Phục hồi và phát huy giá trị di tích Khởi nghĩa Bắc Sơn

TMO - Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam ký Quyết định số 1018/ QĐ-TTg phê duyệt Nhiệm vụ lập Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt Khởi nghĩa Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn.

Mục tiêu lập quy hoạch nhằm nhận diện đầy đủ giá trị của Di tích quốc gia đặc biệt Khởi nghĩa Bắc Sơn - dấu son lịch sử mở đầu cho phong trào cách mạng giành độc lập dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng thời kỳ 1930 - 1945; hoàn thiện hệ thống hồ sơ, dữ liệu làm cơ sở chuyển đổi số và tự động hóa trong quản lý; tạo lập khung pháp lý, chính sách thu hút nguồn lực để quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích.

Nhiệm vụ lập Quy hoạch phục hồi và phát huy giá trị di tích Khởi nghĩa Bắc Sơn vừa được phê duyệt 

Bảo tồn và phát huy giá trị di tích Khởi nghĩa Bắc Sơn trở thành điểm tham quan về nguồn, nơi tìm hiểu, tuyên truyền, giáo dục tinh thần yêu nước, truyền thống đấu tranh cách mạng của nhân dân ta; khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên gắn với phát triển du lịch bền vững, bảo vệ môi trường, góp phần nâng cao đời sống của người dân trong khu vực; phát huy giá trị di sản văn hóa của các dân tộc và nâng cao ý thức, trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo tồn các giá trị di sản văn hóa truyền thống.

Đồng thời, quy hoạch nhằm hoàn chỉnh ranh giới, phạm vi khoanh vùng bảo vệ di tích; xác định chức năng, chỉ tiêu sử dụng đất cho khu di tích, khu dân cư và khu vực bảo vệ môi trường; tổ chức không gian, bố trí hệ thống hạ tầng kỹ thuật phù hợp với các giai đoạn bảo tồn, phát huy giá trị di tích.

Làm căn cứ pháp lý để quản lý và bảo vệ di tích; lập, thẩm định, phê duyệt và triển khai các dự án thành phần bảo quản, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích; xây dựng các quy định để quản lý, kiểm soát không gian quy hoạch kiến trúc cảnh quan di tích và các khu vực liền kề di tích, phù hợp với quy hoạch được duyệt và quy hoạch khác có liên quan…

Theo Quyết định, phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch gồm không gian hình thành và phát triển, không gian cảnh quan, các địa danh, địa điểm, địa giới tự nhiên có quan hệ mật thiết trong quá trình hình thành 12 di tích thuộc Di tích quốc gia đặc biệt Khởi nghĩa Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn trên địa bàn 12 thôn thuộc 06 xã: Vũ Lễ, Tân Lập, Long Đống, Tân Hương, Hưng Vũ và Vũ Lăng và các khu vực đồi núi, đồng ruộng, làng xóm, dân cư lân cận có liên quan thuộc huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn.

Nhiệm vụ trên giữ vai trò quan trọng trong bảo tồn và phát huy giá trị từ nguồn tài nguyên văn hóa trong phát triển du lịch. Ảnh: Lê Phương 

Phạm vi, ranh giới lập quy hoạch có diện tích khoảng 234,875 ha. Khu vực bảo vệ của Di tích quốc gia đặc biệt Khởi nghĩa Bắc Sơn bao gồm 12 điểm di tích: Bó Tát, Nà Kheo, Sa Khao, Mỏ Rẹ (xã Tân Hương), đình Nông Lục, đồn Mỏ Nhài, (xã Hưng Vũ), Thâm Thoong - Dập Dị, Trường Vũ Lăng (xã Vũ Lăng), Khuổi Nọi (xã Vũ Lễ), Lân Pán, Lân Táy - Mỏ Pia (xã Tân Lập) và đèo Tam Canh (xã Long Đống).

Huyện Bắc Sơn là địa bàn hiện còn lưu giữ được nhiều di sản khảo cổ học vô cùng quý giá, đa dạng về giá trị nguồn gốc lịch sử dân tộc. Để phát huy giá trị di sản khảo cổ, thời gian qua, cấp ủy, chính quyền huyện Bắc Sơn đã thực hiện những giải pháp thiết thực vừa bảo tồn, đồng thời nâng cao giá trị các di sản văn hóa này.

Bắc Sơn là địa danh có những di chỉ khảo cổ học nổi tiếng gắn với sự phát triển của người Việt cổ như: Hang Tín Vận, phố Hợp Thành, thị trấn Bắc Sơn; Hang Dơi thôn Kha Hạ, xã Vũ Lễ… Tại những di tích khảo cổ này các nhà khoa học đã tìm thấy trên 600 hiện vật mang dấu ấn đặc trưng của văn hóa Bắc Sơn như: công cụ đá, mảnh tước, rìu mài lưỡi, cuốc, gốm, số lượng lớn dấu Bắc Sơn, mảnh tước đá vôi, mảnh tước đá cuội, công cụ hạch đá, các hiện vật là đồ gốm, đồ sành, sứ thời phong kiến và hiện đại...

Thời gian qua, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị của các di sản khảo cổ, địa phương này đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân; tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà khảo cổ học, các nhà nghiên cứu tiến hành khai quật, nghiên cứu tại các di tích khảo cổ trên địa bàn; đồng thời khảo sát thực địa để tiến hành cắm mốc, khoanh vùng bảo vệ di tích;…

Từ năm 2021 đến nay, UBND huyện đã thực hiện xác định vị trí đất khoanh vùng bảo vệ di tích cấp quốc gia Hang Dơi và tăng cường quản lý hoạt động, bảo quản, tu bổ phục hồi di tích trên địa bàn huyện Bắc Sơn, trong đó có di tích Hang Tín Vận, thị trấn Bắc Sơn. Đồng thời, UBND huyện cũng chỉ đạo chính quyền cơ sở tăng cường công tác tuyên truyền đến các tầng lớp nhân dân về tầm quan trọng của các di sản khảo cổ.

Bùi Liên