Quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật

TMO - Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng cách, không rõ nguồn gốc trong sản xuất nông nghiệp gây ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường, đất đai và mất an toàn thực phẩm. Ðể khắc phục tình trạng này các cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai tăng cường quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn. 

Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) là vật tư quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sản xuất nông nghiệp cũng như sức khỏe người dùng. Thời gian qua, ngành Nông nghiệp tỉnh Lào Cai đã tăng cường công tác quản lý kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV nhằm ổn định, nâng cao hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp và chất lượng nông sản; đảm bảo vệ sinh thực phẩm và môi trường sinh thái.

Năm 2023, tổng diện tích gieo trồng trên địa bàn tỉnh Lào Cai là 103.122ha, trong đó diện tích một số cây trồng chính gồm: Cây lúa 33.318ha, cây ngô 32.494 ha, cây chè 8.400 ha, cây rau các loại 15.000 ha, cây ăn quả ôn đới 4.190 ha,  cây dứa 2.200 ha, chuối 3.380 ha, hoa 340 ha, dược liệu 3.800 ha. Địa phương này hàng năm sử dụng khoảng 158,5 tấn thuốc BVTV các loại, trong đó thuốc trừ cỏ 128,5 tấn; thuốc trừ sâu các loại khoảng 18,15 tấn; thuốc trừ bệnh 10,85 tấn, các loại thuốc khác (thuốc trừ ốc, thuốc chuột..) 1,02 tấn (Trong đó thuốc BVTV hóa học là 150,07 tấn, thuốc sinh học 8,445 tấn). 

Kiểm soát chặt chẽ thị trường thuốc BVTV là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh. 

Hiện nay trên địa bàn tỉnh chưa có có đơn vị nào thực hiện việc sản xuất, nhập khẩu về thuốc và nguyên liệu sản xuất thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh. Toàn tỉnh đang lưu thông khoảng 221 loại thuốc BVTV gồm: Thuốc trừ sâu 127 loại, thuốc trừ ốc 11 loại, thuốc trừ bệnh 63 loại, thuốc trừ cỏ 13 loại, kích thích sinh trưởng 07 loại. Có 19 công ty, đơn vị đầu mối sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV ở ngoài tỉnh có các sản phẩm thuốc BVTV phân phối trên địa bàn tỉnh. Lượng vỏ bao bì thuốc BVTV sau sử dụng hàng năm phát sinh khoảng 04-06 tấn, tuy nhiên số lượng thu gom và bàn giao hàng năm từ các địa phương về Chi cục chỉ từ 01-02 tấn.

Tính đến tháng 4/2023, tỉnh Lào Cai có 284 cơ sở kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện buôn bán thuốc BVTV theo quy định tại các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh, (trong đó có 05 đại lý cấp 1 tại Thành phố Lào Cai; 05 đại lý cấp 2 tại Bảo Thắng, Bảo Yên, Văn Bàn, Bát Xát và TP.Lào Cai).  Hiện công tác quản lý nhà nước về thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh được triển khai trên 3 nội dung: Quản lý kinh doanh, buôn bán; quản lý sử dụng; quản lý thu gom bao bì thuốc BVTV.

Năm 2022 các ngành chức năng của tỉnh đã phối hợp kiểm tra 238 cơ sở kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV phân bón, đã xử phạt vi phạm hành chính 15 vụ với số tiền 115.000.000 triệu đồng và ngành Nông nghiệp tiếp nhận 444.39kg thuốc BVTV vô chủ do các lực lượng chức năng thu giữ bàn giao để tiêu hủy. Qua kiểm tra thực tế công tác quản lý hoạt động buôn bán, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh cho thấy UBND tỉnh đã ban hành chỉ thị về việc tăng cường quản lý hoạt động buôn bán, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để phát triển hàng hóa trên địa bàn tỉnh và chỉ đạo các cơ quan thông tin đại chúng, các ngành chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức ý thức của nhân dân trong việc kinh doanh, buôn bán, sử dụng thuốc BVTV.

