thực hiện Quản lý tổng hợp lưu vực sông và vùng bờ; qua đó, cán bộ các sở, ngành, tổ chức của hai địa phương được tiếp cận kiến thức, kinh nghiệm thực tế về quản lý tổng hợp lưu vực sông, thiết lập chặt chẽ mối quan hệ giữa các cơ quan quản lý với cộng đồng.

Trước đó, trong giai đoạn 2017-2022, chính quyền tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng đã thống nhất thành lập một tổ chức lưu vực sông thử nghiệm với tên gọi “Ban điều phối lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và vùng bờ Quảng Nam Đà Nẵng” để tăng cường phối hợp giữa UBND tỉnh Quảng Nam và UBND thành phố Đà Nẵng, giữa các ban, ngành của hai địa phương và các bên liên quan trong việc quản lý tổng hợp lưu vực sông, tiến tới hài hòa giữa phát triển kinh tế, an sinh xã hội và an toàn sinh thái, môi trường.

Thông qua hoạt động Ban điều phối, các bên liên quan đã từng bước tìm được tiếng nói chung trong việc bảo đảm khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả và phân bổ hài hoà lợi ích sử dụng nước giữa các địa phương, giữa thượng lưu và hạ lưu.

Đồng thời, tăng cường công tác phối hợp ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn, ưu tiên cao nhất vấn đề đảm bảo nhu cầu dùng nước cho sinh hoạt và ứng phó với lũ lụt. Nhờ phối hợp tốt nên tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng đã cơ bản giải quyết được các vấn đề liên quan đến tài nguyên nước trên lưu vực, chủ động ứng phó với các tác hại do nước gây ra trên lưu vực, giảm áp lực lên các cơ quan quản lý tài nguyên nước ở Trung ương.

Lê An