Quảng Ngãi: Xây dựng nông thôn theo hướng thông minh, hiện đại

TMO - Huyện Bình Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) đang tiên phong trong việc xây dựng nông thôn thông minh, với mục tiêu ứng dụng công nghệ hiện đại để nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

Với những kết quả về phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn đạt được trong những năm qua đã tạo nền tảng cho xã Bình Dương (huyện Bình Sơn)  triển khai mô hình xã thông minh, hướng đến xây dựng tiêu chuẩn cho xã nông thôn mới (NTM) nâng cao, kiểu mẫu. Bảo đảm xây dựng NTM sáng tạo, hướng tới mục tiêu phát triển nông thôn bền vững. Bên cạnh đó, những lợi thế về sản xuất nông nghiệp công nghệ cao và tài nguyên du lịch tự nhiên, văn hóa thúc đẩy Bình Sơn phát triển du lịch nông nghiệp công nghệ cao.

Việc phát triển nông nghiệp công nghệ cao trên nền tảng “nông thôn thông minh” sẽ tạo tiền đề hướng đến xây dựng tiêu chuẩn cho xã NTM thông minh, kiểu mẫu.  Xã Bình Dương (huyện Bình Sơn) là xã đầu tiên của tỉnh Quảng Ngãi được công nhận đạt chuẩn NTM vào năm 2014 và NTM nâng cao vào năm 2023.

Đây cũng là địa phương tiên phong đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong xây dựng NTM. Từ năm 2014 đến nay, cấp ủy, chính quyền và nhân dân xã Bình Dương không chỉ tập trung hoàn thiện các tiêu chí, mà còn chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội địa phương.

Hiện nay hàng trăm cánh đồng trên địa bàn xã Bình Dương sản xuất lớn với doanh thu từ 300 - 400 triệu đồng/ha/năm được ứng dụng hệ thống tưới tự động, tưới tiết kiệm. Đặc biệt, nơi đây có vùng sản xuất ớt được Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cấp mã số vùng trồng; có sản phẩm “Ớt Bình Dương - Bình Sơn” được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể và đạt tiêu chuẩn VietGAP...

Các mô hình sản xuất tiên tiến, hiệu quả này chính là tiền đề để xã Bình Dương triển khai thực hiện và xây dựng nông thôn thông minh, hướng đến NTM thông minh, NTM kiểu mẫu. Các địa phương đã thực hiện linh hoạt nhiều giải pháp, giúp người dân ứng dụng mạnh mẽ Internet trong quản lý, sản xuất, truy xuất nguồn gốc sản phẩm và bán hàng. Thời gian tới, ngành nông nghiệp tỉnh sẽ tập trung rà soát, ứng dụng công nghệ số phù hợp vào quy trình quản lý nhà nước, đồng thời, từng bước thay đổi tư duy, phương thức sản xuất đối với các thành phần kinh tế trong lĩnh vực nông nghiệp theo hướng số hóa, nông nghiệp thông minh.

Từ đó, tạo động lực cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, hướng đến nền nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp hữu cơ. Theo Lãnh đạo UBND xã Bình Dương, nếu như NTM giúp xã Bình Dương thay đổi diện mạo về hạ tầng, thì chuyển đổi số mang lại sự chuyển đổi mạnh mẽ về tư duy sản xuất, phát triển kinh tế và chất lượng cuộc sống người dân.

Người dân phần lớn đã chuyển sang thanh toán không dùng tiền mặt. (Ảnh internet). 

Nhờ số hóa, người dân không chỉ thuận lợi hơn trong việc tra cứu thông tin, học hỏi các mô hình sản xuất hiệu quả, mà còn giới thiệu, quảng bá, giao dịch mua bán hàng hóa, giúp kích cầu tiêu thụ, nâng cao giá trị sản phẩm. Cũng nhờ chuyển đổi số, mà xã có những tuyến đường 4.0 với hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, giúp người dân giao dịch nhanh, thuận lợi, an toàn và tiết kiệm.

Đến nay, xã Bình Dương có hơn 90% số người trong độ tuổi lao động sử dụng điện thoại thông minh để thực hiện giao dịch điện tử. Gần 100% người dân trên địa bàn xã đã cài đặt và sử dụng thành thạo nhiều ứng dụng tiện ích, như: VNeID, thanh toán không dùng tiền mặt và các nền tảng thương mại điện tử...

Hiện nay, người dân xã Bình Dương không chỉ quen với việc thanh toán điện tử và sử dụng các dịch vụ thiết yếu qua điện thoại thông minh, mà còn tìm hiểu và quét mã để truy cập, tra cứu thủ tục hành chính từ Cổng dịch vụ công Quốc gia.

Lãnh đạo UBND xã Bình Dương nhấn mạnh, ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, góp phần xây dựng NTM đi vào chiều sâu, hiệu quả, bền vững. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất hiện nay là hạ tầng viễn thông chưa đáp ứng yêu cầu, chưa lắp đặt điểm wifi công cộng tại các nhà văn hóa thôn...

Ngoài ra, năng lực tiếp cận công nghệ, kỹ thuật số của một bộ phận người dân còn hạn chế. Do đó, bên cạnh việc kiến nghị cấp thẩm quyền quan tâm đầu tư hạ tầng viễn thông, xã tiếp tục duy trì và phát huy vai trò của Tổ công nghệ số cộng đồng qua việc hướng dẫn, hỗ trợ người dân tham gia tìm hiểu chuyển đổi số, ứng dụng Internet.

Tính đến hết năm 2024, huyện Bình Sơn có 21/21 xã đạt chuẩn NTM, vượt tiến độ kế hoạch đề ra, có 2 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (xã Bình Dương và xã Bình Trị), còn xã Bình Thạnh đang trình hồ sơ NTM nâng cao.

Trong việc xây dựng NTM, kết quả phát triển kinh tế xã hội tích cực, tốc độ tăng trưởng đạt gần 11,2%, tỉ lệ hộ nghèo giảm còn trên 2%. Hạ tầng giao thông trên địa bàn được đầu tư nâng cấp, sửa chữa, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân.

Việc huyện Bình Sơn đẩy mạnh chuyển đổi số và xây dựng nông thôn thông minh là bước đi chiến lược, phù hợp với xu thế phát triển hiện đại. Nhờ ứng dụng công nghệ vào quản lý, sản xuất và đời sống, địa phương đang từng bước nâng cao hiệu quả điều hành, cải thiện sinh kế người dân và tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững. Đây cũng là mô hình tiêu biểu cho các địa phương khác tham khảo trong quá trình xây dựng NTM hướng tới NTM nâng cao, kiểu mẫu.

Hương Giang