Theo nhận định của ngành chức năng địa phương, hiện nay tại các huyện biên giới trên địa bàn tỉnh Lào Cai, tình trạng kinh doanh, buôn bán và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nhập lậu, đặc biệt thuốc trừ cỏ nhập lậu đang diễn ra phức tạp tại các chợ phiên vùng cao, các cửa hàng, hộ kinh doanh cá thể... làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân, gây mất an toàn trong sử dụng và gây ô nhiễm môi trường. Nhằm đáp ứng yêu cầu sản xuất trong giai đoạn hiện nay và để chấn chỉnh, tăng cường về công tác quản lý thuốc BVTV, UBND tỉnh yêu cầu:

UBND các huyện, thị xã, thành phố đẩy mạnh tuyên truyền Nhân dân không nhập lậu, tiếp tay cho việc nhập lậu, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán và sử dụng thuốc BVTV nhập lậu; hạn chế sử dụng thuốc BVTV, khi thật sự cần thiết chỉ sử dụng các loại thuốc trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam. Giám sát chặt việc sử dụng thuốc BVTV tại các vùng sản xuất và hướng dẫn, đôn đốc thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV sau sử dụng để tiêu hủy theo quy định; quản lý chặt việc kinh doanh, buôn bán và sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn...

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan, đoàn thể, địa phương tuyên truyền, hướng dẫn Nhân dân không nhập lậu, tiếp tay cho việc nhập lậu, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán và sử dụng thuốc nhập lậu, khi sử dụng thuốc BVTV phải đảm bảo theo nguyên tắc 4 đúng; phối hợp giám sát chặt chẽ về việc sử dụng thuốc BVTV trên cây trồng tại các vùng sản xuất; đôn đốc, hướng dẫn thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV sau sử dụng để tiêu hủy theo quy định…

Lực lượng chức năng kiểm tra mặt hàng thuốc BVTV tại gian hàng chợ phiên Cốc Ly, huyện Bắc Hà. Ảnh: BLC. 

Cục Quản lý thị trường tỉnh tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc kinh doanh, buôn bán thuốc BVTV; ngăn chặn, thu giữ, xử lý nghiêm các vi phạm đối với các trường hợp vận chuyển, tàng trữ, buôn bán thuốc trừ cỏ, thuốc BVTV nhập lậu, thuốc ngoài danh mục được phép sử dụng tại Việt Nam... Cục Hải quan, Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh quản lý giám sát chặt chẽ các hoạt động xuất - nhập khẩu hàng hóa qua lại biên giới; tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ tại các cửa khẩu, khu vực biên giới, kho ngoại quan nhằm phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp gian lận trong xuất - nhập khẩu, buôn bán, vận chuyển các loại thuốc BVTV và hóa chất sử dụng trong nông nghiệp chưa được đăng ký nhập khẩu, lưu hành...

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh chỉ đạo các đồn biên phòng tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân chấp hành tốt các quy định của pháp luật về kinh doanh, buôn bán và sử dụng thuốc BVTV tại các khu vực biên giới; tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc xuất - nhập cảnh, xuất - nhập khẩu hàng hóa qua lại biên giới...

Để bảo vệ môi trường nông thôn từ hoạt động sản xuất trồng trọt, Sở NN&PTNT đã phối hợp với các sở, ngành, địa phương trong tỉnh tăng cường chỉ đạo và triển khai thực hiện công tác thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng tại các vùng sản xuất nông nghiệp. Đến hết năm 2022, toàn tỉnh đã xây được 1.385 bể (Bắc Hà 109, Bát Xát 95, Bảo Yên 261, Văn Bàn 95, Mường Khương 134, Sa Pa 90, thành phố Lào Cai 57, Bảo Thắng 481 và Si Ma Cai 63 bể).

Bộ NN&PTNT đã xây dựng “Chương trình Phát triển sản xuất và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học giai đoạn 2021-2025”, đặt ra mục tiêu đến năm 2025 tăng số lượng thuốc bảo vệ thực vật sinh học đăng ký đạt 30%, tăng lượng thuốc bảo vệ thực vật sinh học sử dụng lên 20%. Mục tiêu chính của chương trình là hỗ trợ nông dân địa phương tiếp cận và được tập huấn về các nguyên tắc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn, hiệu quả, có trách nhiệm, từ đó giúp nâng cao nhận thức và thói quen sử dụng thuốc một cách có trách nhiệm của nông dân, giảm tình trạng lạm dụng thuốc.

Đồng thời, xây dựng các mô hình sản xuất nông sản an toàn, chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn để cấp mã số vùng trồng. Cùng với việc hợp tác với các địa phương đẩy mạnh việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn, hiệu quả, có trách nhiệm, thời gian tới Cục Bảo vệ thực vật cần liên tục, thường xuyên rà soát, quản lý chặt chẽ đầu vào của thuốc bảo vệ thực vật. Chỉ cho phép sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật thuộc thế hệ mới và thuốc bảo vệ thực vật sinh học.

Đức Nguyễn